Samenvatting
Complete samenvatting van het boek: basisboek recht. Hfst: 1, 2, 3, 6 en 7.
Zeer complete samenvatting van het boek: basisboek recht van Noordhoff Uitgevers.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting inleiding rechtInleiding recht
College 1
1.1 mens en recht
Recht:
Regelt verhoudingen tussen mensen onderling en tussen mensen en overheid
Basisprobleem: belangenstegenstelling
Eigenrichting: in een geschil je gelijk halen door zelf geweld te gebruiken. Het recht van (economisch) de
sterkste geldt dan. Enkel de overheid mag (politie/leger) eigenrichting gebruiken. De overheid heeft een
monopolie op de rechtshandhaving.
1.1.2 organisatie rechterlijke macht
Rechters zijn lid van de zittende magistratuur, rechters blijven zitten als zij aan het woord zijn.
Een juridisch probleem wordt eerst door de lagere rechter in één van de 11 rechtbanken bekeken en
beoordeeld. De rechtbank is het eerste gerecht.
De rechtbank kent meervoudige kamers met 3 rechtsprekende rechters, en enkelvoudige kamers met één
rechtsprekende rechter.
Vonnis: uitspraak rechter eerste gerecht, rechtbank.
Wanner iemand het niet eens is met het vonnis, kan hij of zij dit voorleggen aan een hogere rechter. Er kan in
hoger beroep worden gegaan bij één van de vier gerechtshoven. De rechters hier zijn raadsheren.
Arrest: uitspraak rechter in gerechtshof.
Wanneer iemand het niet eens is met het arrest, kan hij of zij dit voorleggen aan nog een hogere rechter. Dit
heet in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Ook hier heten rechters raadsheren.
De Hoge Raad spreekt recht met vijf raadsheren.
Verschil Hoger beroep en in cassatie gaan:
In hoger beroep kijkt de rechter nog een keer of de rechter in de rechtbank alle feiten goed heeft
beoordeeld, of er voelde bewijs is en of het juist is toegepast. De uitspraak van het gerechtshof komt
in plats van het vonnis van de rechtbank.
In cassatie gaan wordt door de Hoge Raad niet opnieuw gekeken of de feiten kloppen, er wordt ENKEL
gekeken of de lagere rechter het recht juist heeft toegepast. Zo niet, wordt de zaak terugverwezen en
zal de lagere rechter opnieuw een uitspraak moeten doen.
1.1.3 sancties op het niet naleven rechtsregels
Sanctie: is een middel om naleving van bijvoorbeeld een afschrift te dwingen, of is een straf voor een
overtreding.
Last onder dwangsom: College van B&W kan dit opleggen. Wil zeggen dat de overtreder bijvoorbeeld elke dag
dat hij de overtreding niet ongedaan maakt, een geldbedrag moet betalen.
1.2 indeling van het objectieve recht
Wat is het objectief recht = wat op dit moment geld
1
,Het objectieve recht is door de overheid vastgesteld of erkend met doel de samenleving te ordenen en die in
beginsel door sancties gehandhaafd kunnen worden.
Nationaal recht : publiek en privaat (burgerlijk)
Privaatrecht
Wetten privaatrecht (burgerlijk recht):
- Formeel recht
Regels omtrent de wijze waarop het materieel kan worden afgedwongen
Geeft aan ‘hoe kan ik zorgen dat een ander geen inbreuk pleegt op mijn recht?’ hoe kan het recht
worden afgedwongen
- Materiele recht
Dat deel van het recht waarin rechten en de verplichtingen tussen burgers onderling en tussen burgers
en overheid zijn geregeld. Waarin gedragingen worden voorgeschreven/verboden
Geschreven recht: wetmatig; overeenkomstig de voorschriften van de wet
Ongeschreven recht: gewoonten; kunnen rechtskracht hebben
Voorbeeld rechtspersoon: Stichting, vereniging, naamloze vennootschap, besloten vennootschap, etc.
Publiekrecht
Rechtsverhouding tussen overheid en burgers.
Bestuursrecht
De overheid heeft o.a. de taak om wetten op diverse gebieden van het bestuursrecht uit te voeren. Het college
van B&W verleent bijvoorbeeld een vergunning om een appartementsgebouw te bouwen
Strafrecht
Als een persoon verdacht wordt een strafbaar feit te hebben gepleegd, krijg hij te maken met het strafrecht. Dit
is een zaak tussen de verdachte en de samenleving. Namens de samenleving treedt het Openbaar Ministerie op
> vertegenwoordigd door een officier van justitie.
2
,Nuancering van het onderscheid privaat-publiekrecht
Ook rechtsverhoudingen tussen overheid en burger worden soms door privaatrecht beheerst. Wanneer de
overheid als rechtspersoon/burger aan het rechtsverkeer deelneemt. Voor onderscheid tussen privaat en
publiekrecht is de wijze van rechtshandhaving van belang. De handhaving die behoren tot het privaatrecht
wordt aan de partijen zelf overgelaten. De handhaving van regels die tot het publiekrecht behoren, is aan de
overheid voorbehouden. Iemand kan niet persoonlijk een ander laten vervolgen, de overheid kan dit wel.
