INLEIDING TOT DE RECHTSWETENSCHAP
AFDELING 4: Andere rechtsbronnen
Hoofdstuk 1: Rechtspraak en gerechtelijke organisatie
1. Rechterlijke organisatie: enkele algemeenheden
Rechterlijke organisatie
- Hoven en rechtbanken = rechterlijke macht (art. 40 GW)
o Rechtbanken: rechtscolleges op het niveau van de kantons en de
arrondissementen waar ‘rechters’ zitting houden die ‘vonnissen’
uitspreken
o Hoven: de andere rechtscolleges waarin ‘raadsheren’ zitting houden en
spreken ‘arresten’ uit
- Administratieve rechtscolleges = uitvoerende macht
1
, - Hoge Raad van de Justitie
o Opgericht om Justitie beter te laten werken
o Grondwetswijziging (1998)
Grote maatschappelijk onrust (massale protesten) over stafrecht
bediening en justitie verliepen
Schandalen die aangaven dan justitie slecht werkte
Gevoel dat niet de meest bekwamen mensen stoelen kregen +
niet onafhankelijk van uitvoerende macht (politieke
benoemingen)
Opgericht om ‘kwaliteitscontrole’ van juristen te bevorderen
(voor openbare ministerie en magistratuur)
o Art. 151 GW het principe dat de rechterlijke macht onafhankelijk is
o Ruime bevoegdheden op het vlak van enerzijds de werving en
opleiding van magistraten en anderzijds de uitoefening van externe
controle op de werking van de rechterlijke macht (art. 151. § 2-5 GW)
o Principe van rechtelijke onafhankelijkheid
Benoemingen
Kwaliteitscontrole
Beginselen van rechterlijke organisatie
- Eenheid van rechtspraak
o De interpretatie en de toepassing van de wetgeving mag niet te veel
verschillen van rechtbank tot rechtbank
o Piramidale opbouw
o Geen stare decis (geen bindende precedentenwerking) maar wel de
facto, in praktijk, precedentenwerking (beslissingen HvC worden
gevolgd)
o Voor coherentie: 1 Hof van Cassatie aan top
- Dubbele aanleg
o Uitgangspunt: steeds mogelijkheid tot hoger beroep
o In principe een zaak kan 2 keer worden voorgelegd (nooit een 3de keer)
o Wel nog is aan HvC (cassatiecontrole) geen volledige herziening
(niet een 3de aanleg)
2
, o Meestal, doch nooit een derde aanleg (art. 617 Ger. W. geschillen
van minder dan 2500€ of 2000€ bij vrederechter)
- Specialisatie
o Organisatie van rechtbanken volgens bepaalde materie: elke rechtbank
is bevoegd voor geschillen in een bepaald domein van het recht
(materiële bevoegdheid)
o VB: jeugdrechtbank, arbeidsrechtbank, familierechtbank, etc.
o Hoe meer specialisatie, hoe beter ingewerkt in een bepaalde materie,
hoe meer effectief en efficiënte werking
o Bijzondere samenstelling: de specialisatie van de rechtbanken laat ook
toe om de samenstelling van de rechtbank aan te passen aan de aard
van de geschillen die ze moet beslechten (VB: een of meer rechters,
beroepsrechters, lakenrechters of een jury)
- Territoriale organisatie
o Geschillen voldoende dicht bij de burger houden
o Kanton arrondissement provincie ressort natie
internationaal
o Rechters maken vonnissen in rechtbanken lagere rechtscollege
(rechtbank=lagere instantie)
o Hof = hogere rechtscollege (geen rechters, maar raadsheren, geen
vonnissen, maar arresten)
o Schaalvergroting voor mobiliteit (meer efficiënt en specialistisch) in
2014
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inadonvil. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.