Idiot savant: aan de ene kant beperkt in combinatie met iets waanzinnig goed kunnen.
(Dus bijv. iemand verstandelijk beperkt en aan de andere kant ergens bizar goed in zijn:
creatief/sport/jaartallen, data etc.)
Savant vaardigheden (een heel bijzonder talent, bijv. heel goed tekenen of muziekspelen)
Vaker aanwezig in ASS (schatting 5%), maar lang niet altijd
Disharmonieus IQ-profiel. Als je verbaal bijvoorbeeld veel sterker bent dan performaal
of andersom: performaal veel sterker dan verbaal. (Performaal = alles wat niet verbaal is:
rekenen, dingen op volgorde zetten etc.)
Huidige schattingen: 30-50% verstandelijk beperkt (IQ < 70)
Leo Kanner (1943)
Een van de allereerste mensen die kinderen met autisme (waarvan toen nog niet bekend was dat
ze autisme hadden) observeerde en groepeerde en algemene conclusies van het gedrag van die
kinderen probeerde te trekken.
“Kinderen hebben een soort aangeboren onvermogen om emotioneel contact te maken met
anderen.”
Kanner en huidige kennis
Sociaal-communicatieve problemen vormen kernprobleem
Neurobiologische ontwikkelingsstoornis met sterk genetisch component
Maar: diagnostiek op basis van gedrag (DSM)
o Observatie en tests
o Ontwikkelingsgeschiedenis (ouders)
DSM-5 criteria ASS
A. Tekorten in sociale communicatie en Voorbeeld van gebrek aan
sociale interactie wederkerigheid/samenspel. Moeite om mee te
1. Tekorten in sociale emotionele gaan met anderen
wederkerigheid
2. Tekorten in non-verbale
communicatief gedrag die gebruikt
worden voor sociale interactie
3. Tekorten in ontwikkeling, behouden,
en begrijpen van relaties
Voorbeeld: minder delen van interesses,
emoties of affect (lack of joint attention =
gebrek aan aandacht met elkaar delen)
Beperkte, herhalende patronen van gedrag, Voorbeeld van een interesse die abnormaal is
interesses or activiteiten (minstens 2) in intensiteit of inhoud (en formeel
1. Stereotyperend of herhalende taalgebruik). Instructie: noem zoveel mogelijk
motorische bewegingen, gebruik van vogels op in een halve minuut (bij de fluency
objecten of spraak (bijv. heen en weer task): adelaar, slechtvalk, postduif, de
bewegen van een autootje) uitgestorven trekduif, de dodo is uitgestorven
, 2. Aandringen op gelijkheid, inflexibele in 1768, een struisvogel is een loopvogel.
naleving van routines (moeite met Duidelijk dat de interesse lag bij vogels. Je
verandering) of geritualiseerde kan zeggen dat het voorbeeld is van
patronen of verbaal non-verbaal bijzondere interesse. Of van formeel
gedrag. taalgebruik (naar onze standaard overdreven
3. Hoog beperkt, gefixeerde interesses formeel spreken).
die abnormaal in intensiteit of inhoud
zijn (dag en nacht met 1 onderwerp Voorbeeld van stereotiep, repetitief gebruik
bezig zijn) van objecten
4. Hyper of hypoactiviteit van
sensorische input (sensorisch dus heel
gevoelig of onder gevoelig: bijv. voor
geluiden of geuren)
Hoe wordt autisme vastgesteld in de klinische praktijk?
We hebben nog steeds psychologen en psychiaters nodig om autisme te diagnosticeren. Er is niet
echt een medische test of bloedafname of hersenscan die aantoont dat iemand autisme heeft.
Diagnostiek gedragsobservaties. Bijvoorbeeld aan de hand van Autism Diagnostic
Observation Schedule (ADOS) = semigestructureerde gedragsobservatie. Zien hoe het kind zich
gedraag, hoe het speelt, hoe het omgaat met anderen. Voornamelijk te gebruiken bij jonge
kinderen. Het liefst combineer je observatie met tests en het liefst ook met de
ontwikkelingsgeschiedenis van iemand. Dit samen kan leiden tot een diagnose van autisme.
Diagnostiek: ontwikkelingsgeschiedenis
Voorbeeldvragen: vertraging in bereiken van ontwikkelingsmijlpalen? Lopen, praten,
zindelijkheid? Hoe speelt uw kind? Fantasievol, spelen met anderen? Vaak zie je dat kinderen
met autisme niet veel verhalen eromheen verzinnen. Ook is het spelen vaak minder flexibel
omdat ze sociale situaties kunnen domineren.
Reageert uw kind bijzonder sterk of juist opvallend weinig op: geluid, zicht, pijn, geur, smaak,
tast? Kinderen met autisme hebben vaak dat ze hun labels in hun kleding heel erg voelen. Of ze
hebben moeite met switchen met bijv. van winterkleding naar lentekleding.
Diagnostiek: cognitieve tests
Aanvullende cognitieve tests in ASS-diagnostiek
Intelligentietest (bijv. WISC)
Vaststellen intelligentie belangrijk want:
Inzicht in sterktes en zwaktes > eerder disharmonieus IQ-profiel
Verstandelijke beperking relatief vaak comorbide (30-50% IQ < 70)
Expressie ASS-kenmerken varieert op basis van intelligentieniveau. Bijv. bepaalde
motorische tics of motorische halen in het gedrag, dat zie je vaker bij mensen met een
lagere intelligentie. Ook mensen met een hoge intelligentie laten wel degelijk neigingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiestud. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.