Elektrische verschijnselen ontstaan doordat ladingen krachten op elkaar uitoefenen.
Positieve en negatieve lading, tegenovergestelde lading trekt elkaar aan, gelijke lading stoot
elkaar af.
Bij elektrische verschijnselen zijn het meestal de elektronen die bewegen.
Bewegende lading is wat je elektrische stroom noemt. In een metaal zit het grootste deel
van ieder atoom op een vaste plaats, op enkele elektronen per atoom na. Die elektronen
kunnen door het gehele metaal bewegen. Je noemt ze geleidingselektronen.
Stroomsterkte (I): hoeveel lading er per seconde door een punt stroomt in Ampère (A).
Spanning (U): hoeveel energie de lading meekrijgt in Volt (V).
Kleine stromen geef je vaak aan in mA of μA, waarbij geldt dat: 1 mA = 0,001 A en 1 μA =
0,000 000 1 A.
Met elektrische stroom kun je beweging opwekken, warmte creëren, communiceren en licht
maken. Voor een blijvende elektrische stroom is behalve een gesloten stroomkring ook een
spanningsbron nodig. Een batterij is een spanningsbron. Een spanningsbron ‘pompt’ de
lading rond. Bovendien geeft hij energie aan de lading mee.
Vroeger voordat elektronen bekend waren is afgesproken dat in een stroomkring de stroom
van de plus- naar de minpool gaat. We weten nu dat de elektronen dan juist de andere kant
op gaan, dus van de min- naar de pluspool.
In dik koperdraad verliezen de elektronen nauwelijks energie, in een vernauwing zoals een
gloeidraadje van een lamp gebeurt dat wel. Het kost energie om door de vernauwing te
komen. De vernauwing wordt zo warm dat ze licht gaat geven. De spanningsbron geeft de
geleidingselektronen dus energie mee. Bij de vernauwing geven ze die energie weer af.
De batterij is een soort pomp die het ladingsverschil en dus de spanning tussen de plus- en
de minpool in stand houdt. De batterij vult de elektronen die wegstromen van de minpool
meteen weer aan en haalt de elektronen die bij de pluspool aankomen direct weer weg. Dit
pompen van elektronen kost energie. Als er geen stroom loopt, levert de batterij geen
energie. Als de batterij leeg is, kan ze niet meer pompen en houdt de stroom op te bestaan.
De geleidbaarheid (G) geeft aan hoe goed een voorwerp of draad elektrische stroom
geleidt, in siemens (S). De geleidbaarheid van geleiders is groot, de geleidbaarheid van
isolatoren is klein. Goede geleiders zijn metaaldraden, koolstof en kraanwater. De
geleidbaarheid van een draad hangt af van:
de dikte van de draad: hoe dikker de draad, hoe groter de geleidbaarheid;
de lengte van een draad: hoe langer de draad, hoe kleiner de geleidbaarheid;
het materiaal waarvan de draad is gemaakt.
Door een draad met een grote geleidbaarheid loopt bij gelijke spanning een grotere stroom
dan door een draad met een kleine geleidbaarheid. Je berekent geleidbaarheid als volgt:
G = I/U, wat je ook kunt schrijven als I = G · U
met G geleidbaarheid in siemens (S)-I stroomsterkte in ampère (A)-U spanning in volt (V)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravos3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
