Bijzondere vraagstukken Volkenrecht en
internationale instellingen
Praktische
0.
0.1. WAT
PRAKTISCHE INFORMATIE
HEBT U NODIG
informatie
(STUDIEMATERIAAL):
Het Handvest van de
Ø Eigen nota’s te nemen tijdens de hoorcolleges
Ø Handouts (terug te vinden op het Canvas systeem)
Verenigde Naties is gratis te
Ø Handvest van de Verenigde Naties verkrijgen bij de VN aan het
Ø Aanvullende literatuur: Shumanplein of kan je
downloaden op de website
Ø Bellamy, A., Williams, P. & Griffin, S., Understanding
Peacekeeping, Cambridge, Polity Press, 2010.
Ø Nollkaemper, A., Kern van het internationaal
van de VN.
publiekrecht, Den Haag, Boom Juridische Uitgevers,
2019 (achtste ed.)
Ø Simma, B. (ed.), The Charter of the UN. A Commentary,
Oxford, Oxford University Press, 2012 (third edition).
Faculteit Recht en Criminologie
Bijz. Vraagstukken uit het Volkenrecht en de
Internationale Instellingen
Prof. Dr. Ann Pauwels
08-10-20 | 2
0.2. COLLEGES (+ alternatieve
onderwijsvormen):
Ø Donderdag van 10u00 tot 12u00
0.3. SPREEKUUR:
Ø Na afspraak (ann.pauwels@vub.be)
Faculteit Recht en Cri
Bijz. Vraagstukken uit het Vo
en de Internationale In
Prof. Dr. Ann
08-
,Inleiding
1. INLEIDING
1.1. INHOUD:
Ø Deze cursus bestaat uit twee onderscheiden delen.
Ø Een eerste deel waarbij een klassieke onderwijsvorm wordt
gebruikt. Hierin wordt een bepaald internationaalrechtelijk
vraagstuk toegelicht.
Ø In het tweede deel krijgen de studenten de opdracht om een
bepaald aspect van de geschetste problematiek verder uit te
werken en mondeling toe te lichten. Daarnaast wordt van de
studenten verwacht dat zij bij de mondelinge presentaties van
de andere schriftelijke werken als respondent optreden.
Faculteit Recht en Criminologie
Bijz. Vraagstukken uit het Volkenrecht
en de Internationale Instellingen
Prof. Dr. Ann Pauwels
08-10-20 | 4
Tweede onderdeel is een groepspaper. Laatste weken voor kerstvakantie moet je de paper
presenteren.
In de laatste lesweek zullen er extra lessen zijn, indien mogelijk on campus
1.2. LEERRESULTATEN:
Ø De student kent de internationaalrechtelijke beginselen en
problemen en kan ze zelfstandig analyseren
Ø De student reflecteert kritisch over internationaalrechtelijke
problemen (d.w.z. deze kaderen in de bestaande
internationale regelgeving en de beperkingen en grenzen
ervan aangeven) en formuleert mogelijke oplossingen
Ø De student formuleert zelfstandig een
onderzoeksvraag binnen het domein van het internationaal
recht en verricht daarvoor de nodige opzoekingen
Ø De student rapporteert helder en correct over zijn eigen
onderzoeksresultaten/bevindingen (zowel mondeling als
schriftelijk)
Faculteit Recht en Criminologie
Bijz. Vraagstukken uit het Volkenrecht
en de Internationale Instellingen
Prof. Dr. Ann Pauwels
08-10-20 | 5
, 1.3. EVALUATIE:
Ø Schriftelijk werk (incl. presentatie)
Ø Mondeling examen:
Ø Het eerste deel van het mondeling examen bestaat uit een
klassiek examen (met kennis-, inzichts- en
toepassingsvragen)
Ø Voor het tweede deel van het mondeling examen dient de
student zijn taak als uitgangspunt te nemen voor een
mondelinge verderzetting van dit onderdeel.
Ø Het schriftelijk werk (samen met de presentatie,
alsook het optreden als respondent) geldt voor de ½
van de punten; het mondeling examen geldt voor ½
van de punten.
Faculteit Recht en Criminologie
Bijz. Vraagstukken uit het Volkenrecht
en de Internationale Instellingen
Prof. Dr. Ann Pauwels
08-10-20 | 6
Schriftelijk werk: ½ van de punten: onderwerp van de paper wordt door de groep zelf
voorgesteld, groepen worden zelf gevormd en dan moeten we zelf OZ vraag formuleren.
