Uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges van mens en maatschappij (sociologie). Eerstejaars vak aan de Universiteit van Amsterdam van de opleiding interdisciplinaire sociale wetenschappen.
1e traditie = utilitaritisch indiviualisme (macro)
2e traditie = structureel functionalism
3e traditie = conflict-theorie
4e traditie = symbolisch interactionisme
Utilitaristisch Structureel Conflict Symbolisch
individualisme functionalisme sociologie/ Interactionisme
(UI) (SF) theorie (CT)
het sociale Product van Harmonieus Strijd tussen Systeem van
individueel stelsel van groepen die interacties,
handelen samenhangende verschillen in symbolen &
onderdelen hun interpretaties.
structurele
positie
(sociale
klasse)
Belangrijke Productie Sociale orde ongelijkheid Hoe ontstaat
vraagstukken collectieve Identiteit,
goederen gedeelde
betekenisgeving,
routines &
sociale orde?
Trigger voor eigenbelang Normen en Eigenbelang, Betekenissen die
handelen waarden dwang; we geven aan
opgelegd vanuit materiele handelingen,
de samenleving conditie gebeurtenissen
& objecten
niveau micro macro macro Micro
Hoorcollege 1: Wat is sociologie?
Wat is sociologie?
- socius - logus
- metgezel – studie
- studie van samenleving en sociale structuren
- studie naar menselijk handelen en gedrag
- overkoepelende thema’s: ongelijkheid, cohesie & cultuur
wat onderscheidt sociologie van andere sociale wetenschappen?
vooral het perspectief vanuit hoe naar sociale verschijnselen gekeken wordt.
Denken als een socioloog: C. Wright Mills: sociological imagination. = “individuele”
problemen hebben een oorsprong in de samenleving. Bijvoorbeeld:
overgewicht/suïcide. = dus sociale oorzaken.
,Sociologen kijken dus bijv. Naar overgewicht als sociaal verschijnsel
vergelijken met andere landen
& verklaren vanuit sociale context
sociologen proberen te begrijpen
1. hoe ontstaat gedrag vanuit contextuele condities
2. hoe ontstaan sociale fenomenen vanuit het gedrag van individuen
sociale verschijnselen/menselijk handelen
= contigent maar niet arbitrair
contingent: staat niet vast, afhankelijk van condities
arbitrair: willekeurig
het had ook anders kunnen zijn maar dat maakt het nog niet willekeurig.
Sociale verschijnselen = sociaal bepaald.
Als sociale verschijnselen sociaal bepaald zijn & afhankelijk van regels normen en
waarden dan worden ze bepaald door dingen die wij zelf gecreëerd hebben. = probleem
van sociale orde. als wij de makers zijn van de samenleving, hoe is dan sociale orde
mogelijk? Waarom houden mensen zich aan regels & wat zorgt voor voorspelbaarheid?
- rationaliteit?
- Dwang? Hobbes: mens van nature slecht. War against all. Overheid is nodig
voor gezag.
- Emotie?/geloof?
Welke vragen stellen sociologen?
Beschrijvende vragen:
- klopt dit bericht?
- verschillen in leeftijdsgroepen?
- nieuw verschijnsel?
- Overal in gelijke mate?
Verklarende vragen
- waarom?
Interventie/toepasvragen
- zou het helpen om…?
- Toekomst? Interventies?
Het stellen en beantwoorden van deze vragen passen bij de empirische analytische &
kritische taken van de sociologie
Empirisch-analytische taak: om meer kennis te vergaren over de samenleving
Kritische taak: taak om mythes en gevestigde ideeën in de samenleving te ontkrachten
Ook nog: praktische taak.
,Hoorcollege 2: Micro & macro
Sociologen onderzoeken sociale verschijnselen (SV) op meerdere niveaus. Verklaringen
maken vaak verbindingen tussen handelende individuen en het sociale.
Micro = niet 1 handelend individu, wél algemeen patroon van hoe mensen handelen.
Macro = niet reduceerbaar tot individu: bijv. Waarden, normen, regels, mate v.
Ongelijkheid, etc.
Micro = wat doen normen en waarden met het handelen van individuen.
Individu het sociale
Verklaring: verbinding tussen individueel handelen en het sociale.
Wordt gekeken naar:
Sociale oorzaken: invloed van sociale context op individueel handelen
Sociale consequenties: sociale fenomenen ontstaan uit individueel handelen
Coleman bootje.
Microconditie = staat van individuen gegeven restrictie
Microconsequentie = handelingen van individuen
Macroconditie = normen & waarden in de samenleving
Macroconsequentie = vorming van normen en waarden in de samenleving naar
aanleiding van macroconditie en microconsequentie??
Macro naar macro?
4 tradities binnen de sociologie met verschillende nadrukken op verschillende paden.
Micro/macro
Utilitaristisch individualisme:
vooral micro.
Focus: sociale consequenties van individueel handelen.
Thomas Hobbes: 1588 – 1679
, Assumpties:
- mens is van nature redelijk/rationeel
- iedereen streeft dezelfde doelen na
- doel = nut = plezier – pijn
- state of nature = constant conflict omdat iedereen maximaal plezier wil en
handelt uit eigenbelang
kijkt vooral naar B & C (Coleman bootje)
microconditie = staat van individuen = iedereen is rationeel en probeert maximaal nut
na te streven. bepaalt microconsequenties bepaalt macroconsequenties.
Boek: voorbeeld individualistische stroming. kijken naar de samenleving als een som
van individuen. Andere stromingen zijn bijv. Collectivistisch.
Belangrijke Vraagstukken U.I.
1. rationele handelingen op individueel niveau hebben mogelijk op macroniveau
andere onbedoelde irrationele gevolgen. = waar onderzoekers vanuit U.I. zich op
richten
2. hoe is samenwerking & totstandkoming van collectieve goederen mogelijk als
iedereen voor eigen gewin gaat?
Onbedoelde gevolgen individueel handelende individuen
- sakoda-schelling segregatiemodel, 1971
zelfs bij milde voorkeur eigengroep gevolg = hypersegregatie
vb. Nice white parents:
- microconditie = minimaal 1/3e zelfde buren = maximaal plezier
- microconsequentie = verhuizen wanner minder dan 1/3e van dezelfde groep is
onbedoeld gevolg extreme segregatie. = macroconsequentie.
Macro uitkomst is geen simpele som. Maar onverwachtse uitkomst door sociale
interdependentie.
Ander vb. Onbedoelde gevolgen = mattheüs-effect. = “zij die hebben zullen krijgen en zij
die niet hebben zal worden afgenomen.”
Robert Merton zag dit fenomeen in de wetenschap.
(on)succesvol zijn = signaal: rationeel proces.
Uitkomst = irrationeel minder innovatie, jong talent wordt gemist. macroniveau:
ongelijkheid in de wetenschap.
Ander vb. Van onbedoelde gevolgen: collectieve actie probleem prisoners dilemma.
Utilitaristisch individualisme: hoe is totstandkoming van collectieve goederen mogelijk?
- dwang, wetten
- inspelen op eigen belang
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ISWUVA202026. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
