Gemaakt door Indy Jacobs (tweede jaar Psychologie Bachelor)
Samenvatting Emoties Wetenschappelijke en Klinische aspecten
Boek, artikelen en hoorcolleges
• Alle belangrijke namen zijn rood
• Alle begrippen zijn blauw
• Alle kernwoorden zijn onderstreept
• De Engelse vertaling is schuingedrukt
HC1: De mysteries van emotionele tranen ontrafelen
Waarom is de studie van huilen interessant
• Twee grote, maar tot nu toe onbewezen beweert:
o Huilen (met tranen) heeft aanzienlijk bijgedragen aan onze fylogenetische ontwikkeling
en heeft ons de ultrasociale wezens die we zijn
o Huilen brengt ons verlichting bij stress, het is zelfs gezond.
• Een beter begrip van huilen kan klinische betekenis hebben (relatie met depressie, pathologisch
verdriet, verdoofdheid na PTSS, borderline persoonlijkheidsstoornis en andere
psychopathologie, therapeutische processen, neurologische aandoeningen)
• Het onderwerp huilen laat duidelijk zien hoe emotie kan worden benaderd vanuit zeer
verschillende perspectieven en disciplines
Charles Darwin “…..we must look at weeping as an incidental result, as purposeless as the secretion
of tears from a blow outside the eye, or as a sneeze from the retina being affected by a bright light.”
(Darwin, 1965/1872, p 92). Dit was dé aanleiding voor professor Vingerhoets om hier onderzoek naar
te doen.
Huilen: de “hardware”
De lacrimale klier en zijn neurale innervatie
Als er meer tranen worden geproduceerd dan de
capaciteiten van het „afvoerputje‟ aankunnen
dan gaan de tranen over de wangen lopen ->
huilen.
Rechter: Reflextranen/irritatietranen
Sensorische zenuwen nemen dit waar
-> reflexkring geven signaal aan de hersenen
-> geven signaal naar traanklier om vocht aan
te maken om het oog schoon te maken zodat
het vuiltje bv weg is.
CNS op plaatje= schakelcel:
• Voor emotionele tranen is het zo dat de schakelcel en sensorische zenuw de traanklier
stimuleren (efferent).
• De cel staat ook onder invloed van het limbische systeem dus het deel van de hersenen dat
betrokken is bij emoties!
• Op die manier kan dezelfde traanklier zowel aangestuurd worden als er een vuiltje is, maar ook
vanuit de hersenen, het limbisch systeem, kan de traanklier zo aangestuurd worden als je
emotioneel wordt.
1
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Gemaakt door Indy Jacobs (tweede jaar Psychologie Bachelor)
Verschillende soorten tranen:
• Basale tranen: Bescherming van je oog (gevormd door klieren onder je ooglid)
• Irritatietranen: Door bv uien snijden, traangas of een vuiltje in je oog
• Emotionele tranen: Door emoties
o Fysieke pijn tranen
o Tranen die gerelateerd zijn aan hechting
o Empathicshe pijn tranen
o Sociale pijn tranen
o Moreel- gebaseerde tranen/ sentimentele tranen (bv bij kijken van een film)
• Laatste twee soorten worden uitgescheiden door de klier boven het oog
De neurobiologie van huilen
Waar mijn pijl naar
toe wijst:
Vocale huilen:
Het huilen met de
stem, geluid
maken.
Staat los van de
tranen.
Gezichtsspieren betrokken bij huilen
• Gezichtsspieren:
o Lip
o Voorhoofdspier
o Spieren rondom ogen spannen aan
• Temperatuur:
o Neus warmt op
Deze spieren kunnen samentrekken tijdens het huilen. Niet alleen
spieren maar ook bloedvaten.
Negatieve oorzaken voor huilen: Verlies, conflict, stress, pijn, scheiding.
Positieve oorzaken voor huilen: Geboorte, bruiloft, harmonie, altruïsme, buitengewone prestatie.
2
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Gemaakt door Indy Jacobs (tweede jaar Psychologie Bachelor)
Evolutionaire achtergrond Gedurende het leven verandert het
huilen. De frequentie neemt af,
Huilen (distress vocalisaties dus vocaal huilen) in dieren naarmate je ouder wordt.
Vocaal huilen komt voor bij alle zoogdieren
en veel vogelsoorten.
Uitsluitend bij de jonkies op het moment dat
zij worden weggehaald bij de moeder.
Tot een zekere leeftijd gaan de jonkies
vocaal huilen wanneer ze bij hun moeder
worden weggehaald.