Monderling examen: vraag of enkele vragen over de lessen, kennis inzicht en
toepassingsvragen. 2e deel gaat opnieuw over de paper en worden er vragen over de paper
gesteld, inhoud maar ook over bronnen etc. ook grote lijnen kennen en linken kunnen leggen
met andere papers
Vrede en Veiligheid
Het uitgangspunt is handhaving van
2. VREDE EN VEILIGHEID vrede en veiligheid in het internationaal
2.1. Kernbegrippen recht.
2.2. Het verbod op het gebruik van
We vertreken vanuit het VN-handvest,
geweld maar ook andere instrumenten die niet
Ø Verbod op gebruik van geweld en het dreigen met gebruik
in het VN-handvest zijn opgenomen zoals
van geweld (Art. 2(4) VN-Handvest)
UN peacekeeping operations, vb.
Ø Verbod is enkel van toepassing op gebruik van geweld
tussen staten NAVO, OVSE, …
Ø Staten dienen daarom hun geschillen op vreedzame wijze op
te lossen (Art. 2(3) VN-Handvest)
Faculteit Recht en Criminologie
Bijz. Vraagstukken uit het Volkenrecht
en de Internationale Instellingen
Prof. Dr. Ann Pauwels
1. Kernbegrippen 08-10-20 | 7
- Gewapende aanval/armed attack: wordt vermeld in het VN-handvest met betrekking
tot het recht van zelfverdediging
, - Verbod op gebruik van geweld tegen de territoriale integriteit en de politieke
onafhankelijkheid van een staat (art 2 §4 VN-handvest)
- Een bedreiging van de vrede
- Een verbreking van de vrede
- Een daad van agressie (art 39 VN-handvest)
- Niet in VN-handvest!! gewapend conflict/armed conflict, wordt vooral in het
internationaal humanitair recht gebruikt, dat van toepassing is op gewapende
conflicten. Het begrip is wel opgenomen in de Conventies van Genève.
- ‘Oorlog’ wordt niet gebruikt in het internationaal recht
2. Het verbod op het gebruik van geweld
Het basisbeginsel is het verbod op gebruik van geweld in de interntaionale relaties tegen de
territoriale integriteit en de politieke onafhankelijkheid van een land. Het is volgens het
handvest verboden om geweld te gebruiken tegen een andere staat. Dit houdt ook een verbod
in op het dreigen met geweld en omvat dus 2 aspecten. Het verbod op gebruik van geweld is
enkel van toepassing tussen 2 staten zoals het is neergelgd in het handvest. Het gaat hier dus
niet over intern geweld. Het is ook een regel van internationaal gewoonterecht en ius cogens.
Staten moeten hun geschillen vreedzaam trachten op te lossen.
3. Collectieve veiligheidsysteem:
De bedoeling is dat men collectief,
samen tracht de vrede te
2.3. Collectieve veiligheid:
handhaven. Het is de collectieve
verantwoordelijkheid van de leden Ø Basisbeginselen:
van de VN. Ø Veiligheidsraad heeft een primaire maar geen
Artikel 24 en 25 VN-handvest exclusieve verantwoordelijkheid inzake
handhaving van internationale vrede en
vormen de basis voor de veiligheid (Art. 24(1) VN-Handvest)
uitoefening van de bevoegdheden Ø Veiligheidsraad handelt daarbij in naam van het
voltallige lidmaatschap (Art. 24(1) VN-
van de veiligheidsraad (VR). Handvest)
Binnen de VN heeft de Ø De leden komen overeen de besluiten van de
veiligheidsraad een zeer Veiligheidsraad overeenkomstig dit Handvest te
aanvaarden en uit te voeren (Art. 25 VN-
belangrijke verantwoordelijkheid, Handvest)
een primaire verantwoordelijkheid
voor de handhaving van vrede en
veiligheid maar het is ook geen
exclusieve verantwoordelijkheid.
Faculteit Recht en C
Binnen de VN heeft de Algemene Bijz. Vraagstukken uit het
en de Internationale
Vergadering ook een secundaire verantwoordelijkeheid. In de Algemene Vergadering zetelen Prof. Dr. A
0
de lidstaten.
In zeer beperkte mate heeft ook de Secretaris-Generaal bepaalde bevoegdheden (nu:
Gueterres). Ook het Internationaal Gerechtshof kan een rol spelen want deze kan geschillen
tussen lidstaten van de VN beslechten, dus ook geschillen die betrekking hebben op de
internationale vrede en veiligheid.
De VN heeft 193 lidstaten, de veiligheidsraad is heel beperkt qua samenstelling. Ze hebben
maar 15 leden, deze 15 leden handelen in naam van het voltallige lidmaatschap. Indien er dus
