Afdeling 3. Totstandkoming van overeenkomsten
Afdeling 3.2. Geldigheidsvereisten en nietigheidsregeling
Statische benadering waaruit volgende vragen volgen: “Welke geldigheidsvereisten zijn er van
toepassing om een geldige overeenkomst te kunnen sluiten?” EN “Wat gebeurt er als één of
meer van die geldigheidsvereisten niet wordt vervuld?”
A) Geldigheidsvereisten
I. Geldigheidsvereisten (DIA 3)
Men vindt een opsomming van de geldigheidsvereisten in Artikel 1108 van het Burgerlijk
Wetboek. In art. 1108 BW is er sprake van vier geldigheidsvereisten voor elke overeenkomst:
1) Toestemming
à Men vereist de toestemming van alle partijen die bij de overeenkomst
betrokken zijn.
2) Handelingsbekwaamheid
à De toestemming om de overeenkomst af te sluiten moet gegeven worden door
partijen die handelingsbekwaam zijn.
3) Voorwerp
à Er moet een voorwerp zijn van de overeenkomst die aan een aantal vereisten
moet voldoen.
4) Oorzaak
à Er moet er een oorzaak zijn van de overeenkomst die ook aan bepaalde eisen
moet voldoen.
II. Toestemming (vrij van wilsgebreken) (DIA 4 - 8)
DIA 4
Een eerste geldigheidsvoorwaarde van overeenkomsten is de toestemming.
De toestemming is als het ware een geldigheidsvereiste bij uitstek om tot een geldige
overeenkomst (= wilsovereenstemming tussen de partijen) te komen, om een geldige
overeenkomst te kunnen sluiten. DUS een overeenkomst impliceert het akkoord, “de
toestemming” van alle partijen met de bijhorende bepalingen van de overeenkomst. Omdat
er een wederzijds akkoord, een wilsovereenstemming, moet zijn, moeten ALLE partijen die
bij het contract betrokken zijn daarin toestemmen.
,Wat verstaan we onder toestemmen?
Men kan zich dat voorstellen als zijde “een handtekening plaatsen” onder een bepaalde
overeenkomst. Statisch betekent toestemmen dat men een wilsovereenstemming moet
hebben over de essentiële en substantiële bestanddelen van de overeenkomst.
DUS om een overeenkomst geldig te doen ontstaan:
- moet er een toestemming zijn van alle partijen (ze moeten het eens zijn)
- moeten partijen met elkaar overeenstemmen over alle essentiële en substantiële
bestanddelen van de overeenkomst.
Link tussen de statische benadering en de dynamische benadering.
Aanbod en aanvaarding kan je catalogeren onder toestemmen bij de overeenkomst WANT
we stemmen toe, we zijn het allebei eens over de inhoud van dat contract. DUS er is een
wilsovereenstemming. Die wilsovereenstemming moet dus MINSTENS, zoals dat het geval is
bij een aanbod, betrekking hebben op alle essentiële en alle substantiële bestanddelen van
de overeenkomst.
Essentiële elementen
à (Objectief) essentiële elementen van een overeenkomst zijn alle fundamentele elementen
die onontbeerlijk zijn om een bepaald type overeenkomst te doen ontstaan.
DUS de essentiële elementen zijn “de harde kern” van een bepaald type contract. Indien men
een contract wil sluiten, dan moet er minstens een wilsovereenstemming zijn (het eens zijn,
toestemmen) van alle contractspartijen over de essentiële elementen.
à MAAR Hoe weten we nu wat de essentiële elementen van een bepaald type overeenkomst
zijn? Hoe weten we dus wat de fundamentele elementen zijn die onontbeerlijk zijn om dat type
van contract te doen ontstaan? In principe moet men daarvoor gaan kijken naar de definitie
van dat contract. Als het contract volledig wettelijk is geregeld, kan men die definitie
terugvinden hetzij in de wet, hetzij in de rechtspraak/ rechtsleer.
à Voorbeeld koopovereenkomst: Voor de koopovereenkomst vindt men de definitie terug in
artikel 1583 van het Burgerlijk Wetboek. Art. 1583 BW verklaart dat de koop een
overeenkomst is waarbij het eigendomsrecht of zakelijk recht op een zaak wordt overdragen
tegen de betaling van een som geld. Wat zijn de (objectief) essentiële, fundamentele
elementen? De zaak die verkocht wordt en de prijs die de koper daarvoor betaalt.