Verschillen tussen mensen en dieren:
1. Alleen mensen huilen met tranen.
2. Mensen huilen van hun geboorte tot
en met het graf en voor dieren is het
bijna altijd tot en met hun kindertijd.
Eigenlijk hebben baby‟s zonder verzorgers bijna geen kans om te overleven. Hun grote ogen, bolle
gezichtjes enz. Zijn speciale kenmerken dat bij ons verzorgingsgedrag uitlokt (bijna een reflex).
Eerste 6 weken kunnen baby‟s vaak niet huilen met tranen dus zijn ze op dat moment vergelijkbaar
met andere dieren.
• Oftewel een baby huilt om te zorgen voor nabijheid dus huilen is een hechtingsstijl.
• Kinderen huilen wanneer zij anderen zien lijden of wanneer zij pijn hebben. Na het ontwikkelen
van de theory of mind, kunnen kinderen gaan huilen omdat zij beseffen en begrijpen wat ze
hebben gedaan bij de ander, of voelen dat een ander pijn heeft.
• Tot de adolescentie is fysieke pijn een belangrijke trigger om te huilen.
• Volwassenen is fysieke pijn minder
• Gevoelens van verlies en machteloosheid blijft belangrijk voor huilen, gedurende het hele leven.
Huilen bij pasgeborenen als functie van de hoeveelheid huidcontact
Blauwe staven: Baby werd meteen in de wieg gelegd.
Rode staven: Baby wordt op moeders borst gelegd,
huid-op-huid contact.
Gele staven: In het begin huilen, moment op de borst
dan meteen stoppen.
Dus fysiek contact is enorm belangrijk!
Menselijk huilen bestaat uit 2 componenten:
1. De akoestische component:
o Uitgezonden in alle richtingen;
o Ook effectief in duisternis en dichte vegetatie
o Trekt de aandacht van verzorgers/beschermers ("De akoestische navelstreng"), maar
ook van neutrale anderen en potentiële roofdieren en agressors
2. De visuele component (tranen): Belangrijk voor close interacties
• Effecten (van tranen) hangt af van de relatie me de ander:
o Hechtingsfiguur (ouder, romantische partner, symbolisch bevestigingsfiguur) ->
verzorgend, het bieden van comfort en steun
o Neutraal persoon (vreemdeling) -> sociale binding
o Aggressor -> vermindering van agressieve, impulsen, ontwapening, kalmte
3
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Gemaakt door Indy Jacobs (tweede jaar Psychologie Bachelor)
Waarom wenen alleen mensen?
• Omdat mensen uniek zijn met hun lange jeugd. In deze periode, motorisch volledig ontwikkeld
zijn, maar nog steeds in veel opzichten afhankelijk zijn van volwassenen die huilen met tranen
is in termen van overleven een betere optie dan alleen maar schrijnende vocalisaties (bij alleen
vocaal huilen kunnen er mensen/dieren aangetrokken worden waardoor dat „gevaarlijk‟ is).
• Dieren zijn meestal „kant en klaar‟ geboren, zijn qua uiterlijk en gedrag perfect uitgerust om in
een bepaalde omgeving te leven.
En waarom specifiek het produceren van tranen en geen andere reactie?
• Omdat zuigelingen tranen produceren als ze veel druk uitoefenen op de lacrimale klier tijdens
hun vocale huilbuien -> stimulatie van de lacrimale klier via de sensorische zenuwen.
• Huilen van zuigelingen oefent mechanische druk uit op de lacrimale klieren.
Ontwikkelingsaspecten van huilen
• Daling van de frequentie (tot 18-25 jaar)
• Akoestische aspecten worden minder belangrijk, Visuele aspecten worden relevanter
• Veranderingen in de antecedenten
• Ontwikkeling van het genderverschil in huilend
o Er zijn echter ook verschillende consistenties!!!
De ontwikkeling van huilen in het eerste jaar van leven
Colic huilen= Het huilen van baby‟s terwijl we niet
weten waarom ze huilen bv als ze buikpijn hebben.
Verlies/ seperatie: Spelen ivm huilen het hele
leven ongeacht leeftijd.
Machteloosheid (powerlessness): Vrouwen huilen sneller wanneer zij zich machteloos voelen.
Empathie/ sympathie: Naarmate men ouder wordt kan men zich beter inleven in anderen dus kan men
huilen om het verdriet van zichzelf en ook die van anderen.
Moreel/ sentimenteel huilen: Huilen vanwege positieve zaken (bv eeuwige trouw).
Leeftijd (6
-16) en
huilen
4
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
