Het is een overkoepelende samenvatting van de verplichte literatuur, de hoorcolleges en de kennisclips. Alle hoofdstukken uit het boek en de informatie uit de artikelen zijn hierin opgenomen en aan elkaar gekoppeld.
De diagnostische cyclus: Gebaseerd op de empirische cyclus en de regulatieve cyclus.
- De empirische cyclus: Wetenschappelijk onderzoek systematisch aanpakken. Het ging om het
toetsen van hypothesen met behulp van empirische (in de werkelijkheid bijv. observaties)
gegevensverzameling. Doel: Het stapsgewijs toetsen van de juistheid van hypothesen die ten
grondslag liggen aan de hulp die wordt geboden Empirische subcycli: Voortgang bewaken door
onderzoeksmomenten in bouwen.
- De regulatieve cyclus: Bedacht voor de praktijk van zorgverlening. Het zorgverleningsproces is
systematisch en in fases ingedeeld; sommige fases worden herhaald indien nodig. Hiermee kan
de effectiviteit van de geboden hulp worden geëvalueerd. Doel: Het stapsgewijs bereiken van
doelen bij het oplossen van een probleem. Hoofdvraag: is de gewenste verandering opgetreden?
Regulatieve cyclus (ook wel N=1): Het inbouwen van beslissingsmomenten.
De diagnostische cyclus:
1. Aanmelding (input) – Startpunt van de diagnostische besluitvorming. Beantwoorden:
- Is de aanmelding ontvankelijk? Zo ja, wat is het vervolgtraject?
- Een melding is ontvankelijk wanneer de formele posities van alle betrokkenen duidelijk zijn, er
geen juridische beletselen zijn en er voldoende aanwijzingen zijn voor een constructieve
samenwerking tussen de diagnosticus en de cliënt.
2. Klachtanalyse – Klachten van de cliënt en diens omgeving verhelderen. Klachten: Uitspraken die
aangeven dat de situatie of het gedrag (gedachten, gevoelens en handelingen) van de cliënt, of
de gevolgen daarvan, door de cliënt als negatief beleeft worden.
- Klachten weerspiegelen ervaringen of belevingen.
- Uitkomst van klachtanalyse: Een ordening van de klachten die door de cliënt omschreven en
herkend worden en waarop diens hulpvragen betrekking hebben; de verhelderende diagnose.
3. Probleemanalyse – Problemen: situaties of gedragingen van de cliënt waarover de diagnosticus
op empirische of theoretische gronden kan aannemen dat er sprake is van een voor de cliënt
ongunstige toestand.
- Uitkomst probleemanalyse: Benoeming van het probleem in een terminologie die door het
forum van diagnostici omschreven kan worden; de onderkennende diagnose.
4. Verklaringsanalyse – Verklaringen: Getoetste uitspraken over condities, die afzonderlijk of in
samenhang het probleem hebben doen ontstaan/in stand houden.
- Nog niet getoetste verklarende uitspraken zijn hypothesen!
- Uitkomst verklaringsanalyse: Een samenhangend beeld waarin één of meerdere condities een
in bepaalde mate als verklaring voor het probleem gelden; de verklarende diagnose.
5. Indicatieanalyse – Indicaties: Empirisch of theoretisch onderbouwde aanbevelingen voor één of
meerdere interventies.
- Uitkomst indicatieanalyse: Een lijst van aanbevelingen voor mogelijke interventies; de
indicerende diagnose.
- Leidt tot het kiezen van een type interventie, inclusief het formuleren van een (voorlopig) doel.
- Vervolgens komt er een nieuwe cyclus, namelijk de therapiecyclus (TC)
- Indicatieanalyse vormt het scharnierpunt tussen diagnose en interventie.
6. Advies (output): Aanbevelingen vormen het uitgangspunt voor de adviesfase.
- Het advies of de uitkomst van de diagnostische cyclus heeft de vorm van een voorwaardelijke
voorspelling die door middel van een goed uitgevoerde interventie op zijn geldigheid getoetst
kan worden. Integratief beeld wordt met de cliënt besproken.
- Pas als de verklarende en indicerende diagnose correct gesteld zijn, kan beoordeeld worden of
de interventie effectief is. Deze beoordelingen horen binnen de evaluatie uit de klinische cyclus
- Uitkomst advisering: Een concretisering van het gekozen advies en afspraken over de
evaluatie van de diagnose(n) en/of het gekozen advies.
- Met een cliëntverslag en een professioneel verslag van de adviesfase wordt de fase afgesloten.