à Voorbeeld aanneming van werk: Bij aanneming van werk vindt men de definitie terug in
artikel 1710 van het Burgerlijk Wetboek. Art. 1710 BW verklaart dat de aanneming van werk
een overeenkomst is waarbij de aannemer werken gaat uitvoeren tegen een welbepaalde
prijs. Wat zijn de (objectief) essentiële, fundamentele elementen? De werken die uitgevoerd
moeten worden en de prijs die men daarvoor vraagt.
Substantiële elementen
à Substantiële elementen van een overeenkomst zijn alle elementen waaraan minstens één
partij subjectief een doorslaggevend belang hecht voor de totstandkoming van de
overeenkomst.
2
, Hoe zit dat met een architectenovereenkomst?
à Men zou denken dat de architectenovereenkomst ergens in het Burgerlijk Wetboek is
geregeld, maar dat is niet het geval. In het BW wordt de architect slechts zeer beperkt
genoemd. Dat komt door het feit dat vroeger, ten tijde van het BW, een aannemer van werk
en een architect vaak eenzelfde persoon waren. Hierdoor is er dan ook geen afzonderlijk
hoofdstuk gewijd aan de architectenovereenkomst.
à Welk type overeenkomst sluit een architect?
Een architect sluit geen overeenkomst over de aanneming van werken, maar in de regel wel
over de aanneming van diensten WANT als architect gaat u bepaalde diensten van
intellectuele aard leveren. Een architect is dus een intellectuele dienstverlener. Men is erover
eens dat wat u als contract afsluit eigenlijk ook een aannemingsovereenkomst is MAAR niet
van werken, maar wel van een aannemingsovereenkomst van diensten waarop Art.1710 BW
van toepassing is. Wat zijn dan de (objectief) essentiële, fundamentele elementen van een
architectenovereenkomst?
1) Welke diensten gaat u als architect leveren?
2) Welk ereloon staat daar tegenover?
MAAR Hoe wordt dat specifiek bepaald? Eigenlijk valt dat essentieel element uiteen in twee
sub-essentiële elementen. Die twee sub-essentiële elementen vormen eigenlijk samen dat
ene essentieel element, namelijk de diensten die u als architect gaat leveren.
MAAR Van wat hangt dat dan af?
Enerzijds hangt dat af van het programma van eisen. Er bestaat een groot verschil qua
programma: de oprichting van een woning, een ziekenhuis, een kantoorgebouw, de
restauratie van een beschermd monument, etc zijn uiteenlopende programma’s. DUS het
programma van eisen zal zeker determinerend zijn voor de diensten die u als architect zal
moeten leveren. Anderzijds hangt dat ook af van het takenpakket (waaruit bestaat u
concrete taken als architect?). Art. 4 van de wet van 1939 gaat ervan uit dat een architect in
principe een volledige opdracht gaat toekrijgen en belast zal worden met een ontwerp en een
controleopdracht. Het zou echter wel kunnen dat de taken gesplitst worden. Als architect
kunnen uw taken bijvoorbeeld beperkt blijven tot ontwerptaken of controle op de uitvoering.
Dan kunnen wel de volgende vragen gesteld worden: Hoe uitgebreid is de opdracht? Welke
taken zitten daar wel in of juist niet? Moet u ook het nazicht van de rekeningen doen? Zitten
de gespecialiseerde studies bij u als architect of worden zijn in neve-aanneming door een
ingenieur uitgevoerd? Enzovoort…
DUS om een geldige overeenkomst te hebben tussen architect en bouwheer moet er op zijn
minst een akkoord zijn over:
- Het ereloon van de architect
- Het programma van eisen. Dat hoeft nog niet in detail te zijn uitgewerkt, het gaat
om het vastleggen van een minimaal programma van eisen over wat het project
precies zal behelzen. Het is meestal ook een contractuele verbintenis van de
architect in samenspraak met de bouwheer.
- Het takenpakket van de architect
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ACstudent2405. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.