Oppositionele-opstandige gedragsstoornis (ODD): kinderen die woede-uitbarstingen laten
zien, anderen opzettelijk irriteren, ruzie zoeken en moeite hebben met opdrachten uitvoeren
die door leerkrachten of ouders worden gegeven.
Normoverschrijdend gedragsstoornis (CD) (= regelovertredend gedrag: liegen, anderen pijn
doen, stelen). CD kan je niet stellen bij volwassenen!
Prevalentie ODD 3.2%; CD 2%
Verhouding jongens/meisjes 3:1 en 9:1 (CD). Jongens laten vaak externaliserend gedrag
(overt) zien waardoor het sneller opvalt. Meiden meer covert: gedrag dat je niet goed ziet
(liegen, stelen etc.) de diagnose wordt bij meisjes ook pas op latere leeftijd gesteld en vaak
sprake van onder diagnostiek.
Verstoringen in meerdere functiedomeinen
Negatieve prognose (50% persistentie) – hoge kosten voor maatschappij
Zowel genetische als omgevingsfactoren bepalend
Vaak sprake van childhood onset versus
adolescent onset en je hebt ook nog
adolescent only disorders. Dus bijv. tijdens
adolescentie en puberen even wat
symptomen van ODD en CD laat zien
maar dat het eigenlijk een tijdelijke
periode is.
Bij meisjes is de onset vaak pas laat, kan
ook komen doordat meisjes op jongere
leeftijd al dingen vertellen die niet
helemaal waar zijn maar waar nog niet van
gedacht wordt dat het echt ernstig is.
Het is niet persé zo dat het op beide
situaties voor hoeft te komen (dus zowel op school als thuis). Als je een aantal van die gedragingen
laat zien, ongeacht waar, kan je al voldoen aan de criteria.
Overlap tussen ADHD en ODD is groot.
Ongeveer 20-30% met ADHD voldoen
ook aan criteria voor CD. Andersom:
ongeveer 2/3 van de kinderen met ODD
hebben ook ADHD en de helft van
kinderen met CD hebben ook ADHD.
Verloop en prognose ODD/CD
, Met name ADHD+CD heeft negatieve prognose
- Psychopathische trekken (egocentrisch, antisociaal, emotioneel, vlak, afwezigheid
schuld/schaamte) komt vaak in forensische gebied terecht
- Antisociale persoonlijkheidsstoornis (schending rechten van anderen, impulsief en antisociaal
gedrag, overtreden wet)
- Aanraking justitie
- Familieproblemen
- Werkeloosheid
- Alleenstaand (tiener) ouderschap
- Gezondheidsrisico: vaak ook door middelenmisbruik
Linksonder ADHD.
Als kinderen al opstandig en boos
zijn in combinatie met ADHD
grote kans op ontwikkelen ODD.
En ODD-diagnose vergroot de
kans dat je CD-diagnose krijgt.
Bovenin ook angstklachten: als
een kind op jonge leeftijd al
angstig is kan dat beschermend
werken tegen conduct problemen
(zal minder snel iets doen wat niet
mag of anderen uitlokken).
Echter, als die angstklachten in
adolescentie overgaan in
depressieve klachten dan is het
een omgekeerd effect. Kinderen
die heel depressief zijn en
teruggetrokken dat is juist de
groep die heel vatbaar is voor
gebruik van middelen en daarmee
ook conduct en
normoverschrijdend gedrag kunnen gaan vertonen. (Groep met teruggekeerd gedrag) Met name de
link met middelenmisbruik, met name bij meisjes, vergrote kans op suïcide. Krijgen in de kliniek dus
ook speciale aandacht. Dus vooral angsten en depressie is een combinatie die erg gevaarlijk is!
Tentamenvraag diagnostiek: ODD en CD wordt niet altijd gediagnosticeerd terwijl kinderen
wel voldoen aan de criteria. Waarom zou dat zijn? Antwoord: angst voor stigma (vooral bij
ouders). Want dan zit er misschien een label aangeplakt dus we willen nog even wachten. Ook kunnen
de symptomen nog minderen. “Wat heb ik eraan om een diagnose te stellen” die vraag moet je jezelf
stellen. (Diagnose zegt niets over de oorzaken en er wordt niet altijd diagnostiek gedaan (omdat als er
contact is geweest met politie of forensisch, dan zijn ze meer bezig met het verhelpen van de crisis en
het oplossen daarvan. Dan is er weinig tijd voor diagnostiek) zijn ook goede antwoorden). Maar
vooral angst voor stigma.
Diagnostiek ODD en CD
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiestud. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.