Colleges Political Philosophy & Democracy
College 1: De betekenis van democratie
Wat is de betekenis van democratie?
Introductie
- Het woord democratie komt uit het Grieks waar de democratie tot stand is gekomen. Met name
de directe democratie was hierbij populair, dit is echt vandaag de dag minder gebruikelijk.
- De democratie kan opgeëist worden door mensen op straat. Hierbij is dus een directe uitdrukking
van een opeising die wordt gedaan. Ze willen dus geassocieerd worden met een politieke situatie
en willen zich laten horen.
- Democratie kan op verschillende manieren begrepen worden, echter is het niet te definiëren.
Iedereen heeft een eigen beeld van de democratie waarbij de democratie altijd een belangrijke
rol speelt binnen de maatschappij.
Het woord democratie:
- Demos: de mensen
- Kratos: regeren
- = regeren/bestuur door de mensen
Er zijn dus veel verschillende definities verbonden aan de democratie. De meeste definities
hebben hierbij bepaalde criteria zoals:
- Systeem van bestuur
- Gehele populatie/ de staat
- (Directe/indirecte) representativiteit
- Politieke eenheid/politieke partijen
- Gelijkheid/gelijke behandeling
- Stemmen
- Rechten
- Autoriteit
Er is dus geen eenduidige definitie met eenduidige onderdelen. Iedere persoon of auteur
benadert dit anders.
Het meten van democratie en internationaal beleid
Democratie doet er dus toe
- Vergeleken, meten, evalueren van verschillende indicatoren als ‘goed bestuur’
Het is moeilijk om de democratie te meten bij landen die democratisch zijn/worden.
- Is interventie bij niet democratische landen geoorloofd?
- Om de wereld veilig te maken met democratie?
- Om dictatoren te bestrijden als vijanden voor de mensheid?
- Om steun voor de democratische landen te regelen middels WTO, OECD, etc.
Manier 1: categorisering van de democratie
- BV directe democratie, representatieve democratie, reflexieve democratie,
meerderheidsdemocratie, etc.
- Moeilijk om dit te doen, omdat er zoveel verschillende benaderingen en vormen zijn dat dit
eigenlijk niet te doen is.
Manier 2: nadenken over een democratie – analytische politieke filosofie
- Tijdloze vragen
o Wie moet er regeren?
o Welk bestuurssysteem is het best?
o Is meerderheidsstemming eerlijk?
o Etc.
- Dit is een legitieme manier, maar dit wordt snel heel complex dat het maar beperkt besproken
kan worden in bijvoorbeeld dit vak.
, Manier 3: geschiedenis – hoe zijn we hier gekomen?
- Hoe zijn dingen ontstaan en hoe zijn dingen veranderd? Dingen die nu vanzelfsprekend lijken,
zijn dit niet altijd zo geweest.
- Overzicht colleges:
o College 2: democratie en ongelijkheid (Rousseau en Mill)
o College 3: democratie en partijpolitiek (Tocqueville en Schumpeter)
o College 4: democratie en de moderne bestuurskunde (Wilson en Weber)
o Vervolgens verder bouwen op deze basis met hedendaagse kwesties
- Overzicht tutorials:
o Tutorial 1: centrale aspecten van de democratie
o Tutorial 2: de evolutie van de democratie in context
o Tutorial 3: klassieke teksten
o Tutorial 4: reflectie op de klassieke teksten en tijdlijn
o Vervolgens meer hedendaagse teksten, ideeën en kwesties die verbonden zijn aan de
mondiale democratie, publiek beleid en rechten.
Verwachtingen
Wat wordt er van de student verwacht?
- Dit vak is anders
- Verschillende vaardigheden: niet het reproduceren van lijstjes
- Verschillende vormen van lezen: de klassieke teksten zijn erg gebonden, andere teksten zijn juist
conceptueel. Bekijk hierbij de relatie van de tekst en context.
- Lees eerst, denk vervolgens om zo betrokken te kunnen zijn bij de vragen
- Speel met ideeën; wees niet bang!
- Begin op tijd te lezen; het duurt even, ook om er over na te denken
Wat moet ik doen?
- Zie blokboek en video op panopto
Auteurs over de democratie
John Dunn over democratie
- What democracy means? John Dunn - YouTube
- 'Democracy as rule by people - ridiculous' - YouTube
- Wat wij democratie noemt gaat dus over de kwestie betreft legitimiteit. Wij kunnen ermee leven
om de legitimiteit af te staan aan anderen; wij kunnen ons ding doen, waarbij andere het bestuur
op zich nemen dat wordt afgedragen vanuit het volk.
