Samenvatting van geschiedenis werkplaats vwo hoofdstuk/tijdvak 8: de tijd van burgers en stoommachines. Boven iedere paragraaf staat het bijbehorende kenmerkend aspect. Belangrijke begrippen zijn dikgedrukt.
Geschiedenis tijdvak 8: burgers en stoommachines (moderne tijd, 1800-1900)
KA: de industriële revolutie in de westerse wereld legde basis voor een industriële
samenleving.
Oorzaak Industriële revolutie die in Engeland begon → ondernemers die winst wilden
maken, staken geld in machines. Het kapitalisme breidde zich uit van handel naar
industrie. Vanaf de 18e eeuw verbeterden de landbouwmethodes → meer monden
kunnen voeden → bevolkingsgroei → minder arbeid nodig op het land → meer
arbeiders beschikbaar voor industrie.
Door technologische vooruitgang werden vervoersmogelijkheden verbeterd
(transportrevolutie). Zo ontstonden er verbindingen met het buitenland.
Vanaf 1850 verspreidde de revolutie zich naar de VS, Europa en Japan. Dit wordt
ook wel de tweede revolutie genoemd, omdat er vooral aan het eind van de eeuw
veel veranderde → er ging staal, chemie en elektrotechniek gebruikt worden.
James Watt → uitvinder stoommachine.
De Industriële revolutie betekende grote veranderingen voor de maatschappij.
Steden groeiden hard en rond fabrieken ontstonden nieuwe steden.
KA: de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, socialisme,
nationalisme, confessionalisme en feminisme.
Rond 1815 ontstond het liberalisme, liberalisten willen:
Een constitutionele monarchie
Burgerrechten
Iedereen gelijk voor de wet
Regering ondergeschikt aan volksvertegenwoordiging
Individuele vrijheden/economische vrijheid
Het liberalisme was sterk verbonden met het nationalisme. Nationalisten geloofden
dat alle volken recht hebben op een eigen natiestaat. Nationalisten verlangden naar
eenheid en onafhankelijkheid van naties.
Rond dezelfde tijd kwam het socialisme op:
Gelijkheid
Opkomen voor onderdrukten
Strijd tegen machts- en inkomensverschillen
Het liberalisme, nationalisme en socialisme kwamen voor uit de verlichting.
Tegenover deze drie stromingen staat het conservatisme → vrijheid en gelijkheid
zijn gevaarlijk. Het is voor iedereen het beste als het kerk, adel, monarchie en leger
de leiding hebben.
Volksopstanden van mensen die democratische ideeën aanhingen, namen toe en
konden op een gegeven moment niet meer worden genegeerd door leiders.
Vanaf 1871 groeide een agressief nationalisme in Europese landen. Historische
gebeurtenissen en overwinningen van de eigen natie werden herdacht.
Vanaf 1870 groeide het socialisme door de grote industriële arbeidersklasse die
ontevreden was over de leefomstandigheden. Aanhangers van Karl Marx wilden een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosiework. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
