Samenvatting
Samenvatting Laagland Literatuur en lezen Cursus 1 en 2 VWO Theorieboek, ISBN: 9789006109887 Nederlands
Samenvatting van cursus 1 en 2 uit het boek Laagland Literatuur en lezen voor VWO, geschikt voor klas 4 tm 6.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: haydarfooladimahani • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
C1. Literatuur en lezer1.1 Waarom lees je?
Door een tekst te lezen, veroorzaakt die tekst een bepaalde lezersreactie, de
tekst zorgt voor een bepaald effect op jou.
Leesmotivatie = een reden om te lezen.
- Lezen van verhalen/gedichten leuk
- Tijdelijk ontsnappen aan alledaagsheid
- Jezelf beter leren kennen, omdat je inleeft in personages
- Leert je dingen over de wereld/werkelijkheid
Nieuwsgierigheid speelt vaak een rol.
Door identificatie of inleving met de personages en door herkenning van
situaties en ervaringen denken veel lezers dat literaire teksten inzicht geven in
de eigen identiteit en hoe mensen met elkaar omgaan.
1.2 Wie ben je als lezer?
Lezers verschillen bijv. in smaak en literaire voorkeur. Iedere lezer is een
individu met eigen interesses, voorkeuren en belangstelling.
Als lezer kun je je smaak ontwikkelen, iedere lezer maakt een
smaakontwikkeling door.
Dat lezers verschillen in literaire voorkeuren, komt doordat ze van elkaar
verschillen in leeftijd, opleiding, maatschappelijke achtergrond, sekse en
geaardheid.
Als het verschil in lezersreacties (mede) door sekseverschillen wordt bepaald,
dan speelt gender een rol. Het gaat dan niet om het biologische verschil
tussen mannen en vrouwen, maar om verschillen die door opvoeding enz.
bepaald worden.
Gender verwijst naar sociaal geconstrueerde invullingen van wat mannelijk
gedrag en vrouwelijk gedrag is of zou zijn.
1.3 Wat verwacht je als lezer?
Als je een verhaal of gedicht gaat lezen, doe je dat met bepaalde
verwachtingen.
Het wel of niet uitkomen van verwachtingen is erg bepalend voor het effect
v.d. tekst op jou als lezer. Dit bepaalt grotendeels je oordeel over de tekst.
Verschillende oorzaken voor verwachtingen:
- Door wat je over het verhaal gehoord of gelezen hebt.
- Door het genre: om wat voor soort boek gaat het? Bijv. sprookje –
kenmerkende aspect v. sprookje
- Titel en omslag
- Achterflap: als het wordt geprezen verwacht je dat het goed is
Verwachtingen die je als lezer altijd hebt:
- Je verwacht dat er terwijl je leest suggesties gegeven worden over het
verloop van het verhaal. Door suggesties krijg je bepaalde vermoedens
over het verdere verloop.
- Je verwacht mee te kunnen leven met de personages. Veel lezers
willen de personages kunnen begrijpen of zich ermee identificeren.
Belangrijk daarbij is dat personages interessant of intrigerend moeten
zijn.
, 2.1 Eenduidigheid en meerduidigheid
In zakelijke teksten wordt ernaar gestreefd de informatie zo eenduidig mogelijk
aan de lezer te presenteren. Wat je leest, moet duidelijk zijn.
Bij literaire teksten geldt dat streven niet. Er is veel meer ruimte voor
meerduidigheid. Soms zijn er meerdere betekenissen mogelijk en niet alles is
meteen duidelijk.
2.2 Open plekken
Een open plek is een klein of groter tekstgedeelte dat voor jou als lezer
onduidelijk is en dat vragen bij jou oproept. Als lezer word je geactiveerd om
die onduidelijkheden op te lossen en de vragen te beantwoorden.
Open plekken kunnen op meerdere manieren ontstaan:
- Door informatieachterstand bij de lezer. Je kunt te maken krijgen met
tegenstrijdige informatie, met relevante informatie die verzwegen wordt,
informatie die ontbreekt. Soms weet je als lezer minder dan de
personages, dan wil je informatieachterstand opheffen. Je leest door
om deze open plek in te vullen.
- Als je meer denkt te weten dan personages. Er ontstaat een open plek
omdat je wilt weten of je vermoedens kloppen en of het met de
personages zal verlopen als je verwacht. In dit geval ga je af op
bepaalde suggesties of expliciet verwoorde verwachtingen over het
verloop van tekst en wilt weten of die uitkomen.
- Gedrag van personages kan open plekken veroorzaken. Je wilt de
motieven van de personages weten, als die niet direct duidelijk zijn lees
je door om erachter te komen.
- De titel roept ook meestal een open plek op.
- Vaak komt het voor dat in literaire teksten een bepaalde kennis over de
werkelijkheid bekend wordt verondersteld. Het kan echter voorkomen
dat er een voorkomt die jij niet hebt. Dan ontstaat er een open plek.
Open plekken hebben effect op de lezer. Je wordt erdoor ‘aan het werk gezet’.
Er wordt niet alles verteld en uitgelegd literaire tekst doet daarom een
beroep op de mentale activiteit van jou als lezer.
Als aan het eind van een tekst alle open plekken door jou als lezer ingevuld
zijn, dan heeft het boek een gesloten einde.
Als aan het eind nog open plekken oningevuld zijn en er nog onduidelijkheden
en vragen bij jou bestaan, dan heeft een tekst een open einde.
De open plekken maken je tot een actieve lezer: je gaat je dingen afvragen
waardoor je naar die passages in de tekst waarmee je onduidelijkheden weg
kan nemen zoekt.
2.3 Proza, gedicht, toneel
Literaire teksten kunnen op verschillende manier gepresenteerd worden:
- Proza: de presentatie van de tekst op de bladzijde speelt geen
bijzondere rol. De regels vullen de totale breedte van de pagina.
Prozateksten kunnen in lengte van elkaar verschillen.
Een van 100 pagina’s of meer proza
Een van 80 tot 100 pagina’s novelle
Korter dan novelle (kort) verhaal
- Gedichten: te herkennen doordat de tekst op een bijzondere manier op
de pagina staat. Het bestaat uit versregels die niet door hoeven te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evagaal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 47561 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen