Samenvatting
Samenvatting Biologie Thema 5 gaswisseling en uitscheiding Biologie voor jou
samenvatting over thema 5 gaswisseling en uitscheiding. Biologie voor jou havo 5.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 11 pagina's
Voorbeeld 3 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
4 beoordelingen
Door: mennomessi15 • 1 jaar geleden
Door: lukageerlings • 1 jaar geleden
Door: myrthenusteling • 1 jaar geleden
Door: sabrinahhernandez • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding
Basisstof 1: Gaswisseling
Het ademhalingsstelstel: (Binas TB 83A) bestaat uit de longen en de luchtwegen
Delen van ademhalingsstelsel met functies:
• Neusholte met reukzintuig bekleed met neusslijmvlies
- In de neusholte wordt lucht gereinigd, gekeurd, verwarmd (door bloedvaten in
neus/keelholte) en vochtig gemaakt (slijmvliezen)
• Trilhaarepitheel met slijm producerende cellen en trilhaarcellen
- Aan slijm blijven kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers kleven
- Slijm wordt door beweging van trilharen naar de keelholte verplaatst
• Luchtpijp met trilhaarepitheel
- Door hoefijzervormige kraakbeenringen in de wand blijft de luchtpijp open staan
• Bronchiën met trilhaarepitheel en kraakbeenringen
• Bronchiolen
- Kunnen zich door spierweefsel in de wand vermijden en vernauwen
• Longblaasjes met longhaarvaten
- In longblaasjes vindt gaswisseling plaats
- Een groot oppervlak, dunne wand en een groot verschil in zuurstof- en
koolstofdioxidespanning bevorderen de gaswisseling → kijk hieronder ‘gaswisseling’
Gaswisseling (in longblaasjes)
- O2 en CO2 worden uitgewisseld door
middel van diffusie
- Gassen lossen eerst op in het vocht in
het longblaasje voordat het
uitgewisseld naar het bloed of de lucht
- Het verschil in zuurstoffenspanning
(pO2) en koolstofdioxidespanning
(pCO2) bepaalt de diffusie snelheid
- Een groot deel van CO2 wordt door
het bloedplasma vervoerd, het andere
deel wordt gebonden aan
hemoglobine
Transport van zuurstof
- Rode bloedcellen bevatten hemoglobine (Hb) waar O2 en CO2 aan kan
binden
- De binding tussen zuurstof en hemoglobine is een evenwichtsreactie →
- De pO2 van een omgeving bepaalt welke richting de reactie op verloopt
,Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5
Transport van koolstofdioxide (Binas TB 83E)
- In de longhaarvaten laten de CO2 moleculen los van hemoglobine
- De longen kunnen door aanpassing van de longventilatie de uitscheiding van CO2 reguleren
- De pH van het bloed wordt beïnvloed door pCO2 → wanneer de pCO2 toeneemt, daalt de pH en
komen er meer O2 moleculen vrij
CO2 wordt op 3 manieren vervoerd:
- In het bloedplasma (7%)
- Gebonden aan Hb (23%)
- Via het bloed als HCO3- (70%)
H2O + CO2 → HCO3- + H+
Verzadigingskromme (Binas TB 83D): geeft weer hoeveel % O2 er
aan Hb gebonden is
➔ Een dalende pH zorgt voor meer O2 afgifte van Hb
Gaswisseling in planten
Via huidmondjes gaat CO2 naar binnen en waterdamp en zuurstof naar buiten (gaswisseling)
- Bevinden zich vooral onderaan bladeren
- Huidmondjes kunnen open, dus er is een hoge turgor in de stuitcellen → voor opname van water
- Huidmondjes kunnen dicht, dus er is een lage turgor in de stuitcellen → voor watertekort (dicht
zorgt voor vermindering water verlies)
- Waterverlies kan worden beperkt door de huidmondjes te sluiten → belemmert de opname van
CO2 en daarmee de fotosynthese
, Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding Havo 5
Basisstof 2: Longventilatie
Ademhalingsspieren
- De buitenste tussenribspieren trekken de ribben en borstbeen omhoog en naar voren
- De binnenste tussenribspieren trekken de ribben borstbeen omlaag
- De middenrifspieren kunnen het middenrif afplatten
Borstholte en longvlies
Longvlies en borstvlies aan elkaar ‘geplakt’ door laagje vocht en onderdruk. Daardoor kan het
bewegen maar zit het ook aan elkaar vast
➔ Borstvlies: vergroeid met ribben, binnenste tussenribspieren en middenrifspieren
➔ Longvlies: vergroeid met longen
Longweefsel: is elastisch en verkeert in de uitgerekte toestand
2 manieren voor longventilatie:
- Ribademhaling: ribben en borstbeen bewegen (borstademhaling)
- Middenrifademhaling (buikademhaling)
Inademen
➔ Rustig inademen
- Buitenste tussenribspieren spannen aan - - > ribben en
borstbeen komen omhoog
- Middenrif spant aan (middenrif plat af)
- Volume van borstholte → onderdruk in longen ten op zichtte
van buitenlucht → lucht stroomt longen in
➔ Diepe inademing
- Spieren in hals trekken ook samen - - > ribben en borstbeen
komen extra naar voren
- Ribben komen naar voren → borstholte wordt groter ten op
zichtte van buitenlucht → lucht stroomt longen in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaragalis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen