College aantekeningen
TB, PGO uitwerkingen, Taak 9, Blok 2, Jaar 1, Diergedrag- en Fysiologie.
PGO uitwerkingen van taak 9, diergedrag- en fysiologie. Compleet aan de hand van colleges en Campbell. Blok 2 - Jaar 1.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Taak 9 “Hittestress en gedrag”Hoofdvraag:
Wat zijn de observaties van koeien met hittestress en wat zijn de maatregelen die je hierbij kan
nemen?
Deelvragen:
1. Wat zijn de 4 vragen van Tinbergen? (voorbeelden geven + toepassen)
2. Hoe werkt de warmte productie bij een dier?
3. Hoe gaat de warmteafgifte bij een dier?
4. Hoe werkt de thermoregulatie bij een dier?
5. Wat is het thermoprofiel van Mount en hoe werkt deze/wat laat deze zien?
6. Wat zijn de factoren die invloed hebben op warmte bij een dier?
7. Hoe herken je hittestress bij een koe en hoe wordt het veroorzaakt? (Kijk hierbij naar de 4
vragen van Tinbergen)
8. Wat zijn de maatregelen die je kan treffen tegen hittestress?
9. Wat is ethologie?
10. Wat is gedrag en waar bestaat het uit? (gedragssystemen en elementen)
11. Hoe meet je gedrag? (ethogram en protocol)
Vraag 1: Wat zijn de 4 vragen van Tinbergen? (voorbeelden geven + toepassen)
Bij gedragsonderzoek proberen mensen altijd de 4 vragen van Tinbergen te beantwoorden. Door
middel van het beantwoorden van deze vragen krijg je een goed beeld van het gedrag van een dier.
Die 4 vragen gaan over functie, mechanisme (oorzaken), ontwikkeling en evolutie. De 4 vragen van
Tinbergen worden ook wel de vier ‘waarom’ vragen. De eerste vraag is ‘Wat veroorzaakt gedrag?’ de
vraag beschrijft de oorzaken van hoe het gedrag is ontstaan (relatie (neuro)fysiologie, prikkels en
ethologie). De tweede vraag is ‘Hoe heeft het gedrag zich ontwikkeld in de loop van het leven?’ dit
gaat over de ontwikkeling van een dier in de loop der jaren (aangeboren en aangeleerd + fysieke
beperkingen). De derde vraag is ‘Wat is de functie en overlevingswaarde van gedrag?’ dit gaat over
de functie (overlevingswaarde o.a. reproductievoordeel). De vierde en laatste vraag is ‘Hoe heeft het
gedrag in de evolutie vorm gekregen?’ dit gaat over de evolutie (gedrag bij verwanten bestuderen
(genetica)). De eerste twee vragen zijn proximaat (omgevingsprikkels die gedrag veroorzaken,
genetische en fysiologische en anatomische zaken die gedrag veroorzaken, ontwikkeling van gedrag),
de laatste twee vragen zijn ultimaat (functie van gedrag, evolutionaire betekenis van gedrag).
Nu gaan we kijken naar een voorbeeld, dit doen we aan de hand van de hond. De eerste vraag geeft
dan het urineergedrag aan, het motorische centrum stuurt prikkels naar spieren van de poot en de
heup. De tweede vraag gaat over de ontwikkeling van neuronen (motoriek). De derde vraag gaat
over het begraven van de ontlasting en dit komt door de oorsprong namelijk de wolven. Dit is dan
ook de vierde vraag. Een ander voorbeeld gaat ov er de mens zelf, het gedrag waar naar wordt
gekeken is stoppen voor een rood stoplicht. De oorzaak (mechanisme) is, je ziet een rood licht, je
hersenen herkennen het licht in eerder ervaringen en formuleren een respons, zodat je spieren in je
been worden aangespannen. De functie is het voorkomen van botsingen. De ontwikkeling is dat je
tijdens je rijlessen leert dat rood licht betekent stoppen en je oefent het gedrag. De evolutie is dat in
de loop der tijd de kleur rood zich ontwikkeld als een sterke signaal kleur.
