Samenvatting bestuursprocesrecht
Week 1: Stelsel rechtsbescherming. Bevoegdheid bestuursrechters
Primair besluit en besluit op bezwaar
Twee partijen: aanvrager en bestuursorgaan
1) Aanvraag van A wordt afgewezen (= besluit in primo)
2) A dient bezwaarschrift in
3) Bestuursorgaan beslist dat afwijzing in stand blijft (= besluit op bezwaar)
4) A gaat in beroep bij de rechtbank
5) Rechter verklaart beroep van A gegrond (= vernietiging besluit op bezwaar)
6) Nieuw besluit van het bestuursorgaan (= nieuw besluit op bezwaar)
Als een beslissing op bezwaar vernietigd wordt,
moet het bestuursorgaan opnieuw een beslissing op bezwaar (bob) nemen
(en niet een primair besluit!), tenzij aanvankelijk geen bezwaar vereist was,
dan wordt niet de bob vernietigd maar de bip.
Niet opnieuw bezwaar voorafgaand beroep vereist (7:1 lid 1 sub a)
Drie partijen: aanvrager, derde-belanghebbende en bestuursorgaan
1) Aan X wordt een vergunning verleend (= besluit in primo)
2) Y dient een bezwaarschrift in
3) De vergunning wordt herroepen (= besluit op bezwaar)
4) X gaat in beroep bij de rechtbank
5) Rechter verklaar beroep van X gegrond (= vernietiging besluit op bezwaar)
X heeft vergunning terug, want als bob vernietigd wordt herleeft bip weer
6) Nieuw besluit van het bestuursorgaan (= nieuw besluit op bezwaar)
Als een beslissing op bezwaar vernietigd wordt,
moet het bestuursorgaan opnieuw een beslissing op bezwaar (bob) nemen
(en niet een primair besluit!), tenzij aanvankelijk geen bezwaar vereist was,
dan wordt niet de bob vernietigd maar de bip.
Niet opnieuw bezwaar voorafgaand beroep vereist (7:1 lid 1 sub a)
Let op: de bip en bob hebben werking tegenover iedereen (zo hoeft X niet eerst in bezwaar te gaan,
maar kan X gelijk beroep instellen na de bob die gericht was op bezwaar van Y; 7:1 lid 1 sub a)
Geschreven door Shahram Malouki 1
,Stappenplan bevoegdheid rechter
1. Is beroep mogelijk?
Hoofdregel: beroep mogelijk als er sprake is van een besluit (8:1)
Uitzonderingen:
Beperkingen:
o Geen beroep mogelijk tegen beslissingen ter voorbereiding van een besluit (6:3)
o Geen beroep mogelijk tegen AVV’s en beleidsregels (8:3 lid 1)
o Geen beroep mogelijk tegen een besluit ter voorbereiding van een privaatrechtelijke
rechtshandeling (8:3 lid 2)
o Geen beroep mogelijk tegen bepaalde specifieke besluiten (8:4)
o Geen beroep mogelijk tegen een besluit als bedoeld in artikel 1 van bijlage 2
Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak (8:5 lid 1)
o Geen beroep kan worden ingesteld zolang je nog administratief beroep kan instellen.
Ook als je het kon en niet hebt gedaan, dan geen beroep meer mogelijk (8:5 lid 2)
Verruimingen:
o Wel beroep mogelijk tegen schriftelijke negatieve beslissingen op een aanvraag van
een beschikking (1:3 lid 2)
o Wel beroep mogelijk bij het weigeren een besluit (geen besluit) te nemen (6:2 sub a)
o Wel beroep mogelijk bij het weigeren een besluit van algemene strekking te nemen
(6:2 sub a), tenzij geweigerd wordt om een AVV of een beleidsregel te nemen (8:3 lid
1 sub a)
o Wel beroep mogelijk tegen het niet tijdig nemen van een besluit (6:2 sub b)
Het gaat hierbij om zowel niet tijdig genomen primaire beschikkingen als om
besluiten op bezwaar en in administratief beroep. Daarnaast ook van
toepassing om ambtshalve te nemen besluiten
Als beroep niet mogelijk is, is bezwaar ook niet mogelijk. Dan houdt de hele procedure op.
2. Dient er eerst bezwaar te worden gemaakt?
Hoofdregel: degene aan wie het recht is toegekend beroep in te stellen, dient alvorens
beroep in te stellen bezwaar te maken (7:1 lid 1) (je kunt dus alleen bezwaar instellen als
beroep mogelijk is)
Uitzonderingen (geen bezwaar vereist):
o 7:1 lid 1 a t/m f
o 7:1 lid 1 g (bijlage 1 Rechtstreeks beroep)
o 7:1a (indiener van bezwaarschrift kan bestuursorgaan verzoeken om in te stemmen
met een rechtstreeks beroep)
3. Wie is de bevoegde rechter in beroep? (absolute bevoegdheid bestuursrechter)
Rechtbank, tenzij (8:6 lid 1):
Andere bestuursrechter is aangewezen o.g.v. H2 Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak
(bijlage 2): dat is rechter in eerste en laatste aanleg
o Centrale Raad van Beroep (art. 3): ambtenarenzaken en socialezekerheidszaken
(werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, uitkeringen)
o College van Beroep voor het bedrijfsleven (art. 4): economisch/financieel
bestuursrecht (mededinging, Europees recht, telecommunicatie)
o Gerechtshof (art. 5): Wet financiering sociale verzekeringen
o ABRvS (art. 2): restcategorie
Andere bestuursrechter is aangewezen o.g.v. een ander wettelijk voorschrift
Let op het verschil tussen 1 uitzondering en dubbele uitzonderingen in bijlage 2
Geschreven door Shahram Malouki 2
, 3a. Indien rechtbank bevoegd is, welke rechtbank? (relatieve bevoegdheid)
Bij beroep tegen een besluit als genoemd in H3 Bevoegdheidsregeling bestuursrechtspraak
(bijlage 2): specifieke rechtbank bevoegd (8:7 lid 3)
Indien beroep wordt ingesteld tegen een besluit van een decentraal bestuursorgaan (8:7 lid
1): rechtbank waar bestuursorgaan zetel heeft
Indien beroep wordt ingesteld tegen een besluit van een ander bestuursorgaan (centraal
bestuursorgaan: overheid/minister/regering) (lid 2): woonplaats indiener beroepschrift
Indien meerdere personen beroep instellen tegen dezelfde besluit, dan is de rechtbank
bevoegd waar als eerst een beroep wordt gedaan tegen dat besluit (8:8 Awb)
Hogereberoepsrechter kan de uitspraak van de rechtbank als bevoegdelijk aanmerken als de
rechtbank niet bevoegd was (8:117)
Let op het verschil tussen 1 uitzondering en dubbele uitzonderingen in bijlage 2
4. Kan er hoger beroep worden ingesteld na de uitspraak in eerste aanleg?
Artikel 8:104 langsgaan. Geen hoger beroep mogelijk tegen:
o Uitspraak zonder zitting als bedoeld in 8:54
o Uitspraak na verzet van een zitting als bedoeld in 8:54 (8:55)
o Uitspraak in voorlopige voorziening
Stel dat bij stap 3 een andere rechter dan de rechtbank bevoegd is (ABRvS, CBb CRvB), dan
stap 4 en 5 niet van toepassing (want die rechters zijn bevoegd in eerste en laatste aanleg).
Volgt ook uit 8:104, waar gesproken wordt over hoger beroep tegen de rechtbank
5. Bij welke hogerberoepsrechter kan hoger beroep worden ingesteld?
ABRvS, tenzij een andere hogerberoepsinstantie bevoegd is o.g.v. H4 Bevoegdheidsregeling
bestuursrechtspraak of een ander wettelijk voorschrift (8:105 lid 1):
Centrale Raad van Beroep (art. 9 en 10): ambtenarenzaken en socialezekerheidszaken
(werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, uitkeringen)
College van Beroep voor het bedrijfsleven (art. 11): economisch/financieel bestuursrecht
(mededinging, Europees recht, telecommunicatie)
Gerechtshof (art. 12): belastingzaken
o Relatieve competentie (8:7 lid 4): bepalen o.b.v. 8:7 lid 1 en 2
o Tegen de uitspraken van de ABRvS, Centrale Raad van Beroep en CBB is geen beroep
bij de HR mogelijk. Tegen uitspraken van de Gerechtshoven is dat wel mogelijk
Let op het verschil tussen 1 uitzondering en dubbele uitzonderingen in bijlage 2
Geschreven door Shahram Malouki 3
