Leerdoelen:
Vignet 1
- Wat is amnesia?
- Wat zijn stoornissen rondom geheugen?
- Welke behandelingen zijn er?
- Welke hersengebieden?
Vignet 2
- Wat is aphasia?
- Wat zijn stoornissen rondom taal?
- Welke behandelingen zijn er?
- Welke hersengebieden?
Vignet 1: Het geheugen
BRON: Kolb - Chapter 15: The temporal lobe
(skip the paragraph “auditory processing in the temporal lobe” and the paragraph “disorders
of music perception”
Introductie
De temporale kwab bestaat uit alle tissue dat onder de laterale (Sylvian) fissure en anterieur
naar de occipitale kwab ligt. Connecties van en naar de temporale kwab gaan door het hele
brein. Subcorticale temporale structuren zijn o.a. de limbische cortex, amygdala en
hippocampale formatie
Subdivisies van de temporale cortex
Bestaat uit auditieve en visuele gebieden
- Inferotemporal cortex: visuele gebieden (ook wel TE)
- Medial temporal area: bevat de amygdala en aangelegen cortex, de hippocampus
en omliggende cortex en de fusiform gyrus
- De temporale kwab heeft veel polymodale/multimodale subgebieden (= gebied dat
verschillende zintuiglijke informatiebronnen associeert)
Verbindingen van de temporale cortex
De temporale cortex heeft 5 projectie paden naar andere gebieden:
1) Hiërarchisch sensorisch pad wat stimulus erkenning dient: van de primaire en
secundaire auditieve en visuele gebieden en eindigend in de temporale pole (vormt
een ventrale stroom)
2) Dorsaal auditief pad is betrokken bij het regelen van bewegingen m.b.t. auditieve
informatie: dit pad is analoog aan het dorsale visuele pad (speelt een rol in het
detecteren van ruimtelijke locatie van auditieve input)
3) Polymodaal pad onderligt stimulus categorisatie: parallelle projecties van visuele en
auditieve associatie gebieden naar polymodale gebieden van de STS (superior
temporal sulcus)
4) Mediale temporale projectie cruciaal voor LT geheugen: projectie van auditieve en
visuele associatie gebieden naar het mediale temporale of limbische gebieden,
uiteindelijk naar de hippocampus, amygdala of beiden
1
, 5) Frontale kwab projectie voor aspecten van ‘movement control’, KT geheugen en
affect: van temporaal naar frontaal
Anatomie van de ventrale stroom
Meerdere subcorticale paden maken de ventrale stroom (minstens 6)
Theorie van de functie v/d temporale kwab
Er zijn drie basis sensorische functies van de temporale cortex
1) Verwerken van auditieve input
2) Visuele object herkenning
3) LT opslag van sensorische input (geheugen)
Processen v/d temporale kwab
Sensorische processen:
- Object herkenning is een functie van het ventrale visuele pad in de temporale kwab
- Categoriseren is cruciaal voor perceptie en geheugen en hangt af van de
inferortemporal cortex (TE) → schade aan temporale cortex leidt vaak tot tekorten in
het identificeren en categoriseren van stimuli
- Cross-modal matching: het matchen van visuele en auditieve informatie (hangt af
van STS)
- Lange termijn geheugen processen hangen af van de hele ventrale visuele stroom
en van de paralimbische cortex (van het mediaal temporaal gebied)
Affectieve responsen:
- Je affectieve respons is een functie van de amygdala
- Affectief systeem is van groot belang!
