Een beknopte samenvatting van het vak Persoonlijkheidspsychologie, en het boek Inleiding in de Persoonlijkheidspsychologie. Een perfect document om het vak zo snel mogelijk onder de knie te krijgen. Ik heb dit vak in een keer gehaald met een 7.
Interindividuele verschillen: verschillen tussen individuen
Intergroepverschillen: verschillen tussen groepen
Intra-individuele verschillen: binnen een persoon (condities, situaties etc)
Proximale verklaring: factoren die in de tijd samengaan met te verklaren verschillen
Distale verklaring: factoren die verderaf liggen in de tijd
Inputs: invloeden van buitenaf
Decision rules: het laten nadenken over bepaalde zaken
Outputs: het gedrag wat ze vertonen op basis van input en decision rules
Input decision rules output
Organized: alle karakterkenmerken zijn met elkaar gelinkt. Karakterkenmerken passen zich aan elkaar
aan.
Influential forces: karaktereigenschappen hebben effect op anderen.
Evocatie: onbewuste reactie op anderen
De mens heeft 3 levels:
- Je bent zoals iedereen (iedereen spreekt een taal)
- Je bent zoals een paar (de een is introvert, de andere extravert)
- Je bent uniek (de manier waarop iemand een emotie toont)
Wetenschappelijke standaarden:
Heuristieke waarde: leidt theorie tot nieuwe ontdekking? Laat de theorie ons tot nieuwe
bevindingen komen?
Spaarzaamheid: bevat de theorie weinig voorstellen en assumpties?
Predicties: kan de theorie empirisch getest worden?
Omvattendheid: verklaart de theorie al de feiten en observaties in zijn domein?
Interdisciplinair: theorie mag geen principes tegengaan uit andere domeinen
Persoonlijkheid wordt bepaald door:
- Dispositioneel domein: hoe verschillen mensen van elkaar?
- Biologisch domein: mensen zijn collecties van biologische systemen en dit zijn bouwstenen voor
gedrag, gedachten en emoties.
- Intrapsychisch domein: onbewuste emoties.
- Cognitieve ervaringsdomeinen: bewuste gedachten, overtuigingen en subjectieve gevoelens zijn
belangrijk om personen te begrijpen
- Sociale en cultureel domein: persoonlijkheid heeft invloed op en wordt beïnvloed door de sociale
en culturele context
- Aanpassingsdomein: persoonlijkheid is cruciaal in hoe we omgaan met en ons aanpassen aan
dagelijkse zaken
Perceptie; de manier waarop persoon de wereld waarneemt
Universaliteit: elk mens is zoals alle anderen
Need to belong: de drang om ergens bij te willen horen
, Hoofdstuk 2
S-data: self report. Zelfrapportering, data van de persoon door middel van interview/vragenlijst.
Ongestructureerd: open vragen, autobiografie, 20 statement test. Nadeel hieraan is dat het moeilijk te
toetsten is.
Gestructureerd: zelfrapporteringsvragenlijst waar/niet waar. Nadeel hieraan is dat het weinig
genuanceerd is.
Nadelen S-data:
- Alexithymie: bepekering in het voelen van je eigen gevoelens
- Gevoelig voor biassen (sociale wenselijkheid, zelfrepresentatie, geheugenbiassen)
- Afhankelijk van motivatie, capaciteit van persoon
O-data: observer report: observatiegegevens. Evaluaties van anderen in zijn directe omgeving.
Inter-rater reliability: in hoeverre komen de verschillende observaties overeen?
Naturalistisc observation: natuurlijke omgeving (bijvoorbeeld conflicthantering in gezin)
Artificial observation: bijvoorbeeld in het lab
Nadelen O-data: biassen. Agressieve mensen zien meer agressie bij anderen bijvoorbeeld. Het
voordeel is dat er meerdere observatoren zijn dus controle.
T-data: test data. Meten van associaties tussen concepten. Bijvoorbeeld reactietijden. Dit gaat om
gestandariseerde testen zoals reacties op bepaalde stimuli. Rorschach-test is een voorbeeld. Reactie op
stimuli wordt daarbij gemeten.
Nadeel T-data: risico voor faken, ecologische validiteit (voorgestructureerd gedrag in plaats van
alledaags gedrag.
Actometer: mechanische registratieapparatuur. Belang van herhaalde metingen.
Fysiologische data: autonome zenuwstelsel. Bijvoorbeeld de eyeblink startle reflex: gaat over het
knipperen met de ogen. Als je schrikt ga je sneller knipperen.
Projectieve technieken: Rorschach test: test waarbij je een plaatje ziet bestaande uit vlekken en je moet
vertellen wat je ziet.
L-data: test data. Gegevens over het leven van mensen (opleiding, trouwen). S-data en O-data gebruiken
om L-data te voorspellen. Dit is rijke, levensechte, objectieve data.
Triangulation: het wegmiddelen van specificiteit van bron. Dus onderzoek doen naar uitkomsten die
databronnen overtreffen.
Betrouwbaarheid: gevoeligheid van een meting voor onbedoelde fluctuaties of variaties van de
meetresultaten (meetfouten). Over tijd, tussen items van een zelfde test en tussen onafhankelijke
beoordelaars.
- Test-hertest betrouwbaarheid: de gegevens zijn ehtzelfde wanneer de test nogmaals gedaan
wordt
- Interne consistentie: wordt meestal uitgedrukt in alpha coëfficient.
- Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid: Cohens Kappa.
Validiteit: zonder betrouwbaarheid, geen validiteit. Echter: test kan heel betrouwbaar zijn maar niet
valide.
- Gezichtsvaliditeit: meten wat het moet meten.
- Inhoudsvaliditeit: komen de essentiële elementen van een bepaald verschijnsel aan bod in de
test?
- Predictieve validiteit: kan de test een extern criterium voorspellen?
- Convergente validiteit: correleert de test met andere tests van dezelfde eigenschap?
- Discriminante validiteit: meet de test behalve wat het moet meten nog andere dingen?
- Construct validiteit: meet de test het theoretische construct dat het bedoelt te meten?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ninajanssen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
