College aantekeningen
Franse constitutionele traditie
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Notities van de les aangevuld met de handboek
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GESCHIEDENIS VAN HET PUBLIEK RECHT19.10.2020 – 26.10.2020
Algemeen deel: De Franse constitutionele traditie
1. Krachtlijnen van de politieke geschiedenis
Ancien Regime (ideologisch-politiek begrip, pejoratieve betekenis): Franse
Revolutie is breuklijn, maar achter die breuklijn schuilt ook continuïteit
- Nationale belangen maken dat er soms een zekere graad van continuïteit is
Tweede Middeleeuwen (XIde eeuw als uitgangspunt):
- Geleidelijk vorming van het koninkrijk als een politieke eenheid met de
koning als de effectieve macht
- Grote verschil met Engeland (een echte politieke eenheid/entiteit) gezag
van Koning over het hele land heen
- Koninkrijk Frankrijk:
a) Een koning, maar helemaal geen gezag over het hele koninkrijk (in grote
mate een eretitel)
b) Een tiental territoriale vorsten, die erkennen wel dat er een koning is, maar
het betekend niet dat de koning zich mag inbeelden in de politieke situatie
van de andere territoria
c) De Franse monarchie erin slaagt om haar gezag te vestigen in het hele
Koninkrijk (pas in de XVIde eeuw wordt Frankrijk een politieke entiteit
met een Koning die gezag heeft over het hele land)
Nieuwe Tijd:
- E.z. modern soevereiniteitsconcept verder streven naar een eenheidsstaat
a) De Franse monarchie erin slaagt om haar gezag te vestigen in het hele
Koninkrijk (pas in de XVIde eeuw wordt Frankrijk een politieke entiteit
met een Koning die gezag heeft over het hele land)
b) 100-jaarse oorlog – een poging om andere territoriale vorsten af te
schaffen en uitschakelen
c) Modern soevereiniteitsconcept – in een bepaald territorium kan er maar
één vorst zijn (namelijk de Franse Koning) – pas dan kan de monarchie
politiek inzetten om die eenheid te creëren (XVIIde – XVIIIde eeuw)
- E.z. territoriale uitbreiding uitbreiding van institutionele en juridische
diversiteit in het koninkrijk
1
, a) Na uitschakeling territoriale vorsten kan de Koning denken over
territoriale uitbreiding
b) Frankrijk verstoort het machtevenwicht van de XVIIde en XVIIIde eeuw
c) Na verovering van een territorium ging Frankrijk niet onmiddellijk eigen
instellingen invoeren grote diversiteit van institutioneel en juridisch
landschap over de veroverde territoria
d) Gevolg: enerzijds wilde Franse monarchie eigen politieke gezag
consolideren nood aan eenheid in wetten, maar anderzijds blijven de
eigen politieke gevoelens in nieuwe territoria zo sterk dat uniformiteit is
niet mogelijk
- Overschakeling van het Middeleeuwse model van concurrerende soevereiniteit
(in eenzelfde territorium) naar een model van exclusieve soevereiniteit tijdens
de Nieuwe Tijd
- XVIde eeuw: de Franse koning bereikt zowel de interne soevereiniteit als de
externe soevereiniteit
Algemene excursus soevereiniteit: schematisch ontwikkeling:
i) Tweede Middeleeuwen: concurrerende soevereiniteit
o Van middeleeuwse naar moderne (van de Nieuwe Tijd, 1500-1800)
o Er bestaan verschillende machtscentra in eenzelfde territorium die elk
een eigen legitimiteit hebben (VB: landvorst, min of meer autonome
landsheer of leenmannen binnen hetzelfde gebied, steden, corporaties,
Kerk, Keizer, etc.)
o De eigen legitimiteit wordt uitgedrukt in eigen bevoegdheden i.v.m.
uitvaardigen van rechtsregels (wetgeving, rechtspreken, fiscaliteit, etc.)
o Rechtspluralisme en geprivilegieerd groepen binnen eenzelfde
territorium (multi-level governance multinormativity)
o ‘Privi-leges’: rechtsnormen toepasbaar op een sociale groep die aan
een ‘privata lex’, een eigen rechtstatuut onderworpen is (VB:
universiteiten met eigen rechtbanken – speciale statuten)
ii) Nieuwe Tijd/Nieuwste Tijd (na ca. 1500): exclusieve soevereiniteit
2
, o Algemene tendens: één machtscentrum (VB: de vorst van een gewest,
of een koning) eist alle soevereiniteit binnen een bepaald territorium
voor zichzelf op
o Het begrip soevereiniteit wordt niet meer relatief opgevat, maar in
absolute zin (de soevereiniteit wordt niet gedeeld met andere politieke
actoren, ondergeschikte politieke actoren hebben geen aanspraak op)
o Weerspiegeling en/of het resultaat van een machtsstrijd waarbij dat ene
machtscentrum, dat de ‘vorst’ of ‘soeverein’ heet, de concurrerende
machtscentra heeft uitgeschakeld of onderworpen
o De tendens resulteert derhalve in de affirmatie: één territorium = één
soeverein/vorst
o VB: Stad Gent was heel sterk, de koning Karel V komt snel naar Gent
met zijn hele militaire macht om de opstand in Gent onderdrukken.
o Hoe kon zo’n ontwikkeling over de hele Europa komen: militaire
ontwikkelingen, economische aspecten maken dat er een
schaalvergroting is (de kleine actoren kunnen niet meer volgen)
o A very short history of Absolutism:
a) ME: juridisch leer van de potestas absoluta (tegenover de potestas
ordinaria)
Juristen spelen een belangrijke rol in het bestuur
Onderscheid tussen normale uitoefening van macht
(potestas ordinaria, conform van de recht, de vorst moet
normaal gezien op deze manier machtuitoefenen) vs.
bijzondere machtsuitoefening (potestas absoluta, om
efficiënt te besturen is er nood aan bijzondere uitoefening
van macht, soms in strijd met de recht)
Fundamentele theorie die door de juristen wordt
uitgeoefend
VB: corona crisis is een voorbeeld van potestas absoluta
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inadonvil. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen