Immunologie
Les 1 - Introductie in immunologie
Fysieke barrières, chemische barrières, aangeboren immuunsysteem (snel, niet zo specifiek), verworven
immuunsysteem (traag, heel specifiek)
Herkenning
- Antigenen; eigen vs niet eigen herkennen → door verworven immuunsysteem (bijv. t/b-cellen)
- Patronen; vreemd (niet-eigen) vs gevaar (eigen)
o Vreemd; PAMPs; Pathogen-associated molecular patters
o Gevaar; DAMPs; danger-associated molecular patterns
o → door aangeboren immuunsysteem (bijv. macrofagen/neutrofielen)
Pattern recognition receptoren
- Extracellulair, op celmembraan en intracellulair
- Slechts een beperkt aantal en meerdere op 1 cel
Fysieke/chemische barrières
- Voor de huid (fysiek); meerlagig epitheel, hoornlaag, vetzuren, commensalen
- Voor de slijmvliezen (fysiek); trilharen, zuurgraad, slijm, stroming, commensalen
Aangeboren
- Aspecifiek
- Patroonherkenning
- Onmiddellijke actie
- Initiatie ter plaatse
- Niet veel beter bij vaker zelfde bacterie
Vervorven
- Specifiek
- Antigeen herkenning
- Duurt 4-5 dagen
- Begint in specialistische organen
- Kan een ‘geheugen’ aanleggen
,Uit lymfoïde voorlopercellen ontstaan → B- en T-cellen, NK-cellen en ILCs
Granulocyten (aangeboren immuunsysteem)
- Neutrophil
o Kortlevend
o In bloed
o In grote getalen naar bacterie en die doden
, o Kan fagocyteren
- Basophil
- Eosinophil
Fagocyten (aangeboren immuunsysteem)
- Macrophage
- Dendritic cell
- → langlevend, in weefsels, lokaal infecties detectering met patroonherkenning en dan fagocyteren
- Monocyt = voorloper macrofaag
Mestcellen → allergieën, hebben heel veel histamine (voor algemene activatie lichaam, bijv. immuun),
heel gevoelig
- Binden aan IgE/antilichamen
Natural killer cellen → aanpakken van virus geïnfecteerde cellen en kankercellen, door vrijgeven bepaalde
granules
→ aangeboren immuunsysteem
Herkenning aangeboren immuunsysteem
Herkennen patronen:
Vreemd (niet-eigen) vs gevaar (eigen),
- Vreemd; PAMPs; Pathogen-associated molecular patters
- Gevaar; DAMPs; danger-associated molecular patterns (kunnen afkomen van verkeerd gedode
cellen)
NK cellen horen bij aangeboren immuunsysteem
Pattern recognition receptoren (PRR)
- Extracellulair, op celmembraan en intracellulair
- Slechts een beperkt aantal en meerdere op 1 cel
Dendritische cel → verbinding tussen aangeboren en verworven immuunsysteem, hij presenteert aan het
verworven immuunsysteem
Verworven immuunsysteem
- B-cellen/B-lymfocyten → na activatie; plasmacellen (worden uitgescheiden door antilichamen (bijv.
IgE)), geheugencellen
- T-cellen/T-lymfocyten → na activatie; CD4+ helper T cellen, CD8+ cytotoxische T-cellen,
geheugencellen
, Herkenning verworven immuunsysteem
- B-cellen/lymfocyten → antigeenreceptor: B-celreceptor (BCR)
- T-cellen/lymfocyten → antigeenreceptor: T-celreceptor (TCR), binding TCR met antigeen gebonden
aan MHC; major histocompatibility complex MHC
MHC (=HLA)
- Alle cellen (met een kern) hebben MHC-molecuul
- Alle eiwitten van een cel worden zo aan het immuunsysteem getoond
Lymfoïde organen
- Primaire lymfoïde organen → vorming/rijping van alle immuuncellen → thymus, beenmerg
- Secundaire lyfoïde organen → activatie van B- en T-cellen → lymfe knoppen, mild, ect
Primaire lymfoïde organen
