Praktisch verbintenissenrecht:
Hoofdstuk 1 Rechtsfeiten:
Rechtsfeiten (overeenkomst) heeft een rechtsgevolg, andere gewone feiten (het gras is
groen) geen rechtsgevolg.
Rechtsrelatie of anders gezegd een verbintenis, bijvoorbeeld een huurovereenkomst sluiten.
Hoofdrolspelers in het verbintenissenrecht zijn personen. Het recht kent de volgende
personen: natuurlijke personen en rechtspersonen. Een natuurlijke persoon is een mens,
ook wel mens van vlees en bloed genoemd. Een rechtspersoon staat volgens de wet gelijk
aan een natuurlijke persoon. Voorbeelden van rechtspersonen zijn bedrijf (bv of nv), een
stichting, vereniging, maar ook staat of een gemeente.
Rechtsrelaties rechtsverhoudingen
Een verbintenis is een rechtsrelatie tussen twee personen, waarbij de ene partij verplicht is
om een prestatie te leveren, terwijl de andere partij hier recht op heeft. iets doen of iets
geven.
Schuldenaar degene die moet presteren
Schuldeiser degene die recht heeft op de prestatie
Blote rechtsfeiten - zijn geen handelingen, maar hebben toch rechtsgevolg. (geboorte, dood)
Rechtens relevante handelingen - een handeling die rechtsgevolg heeft.
Rechtens relevante handelingen kunnen worden opgesplitst in rechtshandelingen en
feitelijke handelingen.
Feitelijke handelingen - zijn handelingen die wel rechtsgevolg hebben, maar die daar niet op
zijn gericht. De handelende persoon had dus niet de bedoeling het rechtsgevolg tot stand te
brengen. (per ongeluk)
Rechtshandeling - handeling, gericht op een rechtsgevolg. De handelende persoon wil dus
een bepaald rechtsgevolg tot stand brengen. Voor dit soort handelingen is een zogeheten
wilsuiting van de handelende persoon noodzakelijk. Wilsuiting de handelende persoon
laat duidelijk blijken dat hij de bedoeling heeft het rechtsgevolg tot stand te brengen.
(huurovereenkomst)
Bij een rechtshandeling speelt de bedoeling, ook wel het oogmerk genoemd, van de
handelende persoon een doorslaggevende rol.
art. 3:33 BW, uit dit artikel de volgende twee vereisten voor een rechtshandeling:
- Een op een rechtsgevolg gerichte wil
- Die wil heeft zich door een verklaring geopenbaard
,Rechtshandelingen kunnen worden onderscheiden in eenzijdige rechtshandelingen en
meerzijdige rechtshandelingen.
Eenzijdige rechtshandelingen - Het rechtgevolg wordt tot stand gebracht door een persoon,
zonder dat de medewerking van een andere persoon nodig is. Wilsuiting van een persoon,
gericht op een bepaald rechtsgevolg. (testament)
Meerzijdige rechtshandelingen - Het is noodzakelijk dat twee personen een bepaald
rechtsgevolg tot stand willen brengen. Wilsuiting van beide partijen zijn vereist, gericht zijn
op hetzelfde rechtsgevolg. (koopovereenkomst)
Eenzijdige rechtshandelingen kunnen worden onderverdeeld in persoonsgerichte en niet-
persoonsgerichte rechtshandelingen.
Opzeggen van de huur - persoonsgerichte eenzijdige rechtshandeling (gericht tot een
bepaalde persoon)
Aangifte van geboorte - niet-persoonsgerichte eenzijdige rechtshandeling (ongericht, niet
van belang tot wie de handeling is gericht)
Meerzijdige rechtshandelingen kunnen worden onderscheiden in overeenkomsten en
andere meerzijdige rechtshandelingen.
Volgens art. 6:213 lid 1 BW moet een overeenkomst aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Ze moet een meerzijdige rechtshandeling zijn.
- Een of meet partijen gaan jegens een of meer partijen een verbintenis aan.
Overeenkomsten kunnen worden onderverdeeld in verbintenisscheppende overeenkomsten
en andere overeenkomsten.
Een ‘andere overeenkomst’ is bijvoorbeeld de familierechtelijke overeenkomsten, het
huwelijk.
Bij een verbintenisscheppende overeenkomst ontstaan er een of meerdere verbintenissen
tussen partijen. (obligatoire overeenkomst), (opgesplitst tussen eenzijdige overeenkomst,
meerzijdige overeenkomst, wederkerige overeenkomst - verplichting nakomen art. 6:261 lid
1 BW)
, Hoofdstuk 2 Rechtshandelingen en overeenkomsten:
Iedere natuurlijke persoon is bekwaam tot het verrichten van rechtshandelingen, voor zover
de wet niet anders bepaalt. art. 3:32 lid 1 BW
Een natuurlijke persoon is in beginsel dus handelingsbekwaam en mag zelf
rechtshandelingen verrichten.
Handelingsonbekwaam - mag niet zelf rechtshandelingen verrichten Minderjarigen art.
1:234 BW toestemming nodig van wettelijke vertegenwoordigers (opklimmende
handelingsbekwaamheid), meerderjarigen die door de rechter onder curatele worden
gesteld art. 1:378 BW, toestemming curator nodig art. 1:381 BW (curateleregister)
art. 3:33 BW - we kunnen uit dit artikel afleiden dat wanneer iemand een rechtshandeling
wil verrichten, er voldaan moet worden aan de volgende vereisten:
1 Zijn wil is gericht op een bepaald rechtsgevolg
2 Hij openbaart zijn wil door een verklaring
Wilsverklaring - de verklaring kan zowel mondeling als schriftelijke worden gedaan. (art.
3:37 lid 1) Wanneer een van deze twee vereisten ontbreekt, komt er geen rechtshandeling
tot stand. Stilzwijgende wilsverklaring - dit is een wilsuiting die uit een bepaalde gedraging
blijkt, zoals een handgebaar.
art. 3:37 lid 3 BW - een wilsverklaring heeft pas effect op het moment dat deze verklaring de
persoon tot wie zij is gericht heeft bereikt.
art. 3:37 lid 5 BW - een verklaring die tot een persoon is gericht kan worden ingetrokken tot
het moment dat deze de betreffende persoon heeft bereikt. De verklaring verliest daarmee
haar werking. De intrekking heeft geen effect als de verklaring is bereikt bij de persoon.
Geestelijke stoornis - ontbreken wil - art. 3:34 lid 1 BW
Het vertrouwensbeginsel art. 3:35 BW - wanneer iemand een verklaring doet waaraan een
ander een bepaalde betekenis geeft, die hij daar redelijkerwijs aan mag geven, dan kan de
handelende persoon zich er vervolgens niet op beroepen dat hij de verklaring zonder een
daarmee overeenstemmende wil heeft gedaan. Als er dus een misverstand ontstaat over het
al dan niet overeenstemmen van wil en verklaring, dan vindt bescherming plaats van degene
die in goed vertrouwen afging op de verklaring en er rederlijkwijs een bepaalde betekenis
aan heeft toegekend. We komen in dit artikel de volgende voorwaarden tegen:
1 Er is een verklaring gedaan richting een persoon.
2 Deze persoon heeft een bepaalde betekenis gegeven aan die verklaring.
3 Gelet op de omstandigheden mocht deze persoon die betekenis daar redelijkerwijs aan
toekennen.
Goede trouw art. 3:11 BW - degene die de verklaring op een bepaalde manier opvat weet
niet beter dan dat de verklaring op die manier was bedoeld.