1.2.2 Onderscheid materieel recht – formeel recht
Zowel in privaat als in het publiekrecht;
Materieel recht bevat regels die rechten verlenen en verplichtingen opleggen tussen burgers onderling en
tussen burgers en overheid.
Formeel recht zijn de regels omtrent de wijze waarop het materieel recht kan worden afgedwongen. Geven
bijvoorbeeld aan welke rechter bevoegd is en of een notariële akte voor het bewijs gebruikt mag worden.
Regels van procesrecht worden aangeduid in het formele recht.
1.3 Wat wordt verstaan onder recht?
Objectief recht: geschreven en ongeschreven regels
Subjectief recht: recht gekoppeld aan persoon of object. Slaat op bevoegdheid die persoon heeft tegenover
één of meer andere personen. Bijv. een eigenaar van een fiets moet toestemming geven aan een ander om
hem te gebruiken.
Rechtssubject (drager van subjectieve rechten) kan zijn:
1. Natuurlijk mens
2. Rechtspersoon ( een organisatie die aan rechtsverkeer mag deelnemen; administratieve entiteit)
Rechtsobject: betreffen meestal zaken dat zijn bijv. stoffelijke voorwerpen zoals bijv. een IPad of een huisdier.
1.3.2 Semidwingend en aanvullend recht
Dwingend recht: afwijken niet toegestaan > afwijking = nietigheid (Wetboek van Strafrecht) (Bestuursrecht)
Aanvullend recht: treffen burgers geen regeling onderling dan is wettelijke regeling van toepassing.
(Bestuursrecht)
Semidwingend recht: afwijken wettelijke regeling binnen grenzen toegestaan
Nietigheid: rechtshandeling heeft rechtsgevolg niet (na kopen drugs kun je niet naar de rechter omdat het
gegeven aantal niet klopt). Nietige afspraak wordt geacht niet te zijn gemaakt en nakoming kan niet worden
gevorderd.
Nietig besluit is in strijd met de wet
1.4 rechtsbronnen
Rechtsbronnen zijn hulpmiddelen bij de vraag naar wat rechtmatigheid is;
Nationale wet- en regelgeving (Formeel en materieel)
Wet in formele zin: gezamenlijk besluit van de regering en Staten-Generaal. Benaming van wet
gesproken wordt van ‘wet’ of ‘wetboek’ > formele zin. Dus WIE de wet heeft vastgesteld niets over de
inhoud.
Wet in materiele zin: Algemeen verbindend; regels van toepassing op onbepaald aantal
personen/gevallen. Materiele wet is voor herhaalde toepassing vatbaar.
Verdragen en besluiten internationale organisaties
Gewoonte.
3
, Jurisprudentie : uitspraken die de rechter ooit gedaan heeft, die vervolgens steeds worden bevestigd.
Artikel/wet moet zo worden toegepast.
Recht is afdwingbaar met milde hand!
Het recht is een middel om conflicten ordelijk te beslechten waarbij het recht van de sterkste niet prevaleert.
Rangorde Nederlandse wetten
1. Internationale verdragen
2. Statuut van Koninkrijk der Nederlanden
3. Grondwet
4. Formele wet
5. Algemene maatregel van bestuur
6. Ministeriële regeling
7. Provinciale regeling
Hiërarchie wetgeving
- Hoog voor laag
- Jong voor oud
- Bijzonder voor algemeen
Het recht heeft drie functies:
1.Geeft info over welke rechten en plichten we hebben
2.Leert ons hoe we ons moeten gedragen, wat er van ons wordt verwacht
3.Rechtsregels sturen ons leven en handelen: pas bij problemen of conflicten komen de regels aan de
oppervlakte
NEMO CENSETUR IGNORARE LEGEM > een ieder wordt verondersteld de wet te kennen.
Het betekent wel dat de Nederlander de wet dient te kennen die op haar van toepassing is in de
omstandigheden waarin zij zich bevindt.
1.4.2 Gewoonterecht
Onder gewoonte kan worden verstaan een ‘geregeld handelen in een zekere kring’, bijvoorbeeld in een
bedrijfstak. Let op: gewoonte, dus een herhaling van feiten in gelijksoortige verhoudingen, mag niet per
definitie als recht beschouwd worden. Naast het bewijs van gewoonte is het nodig:
- Dat die handelingen een gevolg zijn van de overtuiging dat iemand zo behoort te doen als hij doet.
- Dat afwijking van de gewoonte als onbehoorlijk wordt ervaren in betrokken kring.
Een gewoonterecht kan naast de wet bestaan als de wet naar de gewoonte verwijst. In strafrecht kennen we
het gewoonterecht NIET.
Het legaliteitsbeginsel betekent dat alleen de wet bepaalt welk feit strafbaar is en dat alleen de wet bepaalt
welke straffen in welke gevallen worden opgelegd.
1.4.3 (vaste) Jurisprudentie
Geeft actuele duiding wettelijke bepalingen
Geeft interpretatie wettelijke bepalingen
Rechtersrecht: uitspraken geven nieuwe norm aan. als deze wordt bevestigd door andere rechters ontstaat
vaste jurisprudentie (Hoge raad en ABRvS juridisch meest gezaghebbend)
Rechtsvinding: Het vinden van recht in een concreet geval.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wietsearends. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen