Week 1 RA-1: diabetes mellitus
ZSO: energiemetabolisme
Enzymen
- Enzymen katalyseren stofwisselingsreacties zonder daarbij
zelf te worden verbruikt.
- Enzymactiviteit is bepalend voor het verloop van de
stofwisseling.
o = Snelheid waarmee een enzym een reactie
versneld
- Bouw en werking
o Ruimtelijke vorm met veel knikken en lussen
o Actief centrum met specifieke ruimtelijke structuur
o Enzym werkt op een substraat
▪ Substraat past precies in het actieve centrum
▪ Enzym-substraat complex
▪ Na reactie laat het ontstane molecuul los van het actieve centrum >
volgende reactie kan plaatsvinden
o Enzymen zijn substraat-specifiek
▪ Inwerken op één specifieke stof
- Activeringsenergie
o Chemische reactie: beweging van moleculen en de botsing van moleculen
o Energie die een systeem nodig heeft om een chemische reactie te laten
verlopen
o Enzymen > minder activeringsenergie nodig
- Enzymactiviteit
o Snelheid waarmee een enzym een reactie versneld
o Uitgedrukt in hoeveelheid substraat die per tijdseenheid wordt omgezet of in
de hoeveelheid reactieproduct die per tijdseenheid ontstaat.
o Beinvloed door temperatuur, zuurgraad, concentratie van deelnemende
stoffen en door bindingen van enzymen met stoffen die de activiteit kunnen
verhogen of remmen.
o E + S → ES → E + P
▪ Rate 1 = k1[E][S]
▪ Rate 2 = k2[ES]
▪ Rate = snelheid = V = d[P]/dt
▪ Snelheid omhoog door hogere
substraat of hogere
enzymconcentratie
▪ Vmax = maximale snelheid
▪ Hoge [S] > enzymen
gesatureerd, dus uiteindelijk
kan de reactie niet sneller
verlopen omdat alle bindingsplekken dan bezet zijn.
o Enzymen hebben hun eigen optimumtemperatuur en pH.
▪ Boven de 50 graden denaturatie
1
, - Co-factoren
o Soms een speciaal ion of molecuul nodig om goed te kunnen werken. Dat
wordt dan een co-factor genoemd. Het eigenlijke enzymmolecuul heet dan
een apo-enzym.
o Co-factor kan anorganisch of
organisch zijn.
▪ Anorganisch: metaalionen
▪ Organisch > co-enzym
(vitamines)
Vertering en opname
- Monosachariden (water, mineralen, vitaminen) kunnen zonder verteringi in het
bloed worden opgenomen.
- Eiwitten, disachariden en polysachariden moeten eerst worden verteerd.
o Eiwitten > aminozuren
o Sachariden > monosachariden
o Vetzuren > twee vetzuurmoleculen afsplitsen
▪ Vrije vetzuren + monoacylglycerol
- Vetten
o Glycerol + drie vetzuurmoleculen
o Brandstof voor het lichaam
o Bouwstof voor fosfolipiden
o Onverzadigd (plantaardige oliën)
o Verzadigd (dierlijke vetten)
o Cholesterol > aanmaak door de lever
- Koolhydraten
o Mono (glucose/fructose), di (sacharose en lactose), poly (zetmeel, glycogen)
o Overtollig deel > glycogen > lever en spieren
o Opgeslagen in vet
o Bouwstof voor de cel
- Eiwitten
o Polymeren van aminozuren
o 20 verschillende aminozuren, lichaam kan er 12 zelf maken (in de lever)
o Bouwstof voor het lichaam
o Transport van stoffen
o Uitgescheiden met urine als ureum
o Energie leveren door stoffen als pyruvaat
- Hydrolysereactie > splitsen van een chemisch molecuul onder opname van water
- Vetering: combinatie van mechanische vertering en chemische vertering
o Mechanisch: lengtespieren, kringspieren, snijtanden
▪ Totale oppervlak van het voedsel vergroten
▪ Darmperistaltiek
o Chemisch: amylase, pancreas, galblaas, zoutzuur
▪ Mondholte: speeksel door speekselklieren. Bevat amylase > zetmeel
afbreken tot maltose
▪ Maag: gastrine > maagsap. Bevat zoutzuur, slijm en pepsinogeen.
2
, • Pepsinogeen > inactief pro-enzym > pepsine (door zoutzuur)
• Splitsing van eiwitmoleculen tot polypeptiden.
• Zoutzuur doodt bacteriën, slijm beschermt tegen zuur.
▪ Dunne darm: zure brij stimuleert bepaalde cellen in het duodenum tot
uitscheiding van secretine en cholecystokinine.
▪ Lever en pancreas:
• Secretine > stimulatie van gal en NaHCO3 (neutraliseert
maagzuur)
• Cholecystokinine > afgeven van gal en secretie enzymen uit
alvleesklier.
• Alvleessap bevat trypsinogeen en peptidase, amylase en lipase.
o Peptidase: afbraak tot di- en tripeptiden en aminozuren
o Amylase: zetmeel naar maltose
o Lipase: splitsing triglyceriden tot vetzuurmoleculen en
monoacylglycero,
o Gal: kleurstoffen en zouten. Maken kleine vetdruppels
(emulgeren). Vergroot oppervlak vetdruppels.
- Opname of resorptie voornamelijk in de dunne darm
o Ongeveer 6 meter lang, sterk geplooid
o Darmvlokken (darmvilli) > haarvaten en lymfevaten
o Microvilli > enorme oppervlakte, dus opname zeer
groot.
o Opname van water, voedingsstoffen en
veteringsproducten
▪ Passief transport (A): concentratie in
darmepitheelcellen lager dan in de
darmholte. Diffunderen(C) van
voedingsstoffen via het membraan of via membraaneiwitten (vettige
stoffen en gassen)
• Transporteiwit (D) (glucose, ionen, water)
• Osmose
▪ Actief transport (B): opname selectief of tegen het concentratieverval
in door transporteiwitten uit de darmholte. Kost energie
Glycolyse
- Glucose energie wordt in mitochondriën omgezet in ATP
- Omzetting van glucose naar energie:
- Glycolyse
o Glucose splitsen in twee delen > 2 pyruvaat
(C2H4O5)
o Cytoplasma
o Pyruvaat opgenomen in mitochondriën
o Netto 2 ATP vorming (bruto 4 vorming,
maar voor activering 2 verbruikt)
3
, o Netto 2 NADH vorming (leveren ATP in oxidatieve fosforylering)
o ATP is een geschikt molecuul voor transport van energie
o NAD+ neemt twee energierijke elektronen en een H+ op
▪ NAD+ + 2e- + H+ → NADH + H+
o Eindproduct is pyruvaat
▪ Tussen producten zijn glucose-6-fosfaat, fructose -1,6-bifosfaat en
fosfo-enolpyruvaat
o Katalysatie door pyruvaatkinase
Citroenzuurcyclus
- Eindproduct glycolyse is twee pyruvaat
- Acetyl-co-A vorming door decarboxylering van pyruvaat
door het enzyme pyruvaat dehydrogenase
- Citroenzuur vorming als de acetyl-groep vna acetyl-co-A
o Co-enzym A wordt hergebruikt
- Vindt plaats in de mitochondriën
- Energie uit glucose gebruikt voor de vorming van
energierijke elektronen, gebonden aan NADH en FADH2
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DieuwertjeKok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.