Ruimtelijke navigatie:
- Hippocampus wordt gebruikt → bevat cellen die plaatsen in ruimte coderen; zorgen
ervoor dat je weet waar je bent en je kunt navigeren
Superieure temporale sulcus (STS) en biological motion
Biological motion = bewegingen die een bepaalde relevantie hebben voor soorten (vb.
gebruik van handen voor sociale betekenissen)
Social cognition: een theory of mind wat ons in staat stelt om hypothesen over de intenties
van anderen te ontwikkelen
→ De cellen in de STS spelen een belangrijke rol in sociale cognitie en analyseren biological
motion
→ Mogelijk zijn gebieden in de STS ook betrokken bij het waarnemen van species-typical
geluiden
→ Als er temporale kwab schade is dat leidt tot verslechteringen in het analyseren van
biological motion, is er een tekort in sociaal bewustzijn
Visueel verwerken in de temporale kwab
Gespecialiseerde object-herkennings zones en gezichten zijn deel van de ventrale stroom
● Een groot deel van de menselijke cortex is stereotypisch responsief naar natuurlijke
audiovisuele stimuli
● Bij close-up gezichten is er hoge activiteit in de FFA, maar brede scenes vertonen
verhoogde activiteit in de PPA
● Gebieden van de pariëtale en frontale kwabben tonen geen intersubject coherence
Activatie van de meeste cellen in het TE gebied vereist complexe kenmerken van een
combinatie van karakteristieken zoals oriëntatie, grootte, kleur en textuur
2
, De rol van de temporale kwab in visuele processen is niet genetisch → stimulus specificiteit
verandert namelijk door ervaring
De inferotemporale cortex is ook belangrijk voor het geheugen (opslaan van mentaal beeld)
Zijn gezichten bijzonder?
Als mens kijk je enorm veel naar gezichten. Mogelijk zou er een speciaal pad zijn in het
visuele systeem voor het analyseren ervan
- Apen tonen neuronen in de temporale kwab die speciaal voor gezichten zijn bedoeld
- Mensen zijn erg gevoelig voor de configuratie van ‘upright faces’ → wordt verwerkt in
een face-perception system (occipitale & temporale kwab)
- Gezichts analyse is niet zoals andere visuele stimuli
- Er is asymmetrie tussen de temporale kwabben in de analyse van gezichten (rechter
temporale laesies hebben grotere effecten op facial processing)
Asymmetrie v/d temporale kwab functie
Linker laesies Rechter laesies
Tekorten in verbaal geheugen Tekorten in nonverbaal geheugen (vb.
gezichten)
Tekorten in verwerken van speech sounds Tekorten in verwerken van bepaalde
aspecten van muziek
→ Links en rechts spelen waarschijnlijk ook verschillende rollen in sociale cognitie en
persoonlijkheid
→ Er is echter ook substantiële overlap in functies tussen rechter- en linker temporale kwab
Symptomen van temporale kwab letsel
Er zijn 9 principiële symptomen geassocieerd met ziekte v/d temporale kwabben
1. Stoornissen van auditieve- en spraak perceptie
Bilaterale schade aan de auditieve cortex zal cortical deafness produceren; een
afwezigheid van neurale activiteit in de auditieve gebieden (geen bewijs voor), wel
bewijs voor: auditory hallucinations (tegenovergestelde van cortical deafness; horen
van geluiden die er niet zijn)
→ Vaak ook moeite met het discrimineren van geluiden
→ Vaak ook moeite met bepalen van volgorde van geluid
→ Beide zijn heftiger bij rechter temporale laesies
2. Stoornissen van visuele perceptie
→ Tekorten in visuele perceptie (consistent met de rol v/d inferotemporal cortex in de
ventrale stroom) → met name in de rechter temporale kwab
→ Men kan geen subtiele sociale signalen waarnemen (zoals kijken naar je horloge)
3. Verstoring van visuele en auditieve input selectie
→ Selectie van zowel auditieve als visuele input is verslechterd, maar wordt normaal
gedemonstreerd bij speciale test procedures
- Bij normale subjecten; als er twee woorden in de twee oren worden gezegd,
is er een dominantie van het rechter oor. Als er tonal sequences tegelijkertijd
worden gepresenteerd, is er een linker voordeel van het oor
- Echter, bij linker temporale laesies is er een drop in het aantal woorden dat
recalled wordt → zenuwstelsel probeert nu alle input te verwerken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mdejollo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.