Een super goede samenvatting van recht blok 3 jaar 1 HRM. De tekst wordt ondersteund door meerdere afbeeldingen en het bevat een voorbeeldcasus die je kan helpen met de voorbereiding voor je toets!
Kennisclip: sociale zekerheid: Inleiding
Sociale zekerheid = alle regelingen gericht op het beschermen van burgers tegen onzekerheden van
het bestaan, zoals het risico van ouder worden of werkloos te worden
Nachtwakersstaat = zorgen voor veiligheid van de burgers (15e eeuw), alleen handhaven van de
rechtsorder, zorgen voor armen hoorde dus niet bij de overheid, dat deden kerken en particuliere
armenzorg (zoals nu bijvoorbeeld de voedselbank).
Verzorgingsstaat = (laatste 170 jaar) Naast de klassieke staatsfuncties rekent de verzorgingsstaat ook
het bevorderen van het welzijn van haar burgers tot een primaire taak (gezondheid,
werkgelegenheid etc.)
Vanaf ongeveer 1980 zijn veel hervormingen doorgevoerd, oorzaken daarvan zijn o.a.:
- grote werkloosheid t.g.v. de oliecrisis vanaf 1970, dus veel mensen hadden een uitkering
- mis/oneigenlijk gebruik van de sociale zekerheid
- privatisering = terugtrekkende overheid, meer aan de mensen en partijen zelf overlaten
De sociale verzekeringen werden minder toegankelijk, de uitkeringen lager en de duur korter.
Doel van Sociale zekerheid:
- Inkomensbeschermingsfunctie
- art. 20 Grondwet: sociaal grondrecht op sociale zekerheid
- preventie (sinds de laatste paar jaren)
- activering
- re-integratie
Sociale zekerheid is onder te verdelen in:
- sociale voorzieningen: belastinggeld (voor iedereen in Nederland → laatste vangnet)
- sociale verzekeringen: premies
De sociale verzekeringen zijn weer onder te verdelen in:
- volksverzekeringen (voor iedereen)
- werknemersverzekeringen (voor mensen met een arbeidsverleden)
,Kennisclip Arbeidsomstandigheden
Werkgeversverantwoordelijkheid:
De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid, gezondheid en het welzijn van zijn of haar
werknemers.
- privaatrechtelijk: art. 7:658 BW: schending kan tot aansprakelijkheid voor schade leiden
- publiekrechtelijk: Arbeidsomstandighedenwet: schending kan leiden tot zowel bestuursrechtelijke
als strafrechtelijke aansprakelijkheid (bijv. boete).
In de Arbowet is de publiekrechtelijke zorgplicht voor de werkgever te vinden. Binnen de Arbowet is
het steeds meer van publiek verschoven naar privé (privatisering). De overheid laat meer over aan de
werknemer en werkgeverpartijen. De Arbonormen worden dus steeds meer ingevuld door de sociale
partners. Binnen ondernemingen is er meer ruimte voor maatwerk.
Arbowet (lid 3 Arbowet):
Zorg voor veiligheid en gezondheid in ruime zin (algemene normen). Bijna alle verplichtingen
bevatten de zinsnede: ‘tenzij dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd’. Van de werkgever wordt
veel verwacht maar niet het onmogelijke. Meer ruimte voor het bedrijfsniveau, dan centraal niveau.
Art. 8 Arbowet:
Werkgever dient inlichtingen en instructies te geen aan de werknemer (bijv. risico’s en maatregelen).
Art. 11 Arbowet:
Werknemer is verplicht deze instructies (lid 8) op te volgen (zie ook art. 7:660 BW).
Risico-inventarisatie en evaluatie (art. 5 Arbowet):
Inventarisatie van alle gezondheids- en veiligheidsrisico’s.
Onderdeel hiervan is een plan van aanpak waarin maatregelen staan ter beperking van deze risico’s.
De werkgever heeft dus vergaande verplichtingen als het gaat om veiligheid, gezondheid en welzijn
van zijn werknemers.
publiekrechtelijk: Arbowet en ATW, bij overtreding bestuursrechtelijke en strafrechtelijke
aansprakelijkheid
privaatrechtelijk: art. 7:658 BW, werkgeversaansprakelijkheid voor de schade van werknemers
Aansprakelijkheid & arbeidsrecht art. 7:658 BW
De aansprakelijkheid van de werkgever voor schade of letsel geleden door de werknemer staat
geregeld in 7:658 BW:
- lid 1: zorgplicht werkgever (om te voorkomen dat de werknemer in het uitoefenen van het werk
schade leidt)
- lid 2: aansprakelijkheid werkgever (beginnen bij lid 2 in een casus!!!)
- lid 3: afwijken ten nadele van de werknemer is niet toegestaan (dwingend recht)
- lid 4: aansprakelijkheid werkgever voor andere personen dan werknemer (uitzendkrachten bijv.)
Lid 2:
‘De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de
uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt’.
, Werknemer moet stellen en aantonen dat:
- hij of zij schade heeft geleden en wat de omvang van de schade is (schade = een nadeel dat iemand
ondervindt in zijn vermogen of andere belangen)
- Het tijdens de werkzaamheden ontstond (of gevolg is van het werk). Ofwel dat er een causaal
verband is tussen de schade en het werk
Als dit zo is, is de WERKGEVER AANSPRAKELIJK, stellen is voldoende, de werkgever moet dan het
tegendeel bewijzen!
Tenzij:
- hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan in lid 1 (voorkomen dat de werknemer tijdens zijn
werkzaamheden schade lijdt.)
Lid 1: (zorgplicht)
Verplichtingen t.a.v. arbeidsomstandigheden
- Onderzoeksplicht (welke risico’s en gevaren zijn er?)
Werkgever heeft een actieve rol/onderzoeksplicht bij het in kaart brengen van risico’s op het werk.
Hij moet zich o.a. laten voorlichten en informeren over risico’s van bepaalde stoffen of
werkzaamheden.
-Instructieplicht (aanwijzingen geven en maatregelen nemen)
Instructies moeten ook regelmatig worden herhaald door de werkgever alert te houden.
- toezicht houden op naleving van de instructie (regelmatig)
De zorgplicht omvat dus best vergaande verplichtingen, maar het is géén absolute waarborg zo blijkt
uit de rechtspraak:
werkgever moet zover mogelijk beschermen tegen het gevaar dat samenhangt met de arbeid,
rekening houdend met ervaringsfouten van de werknemer. Niet alleen tegen bekend gevaar, maar
ook tegen gevaar dat de werkgever had behoren te kennen. Maar daaronder vallen niet gevaren van
algemene bekendheid.
Terug naar lid 2:
Werkgever is aansprakelijk tenzij het gaat om opzet of bewuste roekeloosheid.
Het moet gaan om opzet op het veroorzaken van de schade
Bewuste roekeloosheid betekend dat de werknemer zich daadwerkelijk bewust was van de mogelijke
schade direct voorafgaand aan het ongeval
Belangrijke mate: het tekortschieten van de werkgever valt erbij in het niet
Zieke werknemer (inleiding en ZW)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evelien03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