Athene en de 18th eeuw (Dunn, blz. 13-52)
- Voorbeeld van de directe democratie voordat de democratie een bekend concept was
- Het was een opportunistische zet om een dictatuur tegen te gaan. Echter had maar 10% van de
mensen stemrecht; een groot gedeelte was bijvoorbeeld slaaf. Hierdoor was er een verdeling van
werk, de 10% hield zich nauw bezig met het bestuur. Hierbij was iedereen gelijk.
- Het werd al vrij duidelijk dat er ook gelijkheid van bezit moest komen, omdat de rijke anders de
armen zouden omkopen. De mensen moeten dus gelijk zijn in het bezit, dit was dus puur om de
vorm van bestuur te beschermen.
- Het bleek productief; door de gelijkheid kwam er een uitbreiding van civilisatie (cultuur),
welvaart, macht en territoriale uitbreiding.
- Ironie: het duurde dus even voordat de democratie werd geïntroduceerd. Daarnaast werd er veel
kritisch geschreven over de democratie ondanks het succes.
o Aristoteles: democratie VS politeia (institutioneel ontwerp van waarden)
o Plato: democratie is géén systeem van wijsheid. Gerechtigheid heeft kennis nodig, net zoals
de waarheid en organisatie geen improvisatie door mensen.
Fennema H2/Dunn H2: democratische revoluties – verlichting?
, - Amerika – Paine: Restore the citizen’s social functioning. Abandon monarchy, inherited rights and
interests and ridiculous English parliamentary control structures (F. pp. 35-6). The actual
American constitution, however, becomes ‘reactionary’ (Fennema’s term. See discussion
‘Federalists’). Built on ‘old European’ ideas. Growth of ‘national productivity’, political economy is
key. (Compare: Sieyes on the Third Estate (F. 20/ Dunn 102-114)).
- Frankrijk – Condorcet: American structures presuppose friction: no unified ‘will of the people’ (F.
p. 55). More radical approach: scientific state/society. Centralisation of the ‘will of the people’.
Through representation and democratic citizen panels (F. p. 60). ‘Universalism’ and ‘naturalism’:
beyond the political; nearly religious (F. p. 72, seg.; Tocqueville). Female suffrage.
- Haïti: Emancipatie, mensenrechten. Universalisme van Franse Revolutie en de koppeling aan de
afschaffing van de slavernij.
Of is de democratie het resultaat van de politieke hervorming in de 18 de eeuw?
- Meer handelsconcurrentie in de 18 de tussen Europese staten die hebben gestreden voor politieke
hervorming. De staten zijn dus genoodzaakt om gehoor te geven aan deze competitie en
economische productiviteit om de burgers naar een hoger niveau van performance te brengen.
- De reden tot hervorming komt dus niet door verlichte ideeën zoals hierboven geschetst wordt.
o Benjamin Constant (Dunn, 145 & 146): old and new freedom. Undisturbed life, accepts
material inequality (possibly within boundaries), state protects citizens, promotes trade and
economic development. But very limited political decision-making by citizens!! Is this really
what connects Athens and modernity?
Fennema H1: centrale thema’s van democratie
- Zes thema’s en vijf dilemma’s
o Directe democratie vs representatieve democratie
o Condities voor de individuele mogelijk tot democratie en bescherming van minderheden
o (On)zichtbaarheid voor soevereiniteit: checks & balances
o Veel of weinig overheid? Civiele samenleving, actoren en instituties in de samenleving
o Wie zijn de leden van de mensen?
o Huidige democratie
Actief burgerschap, burger participatie, publieke sfeer en deliberatieve democratie.
Conclusie
Het is onmogelijk om de democratie te definiëren, maar…
Democratische zorgen:
- Besluitvormingsprocedure (macht, mensen, partijen, processen die gekoppeld zijn aan
individuen).
o Formeel politiek systeem (stemmen/electoraal systeem)
- Distributie (materiële ongelijkheid, mogelijkheid tot ontwikkeling in de samenleving,
gerechtigheid voor de menselijke mogelijkheden en talenten).
o Waarden worden geactualiseerd/erkend
- Productie (organisatie, accommodatie, management/bestuur, educatie, welvaart en
economische groei).
o Hoe werken samenlevingen op de dagelijkse basis?
De hedendaagse democratie is een keuze voor een vaag systeem wat met name de legitimiteit
probeert op te eisen (Dunn).
De term democratie wordt genoemd in verschillende populaire en sociale debatten (tutorial 1).
Democratie is de sleutelterm in onze samenleving maar niemand kan met tevredenheid een
definitie van de democratie geven.
Korte introductie op Tocqueville – Democratie in Amerika
Het werk is geschreven in de 1830s na het bezoeken van Amerika. Na 1945 werd dit werk heel
belangrijk in Amerika.