De beslissing van de diagnosticus om door te gaan, stappen te herhalen of terug te gaan hangt
af van de mate van zekerheid van de informatie die de betreffende stap oplevert.
, Therapiecyclus: Dit heeft de indicatieanalyse als scharnierpunt.
1. Planning
2. Uitvoering
3. Behoordeling van het effect
De therapiecyclus en de diagnostische cyclus vormen samen de klinische cyclus!
De empirische cyclus: Ook wel het Hypothese Toetsend Model (HTM). Diagnostiek verloopt via
de volgende stappen van de empirische cyclus:
1. Observatie: Het verzamelen en groeperen van gegevens.
2. Inductie: Het formuleren van hypothesen op basis van waarnemingen.
3a. Deductie: Het afleiden van toetsbare voorspellingen uit die hypothesen
3b. Operationalisatie: Bij iedere voorspelling een adequaat onderzoeksmiddel zoeken om de
voorspellingen toetsbaar te maken.
4. Toetsing: Nagaan of de voorspellingen uitkomen door nieuwe gegevens te verzamelen.
5. Evaluatie: Het terugkoppelen van de uitkomsten van het onderzoek naar de hypothesen.
- Het behouden of verwerpen van de hypothesen?
De essentie is: Toetsing van de juistheid van beschrijvingen van de werkelijkheid. Klopt mijn
hypothese of niet? Het heeft een cyclisch karakter.
Hieruit ontstaat een regulatieve cyclus met daarin de empirische cyclus verwerkt bij iedere stap.
De holistische theorie als centraal onderdeel van een empirische cyclus:
- Een holistische theorie (HT) biedt de gedragstherapeut de mogelijkheid om het eerste te
bewerken probleem op een verantwoorde manier te kiezen, waarna functie- en betekenisanalyses
kunnen volgen.
- Opstellen gebeurt door middel van het doorlopen van een empirische cyclus met de cliënt,
waarna in overleg met de cliënt het eerste te bewerken probleem wordt geselecteerd, waarvan
functie- en/of betekenisanalyses worden gemaakt. Op basis van beschikbare kennis wordt
vervolgens een behandelplan opgesteld.
- Door het overzichtelijk maken van de verschillende relevante aspecten van het (dis)functioneren
van de cliënt, kan dit al therapeutisch werken casusconceptualisatie.
De regulatieve cyclus: De fasen van de regulatieve cyclus dienen als overkoepelend kader,
waarbinnen in elke fase een empirische cyclus kan plaatsvinden. De empirische cyclus fundeert de
beslissingen uit het regulatieve proces door middel van empirisch onderzoek. Diagnostiek en
hulpverlening beïnvloeden elkaar in dit proces dat handelingsgericht is. De essentie is: Evaluatie
van het effect van geboden hulp. Wat kunnen we doen aan de problemen die er spelen?
Fasen regulatieve cyclus:
1. Probleemherkenning: Hier start de opbouw van de hulpverleningsrelatie en staan de volgende
vragen en beslissingen centraal. Het gaat om het herkennen en erkennen van een probleem
door screeningsonderzoek (= ‘bredebandonderzoek’). Hulpverlener heeft de informatie
geïntegreerd tot hypothesen over de aard en ernst van de problemen vastgesteld (ernsttaxatie).
2. Probleemdefiniëring: De hulpverlener stelt vast wat de oorzaken en in stand houders van het
probleem zijn, wat daarin centraal staat en beïnvloedbaar is. Ook worden er globale doelen
geformuleerd (= holistische theorie).
- Probleemdefinitie: Verklaring voor het ontstaan en in stand blijven van problemen.
- Casusconceptualisatie: Diagnostici, hulpverleners en hulpvragers gaan samenwerken om tot
een probleemdefinitie te komen. Dit heeft als functie om het behandelvervolg beter te kunnen
begeleiden, weerstand te verminderen en veerkracht (resilience) bij hulpvragers te vergroten.
3. Bedenken en afwegen van de handelingsmogelijkheden: Het concretiseren van de eerder
opgestelde doelen tot een bepaalde aanpak (= oplossingsdefinitie). Het doel is om een
weloverwogen keuze voor een interventie te maken door:
- Brainstorm: Alle mogelijkheden interventies bedenken.
- Kosten-batenanalyse: Afwegen van de verschillende handelingsmogelijkheden. Rekening
houden met de ernst en zwaarte van de interventie, aansluiten bij ontwikkelingsniveau, zo
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chinoukswinkels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
