samenvatting van de historische context over de opstand en de republiek. ik heb hem zelf ook gebruikt en ik vind hem heel overzichtelijk om van te leren en heel duidelijk. Zeker een aanrader voor een toets of voor het examen.
Historische context
Par 1.
1515 Karel V heerser over een deel van een deel van NL
1543 heerser over heel NL
15e eeuw steden profiteerde van oplevende handel en geldeconomie -> groeien (16e eeuw)
Deel stedelingen rijk -> belasting afdragen aan Karel V in ruil voor voorrechten (privileges) -> sterke
positie
Karel V voerde centralisatie politiek -> Brussel centrum -> 3 Collaterale Raden ondersteunen hem,
hierin zaten edellieden en ambtenaren.
Door de Reformatie (16e eeuw) -> ontevredenheid -> onrust op religieus gebied
Luther moest op op Rijksdag in Worms komen om kritiek te herroepen -> deed hij niet
Luther en Calvijn moedigen aan om naar oorspronkelijke geloof terug te gaan. De Bijbel moest in
volkstaal. Door 1450 uitvinding boekdrukkunst , makkelijker verspreidt
1555 Karel spreekt in Duitse rijk de regel af: Wiens gebied, diens religie.
Calvijn van mening dat lagere overheden zich tegen een hogere overheid mochten verzetten en
onderdanen mochten ook (in tegenstelling tot Luther) zonder toestemming van vorst een kerk
beginnen
1550 ketters krijgen doodstraf
1555 Filips II neemt Karel over
1566 edellieden dienen een Smeekschrift aan Margaretha van Parma om kettervervolging te stoppen
-> vervolgingen tijdelijk stil-> mensen durfen naar preken te gaan in buitenlucht (Hagenpreken) ->
liep uit de hand-> de beeldenstorm -> hertog Van Alva werd naar NL gestuurd -> Raad van
beroerte/bloedraad (speciale rechtbank voor kettervervolging) -> Willem ontvlucht NL -> riep op tot
verzet -> legers vielen NL binnen, veel mislukkingen-> watergeuzen succes
1572 Den Briel veroverd -> meer steden in opstand -> de staten van Holland erkende hem als
stadhouder
Par.2
2 groepen stonden tegen over elkaar: radicale calvinisten vs katholieken
Willem probeerde beide ten vriend te houden. Met propaganda (brieven, gedrukte pamfletten en
aanstekelijke liedjes) legde hij de nadruk op de strijd tussen het vaderland en de Spaanse tirannie.
Maar Willem benadrukte dat hij trouw bleef aan Fillips
1575 Spanje bankroet (meer oorlogen dan alleen NL) -> muiterijen (opstanden door soldaten, vaak
plunderen en moorden)
1574 ontzet van Leiden (leiden werd bevrijd van Spaanse troepen)
1576 pacificatie van Gent: gewesten eiste Spaanse troepen te vertrekken. Er werd afgesproken dat
alleen Holland en Zeeland calvinistisch zou worden.
1578 Alteratie van A’dam (A’dam werd opstandig)
Met pacificatie probeerde ze verzoening te krijgen tussen katholieken en calvinisten (katholieke
gewesten bleven calvinisten aanvallen) -> radicale calvinisten namen op veel plaatsen de macht over
-> geschrokken katholieken sloten zich weer bij Filips aan. De zuidelijkste gewesten kwamen weer in
Spaanse handen
1579 Unie van Utrecht ( gewesten spraken af zich samen tegen de Spaanse troepen te verdedigen) ->
Willem kreeg de schuld -> 1580 Willem in de ban -> 1581 plakkaat van Verlatinghe (gewesten gaan
alleen verder) -> hertog van Anjou nam plaats van fillips in -> gaat weg.
1584 Fransman Balthasar Gerards vermoord Willem.
1585 val van Antwerpen
Gewesten vroegen Elizabeth I een leider -> stuurde graag van Leicester -> ging weg
1588 we gingen alleen verder
Fillips zijn vloot (de Armanda) vernietigd door Engeland -> kans om uit te groeien tot zelfstandige
republiek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper js247. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
