Literatuur koop- en
consumentenkoop
Hoofdstuk 1
Het consumentenrecht regelt, de rechten en plichten van de consumenten en de verplichtingen van
de verkoper. Consumenten worden goed beschermt vóór, bij en na het aangaan van een
(koop)overeenkomst. Ook is het voor de verkoper belangrijk dat hij kan zien wat zijn verplichtingen
zijn jegens de consument zodat hij hier rekening mee kan houden bij het aanbieden, promoten,
verkopen van producten en het bieden van service na het aangaan van de (koop)overeenkomst.
Bij het aangaan van een koopovereenkomst kan er sprake zijn van een ‘gewone koopovereenkomst’
of een consumentenkoop. Met de ‘gewone’ koopovereenkomst wordt bijvoorbeeld een
koopovereenkomst tussen twee particulieren onderling bedoeld art. 7:1 BW ‘Koop is de
overeenkomst waarbij de een zich verbindt aan een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs
in geld te betalen.’
Let op: een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan zoals in art.
6:217 BW. Hierbij is het niet nodig dat je als koper de koopprijs daadwerkelijk betaald hebt. Het
aanbod en de aanvaarding ervan is dus voldoende om een koopovereenkomst tot stand te brengen.
Bovendien is het aangaan van de koopovereenkomst met betrekking tot de roerende zaken niet-
registergoederen vormvrij. De koopovereenkomst kan dus zowel mondeling als schriftelijk worden
aangegaan. Sommige overeenkomsten dienen echter wel schriftelijk te worden aangegaan.
De meeste beschermende regels in het kader van het consumentenrecht zijn dwingend van aard
wanneer er sprake is van een consumentenkoop. De verkoper mag van de regels die dwingend van
aard zijn niet ten nadele van de consument afwijken. De kooptitel zijn artikelen 1 tot en met 50 van
boek 7 BW. De regels van de kooptitel zijn zowel op de gewone koopovereenkomsten als op de
consumentenkoop (groot deel dwingend van aard) van toepassing.
Let op: aankopen via internet, op afstand heet ‘overeenkomst op afstand’. Ook worden er soms
aankopen gedaan buiten de verkoopruimte van de verkoper, dit heet ‘overeenkomst buiten de
verkoopruimte’. Door middel van enkele artikelen uit BW 6 krijgt de consument extra bescherming,
ook blijven de regels voor de consumentenkoop hierop van toepassing.
Om als consument te worden aangemerkt moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan (art. 7:5
lid 1 BW). Om van een consumentenkoop te kunnen spreken dient aan een aantal vereisten te zijn
voldaan:
1. Koper natuurlijke persoon wanneer een rechtspersoon van een professionele verkoper
een product koopt, wordt de rechtspersoon niet aangemerkt als consument. Evenmin is
sprake van een consumentenkoop wanneer een natuurlijke persoon van een andere
natuurlijke persoon die geen handelaar is een product koopt voor eigen gebruik
2. Roerende zaak Onroerend zijn de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de
grond verenigde beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond
zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
Roerende zaken zijn zaken die nier onroerend zijn, art. 3:3 BW.
, 3. Privédoeleinden Wanneer je een product koopt voor het uitoefenen van je handels-,
bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit, word je niet aangemerkt als consument omdat hier
geen sprake is van privégebruik.
4. Professionele verkoper je koop thet product van een verkoper die handelt in het kader
van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts-, of beroepsactiviteit.
Consumentenkoopregels zijn in sommige gevallen ook van toepassing zonder dat er sprake is van een
koopovereenkomst met betrekking tot een zaak. Voorbeelden van geen zaak, maar wel
consumentenbescherming zijn:
Dieren art. 3:2a BW. De bepalingen met betrekking tot zaken zijn dus op dieren van
toepassing.
Elektriciteit, gas en warmte (energie) art. 7:5 lid 5 BW. Alleen de artikelen 7:9, 7:11 en 7:19a
BW worden uitgezonderd.
Digitale inhoud (downloaden of streamen van muziek of film)
Vermogensrechten
Er kan soms sprake zijn van een gemengde overeenkomst. Zo kan er sprake zijn van een
overeenkomst van aannemen van werk en ook een consumentenkoop. Art. 7:5 lid 4 BW, geeft hier
meer duidelijkheid over. Gelet op art. 7:5 lid 4 van het BW hebben de bepalingen over de
consumentenkoop voorrang, zodat je als consument beter beschermt wordt.
Ook op het kopen van vermogensrechten (evenement ticket) kan de kooptitel van toepassing zijn
(art. 7:47 BW). Er is dan geen sprake van een zaak, maar wel van consumentenbescherming. Art. 7:28
BW bepaalt dat wanneer een verkoper binnen twee jaar zijn geld niet vordert zijn vordering verjaart.
Dit betekent dat de consument niet meer hoeft te betalen. Dit geldt alleen wanneer je als consument
wordt aangemerkt. In andere gevallen verjaart de vordering in beginsel na vijf jaar.
Consumentenkoop heeft ook een aantal uitzonderingen
Verrichten van diensten
Water door leidingen
Onroerende zaken
Het heeft weinig zin om regels te maken waar de handelaar van kan afwijken of anderszins deze
regels kan ontwijken. Om die reden is er door de wetgever voor gekozen om een groot aantal van
deze regels een dwingend karakter te geven zodat de handelaar van deze regels niet mag afwijken.
Wanneer de handelaar van de regels die dwingend van aard zijn in jouw nadeel afwijkt, dan kun je als
consument de afwijking ‘terugdraaien’. Op basis van art. 3:40 lid 2 BW is de gemaakte afspraak
waarbij van de regels met een dwingend karakter is afgeweken vernietigbaar. Dit staat beschreven in
art. 7:6 BW. Dit artikel bepaalt dat de handelaar geen afspraken met jou als consument mag maken
die voor jou nadelig zijn. Afspraken tussen jou als consument en handelaar die dit recht beperken zijn
evenmin toegestaan (handelaar nakoming van de verbintenissen en/of schadevergoeding te
vorderen of indien nodig en indien mogelijk de overeenkomst te ontbinden).
Uitzondering niet alle in de afdelingen 1-7 opgenomen artikelen zijn dwingend van aard. Art. 7:6
lid 2 BW bepaalt dat lid 1 niet van toepassing is op de artikelen 12, 13 eerste en tweede zin, 26 en 35
BW.
Wat de handelaar niet mag doen is van de bepalingen – die niet dwingend van aard zijn – standaard
in de algemene voorwaarden, ten nadele van de consument afwijken. Doet hij dit toch, dan zijn die
bepalingen in de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend. Dit wil zeggen dat deze bepalen