Aantekeningen van alle hoorcolleges in van het basisdeel en de specialisatie relaties in het vak practicum psychotherapie
Ook een paar colleges in het Engels
Hoorcollege 1 (27/10)
Rationale, introceptieve exposure, ademhaling en relaxatie
Rationale: uitleg, reden waarom je interventie gaat doen. Is cruciaal in behandeling je motiveert
cliënt.
Cognitief gedragsmodel
Gebeurtenis heeft bepaalde betekenis, cliënt heeft hierover interpretatie en dit leidt tot
emoties. Emoties en interpretaties leiden ook weer tot gedrag. Gedrag kan ook weer situatie
veranderen en heeft weer impact op de interpretatie.
Interventies zijn hierop gericht.
o Kan op gedrag maar ook op aandacht (bv. focus op lichamelijke verschijnselen bij
sociaal angstige personen aandachtstaken) of op cognities.
Scientist-practitioner model
Klinische interventies toepassen op basis van kennis over de etiologie van stoornissen.
Behandeling volgens empirische cyclus.
Gebruik van evidence based interventies.
Rationale: discussie
Waarom is het belangrijk vóór een interventie de rationale met de cliënt te bespreken?
Een van belangrijkste doelen CGT: patiënt opleiden tot eigen therapeut.
Rationale: onderdelen
1
, Etiologisch model
o Hoe is het probleem ooit ontstaan? (betekenisanalyse week 2)
o Waardoor wordt het in stand gehouden (functie-analyse week 2)
Veranderingsmodel
o Hoe pakken we het probleem aan?
Afspraken over behandeling
o Hoe zal de behandeling er precies uitzien?
Rationale: uitleggen
Betrek cliënt zoveel mogelijk bij uitleggen; laat cliënt zelf het model ontdekken (socratische
dialoog).
Gebruik individuele voorbeelden van cliënt.
Laat cliënt kritische vragen stellen.
Rationale introceptieve exposure
Bij welke stoornis wordt introceptieve exposure (i.e.) toegepast? ---> paniek, exposure aan
lichamelijke sensaties.
Wat is het doel van i.e.?
Wat gebeurt er precies tijdens i.e.?
Welke informatie moet cliënt in ieder geval krijgen voor de rationale achter i.e.?
Door angst lichamelijke sensaties sterker.
Rationale introceptieve exposure: stappen
1. Client beschrijft globaal ernstige/recente paniekaanval.
2. Ontwar paniekaanval door ontleden in:
a. Lichamelijke verschijnselen (beginpunt uitvragen cirkel)
b. Cognities daarover
c. Emotie die cognitie oproept
d. Effect emotie op lichamelijke verschijnselen
e. Trek samen conclusie: paniekaanval is cirkel.
3. Vraag naar gedrag (vermijding) en korte termijn effect (FA)
4. Onderzoek betekenis cognitie, stel vast dat die cruciaal is (BA).
2
, 5. Begin cognitie uit te dagen (basisvragen Beck hfst 2)
6. Vraag cliënt wat zou overtuigen of cognitie waar of onwaar is (gedragsexperiment)
Conclusie
Exposure aan lichamelijke sensaties
o Niet vermijden
o Geen veiligheidsgedrag
Effecten (introceptieve) exposure
o Falsificatie cognitie: gevreesde gevolgen treden niet op.
o Habituatie: minder angst voor sensaties
o Contra-indicaties (arts)
COPD
Zwangerschap
Hartfalen
Evt. schildklierproblemen
Hoorcollege 2 (03/11)
Betekenisanalyse, functie-analyse, exposure in vivo/vitro
We zitten nu in hokje ‘holistische theorie & functieanalyse’. Functieanalyse geeft inzicht in hoe het
komt dat probleem van cliënt zo duurzaam/bestendig en lastig te veranderen is. Gaat over wat het
probleem in stand houdt. Op basis daarvan kan je behandelplan/interventie gaan toepassen.
Holistische theorie (HT)
Hypothesen over:
o Relatie tussen meerdere probleemgebieden (b.v. paniek en comorbide depressie).
o Ontwikkelingsantecedenten.
o Instandhoudende factoren.
Op basis van HT keuze welk probleem (eerst) aanpakken.
Betekenisanalyse (BA)/Functieanalyse (FA)
Hypothesen over ontstaan en instandhouding van 1 specifiek probleemgedrag o.b.v.
leertheorie.
Identificatie van aangrijpingspunten voor interventies voor dit probleemgedrag.
Betekenisanalyse: doel en stappen.
3
, Achtergrond: oorsprong in klassieke conditionering.
Doel: bepalen waarom situatie problematisch is geworden.
Stappen
1. Bepaal de conditioned stimulus (CS) dat is:
o De voorheen neutrale situatie die beladen is geworden.
o De situatie uit het cognitief gedragsmodel.
2. Bepaal de conditioned response (CR): de emotie die door CS wordt opgeroepen.
3. Bepaal de UCS/UCR representatie dat is:
o De hypothese waarom de CS tot de CR leidt.
o De cognitie of visuele representatie uit het cognitief gedragsmodel.
Functieanalyse: doel en stappen.
Achtergrond: operante conditioneringe.
Doel: bepalen waardoor probleemgedrag in stand gehouden wordt.
Stappen
1. Bepaal de respons (R) of operant dat is: het probleemgedrag uit het cognitief gedragsmodel.
2. Bepaal de reinforcing stimuli (Sr’en) dat zijn de bekrachtigers of consequenties van R: korte
en lange termijn effecten.
3. Bepaalde Sd dat is de situatie waarin R zich voordoet: de situatie uit het cognitief
gedragsmodel.
4. Balans Sr’en korte/lange termijn motivatie cliënt!
Als rijtje beloningen langer is dan rijtje straffen, is cliënt niet gemotiveerd het probleemgedrag aan te
pakken.
Patiënt in bioscoop en gaat na 15 min weg.
Functieanalyse
o Discriminante stimulus: in de bioscoop zijn.
o Response/operant: weggaan.
o Sr (representatie positieve consequenties): angst neemt af (-S neg = afname van angst)
of toename van opluchting (+Spos).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraruijs14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
