Hoofdstuk 14: lymfestelsel en immuniteit
14.2 Lymfevaten, lymfocyten, lymfeweefsels en lymfoïde organen spelen een rol bij
de afweer van het lichaam.
Lymfestelsel bestaat uit 4 onderdelen:
1. Vaten. Een netwerk van lymfevaten begint in de perifere weefsels en eindigt bij de
verbindingen met de venen.
2. Vloeistof. Een vloeistof, zogenoemde lymfe, stroomt door de lymfevaten. Lymfe lijkt op
bloedplasma maar bevat een lagere concentratie opgeloste eiwitten.
3. Lymfocyten. Lymfocyten zijn gespecialiseerde cellen die een reeks specifieke functies
verrichten bij de verdediging van het lichaam
4. Lymfoide weefsels en organen. Lymfoide weefsels zijn verzamelingen van los bindweefsel en
lymfocyten in structuren die lymfefollikels worden genoemd, vb. amandelen. Lymfoide
organen zijn complexere structuren die grote aantallen lymfocyten bevatten en die met
lymfevaten zijn verbonden; vb. zijn de lymfeknopen, de milt en de thymus.
Het lymfestelsel bestaat uit een netwerk van lymfevaten die lymfe vervoeren. Een reeks lymfoïde
organen is met de lymfevaten verbonden. Functies lymfestelsel:
- Het lymfestelsel produceert, onderhoudt en vervoert lymfocyten (cellen die binnendringen
organismen, afwijkende cellen en vreemde eiwitten aan vallen).
o Productie lymfocyten in rode beenmerg. Opgeslagen in lymfoïde organen zoals de milt en de
thymus.
o Reageren op de aanwezigheid van
Binnendringende ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen;
Afwijkende lichaamscellen, zoals virussen geïnfecteerde cellen of tumorcellen;
Vreemde eiwitten, zoals de gifstoffen die door sommige bacteriën worden gevormd.
- Terugkeer van vloeistoffen en opgeloste deeltjes van perifere weefsels naar het bloed.
o Speelt een rol bij het in stand houden van het bloedvolume en het gaat plaatselijke
schommelingen van de samenstelling van de interstitiële vloeistof tegen.
o Stroomvolume is ong. 3,6ltr per dag, zodat een beschadiging van een groot lymfe vat een
snelle en mogelijk dodelijke daling van het bloedvolume kan veroorzaken.
- Transporteren van hormonen, voedingsstoffen en afvalstoffen vanuit de plaats van opname in de
weefsels naar het bloed.
Lymfevaten voeren lymfe vanuit perifere weefsels veneuze systeem. Lymfe stroomt langs een
netwerk van lymfevaten dat in de lymfecapillairen begint. Lymfecapillairen: kleinste lymfevaten,
endotheel bedekt éénlagig plaveiselepitheel. Vanuit de lymfecapillairen stroomt de lymfe de
grootste lymfevaten binnen die naar de romp van het lichaam lopen. Lymfevaten bestaan uit lagen
die van venen te vergelijken zijn en bevatten kleppen. De lymfevaten monden uit in de ductus
thoracicus (borstbuis) en de ductus lympathicus dexter.
- Ductus thoracicus; verzamelt lymfe vanuit het onderste deel van de buikholte, bekken en benen
en uit de Li-helft van het hoofd, hals en de borst. Dit vat brengt de verzamelde lymfe naar het
veneuze systeem nabij de verbinding tussen de linker v. jugularis interna en de linker v. subclavia.
Basis van de ductus thoracicus is een verwijde ruimte, de cisterna chyli.
- Ductus lympathicus dexter (rechterlymfestam), voert lymfe af vanuit de re-kant van het lichaam
boven het diafragma. Mondt uit in de rechter v.subclavia.
, Wanneer de afvoer van lymfe vanuit een arm of been is geblokkeerd, ontstaat lymfeoedeem
ophoping interstitiële vloeistof in de ledematen waardoor deze geleidelijk ernstig gaat opzwellen.
14.2.3 lymfocyten
Lymfocyten vormen 20 a 40% van de leukocyten in de bloedsomloop. Bloedsomloop =
transportsysteem voor lymfocyten. De 3 groepen lymfocyten zijn:
- T-cellen: afkomstig van de thymus (zwezerik)
o Ong. 80% van de lymfocyten in de bloedsomloop zijn T-cellen;
o Cytotoxische T-cellen vernietigen vreemde cellen en lichaamscellen die met virussen zijn
geïnfecteerd; ze zijn verantwoordelijk voor de cellulaire immuniteit.
o T-helpercellen stimuleren de activiteit van T-cellen en B-cellen; T-supressorcellen remmen T-
cellen en B-cellen. Regulerende T-cellen (T-helpercellen en T-suppressorcellen) reguleren en
coördineren de immuunreactie.
- B-cellen: afkomstig uit het beenmerg
o 10-15% van de lymfocyten in de bloedsomloop.
o B-cellen kunnen zich differentiëren tot plasmacellen die antistoffen vormen en afgeven;
antistoffen reageren met specifieke doelmoleculen of antigenen (meestal ziekteverwekkers,
delen of producten van ziekteverwekkers of andere lichaamsvreemde stoffen).
o Antistoffen in lichaamsvloeistoffen worden ook wel immuunoglobulinen genoemd. B-cellen
zijn verantwoordelijk voor de antistofgemedieerde immuniteit of humorale (vloeibare)
immuniteit. Vloeibaar omdat antistoffen in lichaamsvloeistoffen werkzaam zijn.
- Natural killer cells (NK-cellen):
o 5-10% van de lymfocyten in de bloedsomloop.
o NK-cellen doden lichaamsvreemde cellen, lichaamseigen cellen die met virussen zijn
geïnfecteerd en tumorcellen. Ze vormen een bewakingsstelsel dat de immunologische
surveillance wordt genoemd.
Lymfocyten migreren voortdurend het bloed in en uit via de lymfoïde weefsels en organen. Bij
lymfopoëse (vorming en ontwikkeling van lymfocyten) zijn het rode beenmerg, de thymus en perifere
lymfoïde weefsels betrokken.
Een lymfefollikel bestaat uit los bindweefsel dat gedomineerd wordt door lymfocyten. Amandelen
zijn lymfefollikels in de wand van de keelholte. Belangrijke lymfoïde organen zijn de lymfeknopen, de
thymus en de milt. Lymfoïde weefsels en organen bevinden zich vooral in gebieden die bijzonder
kwetsbaar zijn voor het binnendringen van ziekteverwekkers.
Lymfeknopen zijn ingekapselde massa’s lymfoïd weefsel die lymfocyten bevatten. Lymfeknopen
bewaken en filteren de lymfe voordat deze naar het veneuze systeem wordt afgevoerd, verwijderen
antigenen en brengen de juiste immuunreacties op gang.
De thymus ligt achter het borstbeen. T-cellen rijpen in de thymus.
De volwassen milt bevat de grootste hoeveelheid lymfoïd weefsel in het lichaam. Rode pulpa bevat
grote aantallen erytrocyten en gebieden van witte pulpa lijken op lymfeknopen. De milt verwijdert
antigenen en beschadigde bloedcellen uit het bloed, zet de juiste immuunreacties in gang en slaat
ijzer op dat afkomstig is uit afgebroken erytrocyten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VerpleegkundigeIris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.