, Vraag 2: Hoe werkt de warmte productie bij een dier?
In deze taak gaan we kijken naar warmbloedige dieren, dit omdat
het thermoprofiel van Mount (gaan we later verder op in) over de
temperatuur van warmbloedige dieren gaat. Warmbloedige dieren
zijn in staat om zelf warmte te produceren om zo een constante
lichaamstemperatuur te handhaven. Er zijn verschillende manieren
om warmte te produceren, dit ligt aan de metabolisme (onderhoud,
groei en productie) en de variatie in omgevingsfactoren
(temperatuur, luchtsnelheid, straling, stro, etc.). Warmte ontstaat
bij het verteren van voedsel en bij beweging. De
lichaamstemperatuur kan kortdurend verwisselen als gevolg van
metabolische processen fysiologische veranderingen en
omgevingsfactoren. Bij het verteren komt energie (ATP) vrij, dit
komt doordat er vele processen dan in het lichaam bezig zijn. Er komt warmte energie vrij bij de
vertering en de absorptie, de cellulaire ademhaling en bij de processen in de cel. Deze energie kan
gebruikt worden als warmte energie. Bij beweging komt veel energie vrij in de vorm van warmte.
Vraag 3: Hoe gaat de warmteafgifte bij een dier?
De warmteafgifte bij een dier is van groot belang, wanneer een dier zijn teveel aan warmte niet kwijt
kan, kan er hittestress ontstaan. Dit kan dan verder lijden tot grotere problemen. Een dier kan door
verschillende manieren zijn warmte kwijt raken. De behoefte voor warmteafgifte hangt af van de
mate van interne warmteproductie en externe warmteopname. De capaciteit wordt bepaald door de
fysiologische kenmerken van het dier en zijn gedragingen in relatie tot zijn leefomgeving. De eerste is
door middel van zweten (evaporatie), het water wat op de huid ligt verdampt en neemt daarbij een
deel van de warmte mee. Dit wordt dan gedaan met behulp van de huid. Deze methoden wordt
vooral gebruikt door hoefdieren (paarden en koeien) en apensoorten, deze dieren kunnen namelijk
zweten door de huid. Dieren zoals honden en katten gebruiken andere manieren om te warmte kwijt
te raken. Zij gebruiken de vochtige mondholte als verdampingsplek om daarmee warmte kwijt te
raken (hijgen). Door middel van luchtstromen kunnen dieren ook hun warmte kwijtraken, wanneer er
steeds koudere lucht (lagere temperatuur dan de lichaamstemperatuur) langs het lichaam komt
neemt deze steeds een klein deel van die warmte mee. Waardoor het dier langzaam afkoelt.
Wanneer de lichaamstemperatuur van dieren stijgt, zullen de bloedvaten zich verwijden. Bloed is
immers de transporteur van warmte, wanneer de bloedvaten groter worden stroomt er sneller bloed
doorheen (vooral door de haarvaten dicht bij het huidoppervlak). Dat zorgt er dan voor dat er
meer warmte aan de lucht wordt afgegeven door middel van verdamping.
Veel dieren maken gebruik van oppervlakte vergroting om hun warmte kwijt te raken, ze maken zich
zo groot mogelijk zodat ze het meeste warmte kwijt kunnen. Ze gaan dus verder uit elkaar staan,
zodat ze genoeg ruimte om zich heen hebben. Dieren gaan ook hun gedrag hier op aan passen. Ze
zullen minder actief worden en meer rustgedrag gaan vertonen. De luchtvochtigheid is ook van
invloed op de lichaamstemperatuur, wanneer deze hoog is, is het moeilijke om warmte af te geven
aan de omgeving. Wanneer deze laag is, is dit een stuk makkelijker. Dit geld ook voor de
omgevingstemperatuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper beckerslara. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen