Kennistoets 3.1
VZ/O&I
Inhoud
Verpleegkundige zorgverlening
Verpleegkundige zorg – VZ
Geneeskunde – GK
Onderzoek & Innovatie
Onderzoek doen & toepassen – O&I
Zorginnovatie & Ondernemerschap – Z&O
Samenvatting Verpleegkundige Zorgverlening
1
,Leerdoelen Verpleegkundige Zorg
College 3.1
Leerdoel 1: de aspecten rondom de functie, stadia en beïnvloedende factoren
van het slaap- en waakritme benoemen
Functies van slaap
Herstellen
Diepe slaap: fysiek herstel en stofwisseling
Droomslaap: emotioneel evenwicht
Stadia van slaap
Non-REM-slaap
• Sluimerstadium
• Totale ontspanning
• Moeilijk te wekken
• Lichamelijk herstel
REM-slaap
• Rapid Eye Movement: dromen, verwerken van de dag. 1 cyclus duurt ± 90
minuten.
Oorzaken van slecht slapen
• Omgeving: te koud, te warm, lawaai
• Lichamelijk ongemak: pijn, honger, dorst, houding, jeuk, ziek zijn, hoesten, nycturie
• Psychologische factoren: manisch depressief, hallucinaties, wanen, psychosen
• Neurologische: CVA, huntington, dementie (angstig ‘s nachts)
• Medicatie: drugs, alcohol, suiker, cafeïne, etc.
• Rust, reinheid, regelmaat: als er geen regelmaat is, is het lastig te slapen
Oorzaken van vermoeidheid
• Slechte conditie
• Bloedarmoede
• Hartfalen
• Veel denken
• Onrust
• Chemotherapie
Leerdoel 2: verschillende slaapproblemen bij zorgvragers en de gevolgen hiervan
op het dagelijks leven herkennen
Begrippen
Slecht slapen: lang wakker liggen, vaak wakker, moeite om in slaap te komen, te
vroeg wakker, onrustig dromen of niet uitgerust wakker
Slapeloosheid: minstens drie maal per week slecht slapen, dit gaat samen met
slechter functioneren overdag (slecht geconcentreerd, moe, prikkelbaar, etc.)
• Vermeende slapeloosheid: wel slecht slapen, maar geen klachten overdag
• Kort durende slapeloosheid: minder dan drie weken bovenstaande klachten
• Langer durende slapeloosheid: lange dan drie weken bovenstaande klachten
Slaperigheid overdag/hypersomnia: onbedwingbare neiging om overdag inslaap te
vallen (diagnose narcolepsie)
Slaapproblemen: klachten met betrekking tot het slaap en waakpatroon (slecht slapen
en slaperigheid overdag)
Slaapstoornis: slaapapneu, restless leg syndroom, kuitkrampen, vertraagde slaapfase
syndroom, narcolepsie
Verstoorde slaap: onderbreking van de duur en de kwaliteit van de slaap als gevolg
van externe factoren
Negatieve conditionering: je slaap is iets negatiefs geworden
Gevolgen van slaapproblemen:
• Nerveus • Geïrriteerd
2
, • Niet lekker in je vel • Overreageren
• Concentratie verlies • Chagrijnig
• Gestoorde gedachtegang • Verstoort lichamelijk functioneren
Relatie tussen slapeloosheid en psychische problemen
Chronische slapeloosheid is de allerbelangrijkste risicofactor voor het ontstaan van een
depressie. Het maakt mensen kwetsbaar voor het ontwikkelen van een posttraumatische
stressstoornis
Gevolgen van vermoeidheid
• Lichamelijk: minder sporten en bewegen, zelfredzaamheid wordt minder nagestreefd,
afweersysteem wordt minder
• Geestelijk: depressie of angst
• Sociaal: eenzaamheid/sociale isolatie, geen zin om dingen te ondernemen, vicieuze
cirkel.
Leerdoel 3: noemen wat de verpleegkundige taken zijn om het slaap- en
waakritme te bevorderen
Rol van verpleegkundige bij slaapproblemen
Anamnese: mensen weten vaak zelf niet dat ze slaapproblemen hebben
• Autoanamnese: vragen aan de zorgvrager zelf
• Heteroanamnese: aan een ander vragen die objectiever slaap vast kan stellen
Observeren: hoe slaapt iemand werkelijk
Adviseren: hulp bieden aan de patiënt, tips geven, juiste/goede slaapmedicatie?
Fysiologische metingen
• Actometer: beweginsmeter
• Polysomnografie (PSG): slaaponderzoek in het ziekenhuis
Verpleegkundige interventies bij slaapproblemen
• Slaapvoorlichting: kennis geven
• Slaaphygiëne: alles in de omgeving moet bijdragen aan het slapen
• Therapie
• Slaapmedicatie: ‘pam’ is rustgevend (temazepam, etc.)
Rol van verpleegkundige bij vermoeidheid:
Anamnese
Hulpmiddelen inzetten: scorelijsten (VVV, verkorte vermoeidheidsvragenlijst)
Interventies bij vermoeidheid
• Activiteitenplan opstellen
• Dagboek voor de patiënt waarin hij zijn dag en vermoeidheid bijhoudt
• Conditietraining en revalidatie
• Continuïteit van zorg
College 3.2
Leerdoel 1: opsommen wat de gevolgen zijn bij zorgvragers met angstproblemen
en/of een psychose
Angstproblemen
Signalen en hoe herken je het
• Gevoelens van angst • Gespannenheid
• Rusteloosheid • Moeite met concentreren
• Buikpijn • Piekeren
• Prikkelbaarheid • Gespannen spieren
• Moe • Slaapproblemen
• Vermijden van situaties
3
