Samenvatting Inleiding in de psychologie Boek
Kernvraag 1.1 Wat is psychologie, en wat is het niet?
Psychologie: Wetenschap van gedrag en mentale processen. Het woord
psychologie is afgeleid uit het oud Grieks. ‘Psyche’ betekend geest
‘ologie’ betekend gebied van studie. Psychologie is niet alleen het
bestuderen van de mentale staat, maar ook van gedrag. Interne (niet
waarneembaar zoals denken) en externe (waarneembaar zoals lachen)
gedragingen worden bestudeerd.
Psychologie: het is meer dan je denkt
Er zijn (ruwweg) drie soorten psychologen, hieronder beschreven:
Experimenteel psycholoog: Psycholoog die onderzoek doet naar
elementaire psychologische processen – in tegenstelling tot een
toegepast psycholoog.
Docent psycholoog: Psycholoog met als primaire taak het geven van
onderwijs op bijvoorbeeld een hbo- of bacheloropleiding of universiteit.
Toegepast psycholoog: Psycholoog die de door experimenteel
psychologen vergaarde kennis gebruikt om problemen van mensen op
te lossen.
Er zijn ook nog verschillende specialisaties in de toegepaste psychologie,
hieronder beschrijf ik de populairste toegepaste specialisaties:
Arbeids- en organisatiepsychologen
Sportpsychologen
Schoolpsychologen
Klinisch psychologen
Forensisch psychologen
Omgevingspsychologen
Gerontopsychologen
Belangrijk om te noemen is dat psychologie geen psychiatrie is, psychiatrie is
een medisch specialisme en psychiaters hebben dus ook geneeskunde
gestudeerd.
Psychiatrie: Een medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en
de behandeling van mentale stoornissen.
Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Pseudopsychologie: Niet-onderbouwde psychologische aannamen die
als wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
, Wat is kritisch denken? Zes vaardigheden voor Kritisch
denken.
Er zijn zes algemene vaardigheden om te kunnen beoordelen of iemand kritisch
heeft gedacht, deze staan hieronder beschreven:
1) Wat is de bron?
2) Is de bewering redelijk of extreem?
3) Wat is het bewijsmateriaal?
4) Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
5) Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
6) Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken
nodig?
Anekdotisch bewijsmateriaal: Getuigenissen die de ervaringen va
niemand of enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor
wetenschappelijk bewijs worden aangezien.
Bias: Een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie,
meestal op de basis van persoonlijke ervaringen en waarden.
Emotionele bias: De neiging om te oordelen te vellen gebaseerd op
attitudes en gevoelens, in plaats van op een rationele analyse van het
bewijsmateriaal.
Confirmation bias (bevestigingsbias): De neiging om informatie die niet
bij je opvatting aansluit te negeren of te bekritiseren en om in plaats
daarvan informatie te zoeken waar je het wel mee eens bent.
Kernvraag 1.2 Wat zijn de zes belangrijkste
perspectieven van de Psychologie?
De moderne psychologie ontstond ongeveer 25 eeuwen geleden bij de griekse
filosofen, Socrates, Plato en Aristoteles. Deze speculeerden over het bewustzijn
en gekte en stelde dat emoties het denken kunnen verstoren en dat onze
waarnemingen slechts interpretaties zijn, de meeste mensen (en psychologen)
geloven dit nog steeds.
Meer bevolkingsgroepen hadden interesse in de geest en onderzochten deze. De
groep die opvalt zijn de Christenen uit de middeleeuwen, deze toonden juist
totaal geen intresse in de geest omdat ze geloofde dat de geest, net als god, iets
was dat stervelingen niet in twijfel konden trekken.
, Zes belangrijke perspectieven domineren het snel
veranderende veld van de moderne psychologie: het
Biologische, cognitieve, behavioristische, whole- person en
het ontwikkelings- en socioculturele perspectief. Alle
kwamen ze voort uit radicaal nieuwe ideeën over geest en
gedrag.
Deze zes perspectieven vormen samen de gereedschapskist voor de
psychologie, ze zijn allemaal tools om gedrag te leren begrijpen. Hieronder
staan de Zes perspectieven wat uitgebreider beschreven.
Perspectief Idee Wat bepaalt Wie?
gedrag?
Biologisch Het lichaam kan De hersenen, René
Perspectief apart van de het Descartes
geest bestudeerd zenuwstelsel,
worden. endocriene
stelsel
(hormonen) en
genen.
Cognitief De Iemands unieke Wilhelm
Perspectief wetenschappelijk patroon van Wundt
e methode kan waarnemingen,
gebruikt worden interpretaties, William James
om de geest te verwachtingen,
bestuderen. overtuigingen,
en
herinneringen.
Behavioristisc Psychologie De prikkels in John Watson
h Perspectief moet de onze omgeving
wetenschap van en de B.F. Skinner
observeerbaar voorgaande
gedrag zijn, niet consequenties
van mentale van ons gedrag.
processen.
Ontwikkelings Mensen De interacctie Mary
Perspectief veranderen als tussen Ainsworth
gevolg van een erfelijkheid en
interactie tussen omgeving, die Jean Piaget
erfelijke zich het hele
eigenschappen leven door uit in En vele
en de omgeving. voorspelbare anderen
patronen.
Sociocultureel Sociale en De kracht van Stanley
perspectief culturele de situatie. Milgram
invloeden kunne
de invloed Philip
, overstemen van Zimbardo
alle andere
factoren die En vele
gedrag andere
beïnvloeden.
Perspectief van Psychodynamische Processen van de Sigmund Freud
de gehele psychologie: onbewuste geest
persoon Persoonlijkheid en
psychische
stoornissen komen
voort uit processen
in het onbewuste
Humanistische Onze aangeboren Carl Rogers
psychologie: behoefte om te
Psychologie moet de groeien en ons Abraham Maslow
nadruk legen op potentieel zo goed
menselijke groei en mogelijk te
potentieel in plaats verwezenlijken.
van op psychische
stoornissen.
Psychologie van Unieke De oude Grieken
karaktertrekken en persoonlijkheidskenm
temperament: erken die in de tijd en
Individuen kunnen in alle situaties
worden begrepen in consistent zijn.
termen van hun
temperament en
blijvende
karaktertrekken.
Biologisch perspectief; Het psychologische perspectief dat oorzaken van
gedrag zoekt in het functioneren van de genen, de hersenen, het
zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
Neurowetenschap: Het vakgebied dat zich richt op begrip van hoe de
hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en
andere mentale processen creëren.
Evulutionaire psychologie: Een relatief nieuw specialisme in de psychologie
dat gedrag en mentale processen beschouwt op basis van hun genetische
aanpassingen aan overleving en voortplanting.
Het periodiek systeem met scheikundige elementen inspireerde Wilhelm Wundt.
Hij onderzocht of het mogelijk was dat de menselijke geest ook op dergelijke
wijze kon worden opgebroken in elementen. Hij onderzocht gedrag in het eerste
psychologische labratorium door middel van introspectie.