Deze notities zijn gebaseerd op de slides van Rebecca Decreus en vormen een aanvulling hierop. Met de ppt en dit document behaalde ik 17/20 (+ document strafprocesrecht).
Strafrecht
1. Inleiding
Strafrecht
= geheel van rechtsregels die bepalen onder welke voorwaarden voor specifieke
gedragingen (misdrijven) specifieke sancties (strafrechtelijke sancties) opgelegd en
uitgevoerd worden
In strafrecht spreekt men van een beschuldigde
Materieel strafrecht (strafrecht)
o Hoe een procedure verloopt: misdrijf dader straffen
o Onder welke voorwaarden kunnen handelingen (bv.: diefstal, aanranding,
brandstichting) of onthoudingen (bv.: schuldig verzuim; hulp verlenen wnr iemand in
nood is) als misdrijven worden beschouwd?
o Met welke strafrechtelijke sancties kan men reageren op misdrijven?
Geldboete
Vrijheidsstraf
Werkstraf
o Tijdelijke (bv.: straffen op diefstal zijn plotseling verzwaard, kan die dader dan een
zwaardere straf krijgen?) en ruimtelijke (bv.: drugszaak; Europees verhandelen van
drugs) personele toepassingssfeer van de normen
o Strafwetboek (1867)
Formeel strafrecht (strafprocesrecht)
o Hoe gaan we deze zaak vervolgen? Correctionele rechtbank, politierechtbank of hof
van Assisen
o Strafvordering / strafprocesrecht
o Geheel van rechtsregels m.b.t. de opsporing, de vervolging en de berechting van
personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben gepleegd en de
rechtsregels m.b.t. de organisatie, bevoegdheid en werking van de publiekrechtelijke
instellingen en organen die daarmee belast zijn (het gerechtelijk apparaat)
o Wetboek van Strafvordering
1
,Strafrecht en strafprocesrecht zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: je kunt geen spel
spelen zonder de spelregels
Beschermende functie strafrecht en strafprocesrecht: wij weten dat als er een misdrijf wordt
gepleegd of als wij slachtoffer zijn van een misdrijf, dat de dader hiervoor gestraft zal
worden veiligheidsgevoel
Kenmerken van het strafrecht
o Publiek recht
o Openbare orde
Dwingend recht: bv.: ter bescherming van de zwakken, goede zeden
Aanvullend recht: bv.: je huurt een kot en er staat niet in het contract dat je
mag onderverhuren of niet, kan je dit wel doen
Strafrecht is dwingend recht, je kan er niet van afwijken
o Legaal recht
Geen misdrijf/straf zonder wet strafrecht houdt zich bezig met het illegale
o Sanctierecht
Drie kernbegrippen
o Dader
Kan zowel een natuurlijke als rechtspersoon zijn
o Strafrechtelijke sancties
o Misdrijf: overtreding (bv.: hond doet zijn behoefte en je kuist het niet op), wanbedrijf
(bv.: vechpartij; slagen en verwondingen, diefstal, drugszaken), misdaad (bv.: moord,
doodslag)
2. De strafwet
Algemeen strafrecht
o Op alle misdrijven toepasselijke regels
o Boek I Strafwetboek
o Complementaire wetten bv.: wet op huiszoeking, hoort bij algemene wet
Bijzonder strafrecht
o Verschillende misdrijven afzonderlijk beschouwd
o Boek II Strafwetboek
o Bijzondere wetten bv.: drugwet
Strafwetboek
o 1830: Code Pénal
o 1867: Belgisch Strafwetboek
o Mildering en technische correcties
o Nieuw Strafwetboek
o Boek I: Misdrijven en bestraffing in het algemeen (art. 1-100ter Sw.)
o Boek II: Misdrijven en hun bestraffing in het bijzonder (art. 101-566 Sw.)
2
, Toepasselijkheid van de beginselen van het algemeen strafrecht op het bijzonder
strafrecht
Principe: Boek I is van toepassing op Boek II
Uitzondering:
o Andersluidende bepaling bv.: wanneer een seriemoordenaar in Amerika wordt
veroordeeld kan die 3x levenslang krijgen of 500 jaar gevangenisstraf krijgen, in
België kan dit niet
Zwart werk: bij werkgever vermenigvuldigd boete met het aantal werknemers
die hij in het zwart betaald heeft
o Strafbare deelneming bv.: iemand schiet een ander neer en jij helpt het slachtoffer
Boek I, kan ook an toepassing zijn in boek II in geval van een wanbedrijf
o Verzachtende omstandigheden bv.: je hebt een blanco strafblad kan ervoor
zorgen dat uw straf wordt verminderd
Boek I, kan ook van toepassing zijn in boek II in geval van een wanbedrijf
3. Het misdrijf
Belangrijk om te weten wat de verschillende gronden zijn op examen krijg je case en dan
moet jij nagaan:
1. Met welk constitutief element heb ik hier te maken?
2. Welke grond kan ik daar eventueel op toepassen?
Casus 12
Neen, het gaat hier om een rechtsdwaling (rechtsdwalingscriterium: onoverkomelijkheid)
dus men kan zich hier niet op baseren want iedereen wordt verondersteld de wet te kennen.
Casus 13
Zou kunnen beroep doen op art. 71: schulduitsluitende dwang of overmacht ze wordt
gedwongen door een dwang waaraan zij niet kon weerstaan (morele overmacht) dus ze zou
daar beroep op kunnen doen, maar dan is nog niet gezegd of het zal lukken.
Casus 14
Ja, volgens art. 273: strafuitsluitende verschoningsgrond wanneer hij zich verwijdert bij
de eerste waarschuwing.
4. De strafrechtelijke sancties
Positieve sanctie = men gaat mensen gaan belonen, toekennen van bepaalde voordelen
wanneer men de afgesproken regels naleeft
Voorbeeld: een beloning
Negatieve sanctie = er wordt een nadeel opgelegd bij het niet-naleven van de afgesproken
gedragsnormen
Niet enkel in strafrecht komen sancties terug, je hebt ook niet-juridische sancties
Voorbeelden: in scholen (als je niet geslaagd bent, kan je geen creditbewijs behalen),
verenigingen, sport (je komt 3 keer niet naar training, je zit volgende match op bank)
Juridische sancties:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shadiadetaeye. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
