Darmstelsel
Het opnemen, bewerken en verteren gebeurt in het spijsverteringskanaal. Een onderdeel zijn de
darmen. Als eerste is er de dunne darm / Intestinum tenue. Deze bestaat uit :
- De twaalfvingerige darm : Duodenum.
- De nuchtere darm : Jejunum.
- De kronkeldarm : Ileum.
De dunne darm neemt de belangrijkste voedingsstoffen op. De rest voert hij af naar de dikke darm.
Deze zorg dat het vocht uit de ontlasting wordt onttrokken. Deze wordt ook wel het Colon genoemd
en is onder te verdelen in :
- Het opstijgend deel : Colon ascendens.
- Het dwarslopend deel : Colon transversum.
- Het dalend deel : Colon descendens.
- Het S vormig deel : Colon sigmoïdeum.
- De endeldarm : Rectum.
Wat en wanneer een stoma
Het woord stoma betekent letterlijk mond of opening. Het meervoud is stomata. Een stoma is een
onnatuurlijke en kunstmatige opening die een lichaamsholte met de buitenwereld verbindt. Je hebt
een stoma voor de luchtpijp, een voedingsstoma, een stoma voor urine en voor ontlasting. De
buikhuid vastgehechte uitmonding van de darm wordt ook wel het roosje genoemd. Er kunnen
verschillende redenen zijn voor een stoma :
- Colostoma / dikke darmstoma : Deze is aangelegd op de dikke darm waarbij er een gedeelte
van de dikke darm wordt weggenomen. Het overblijvende gezonde deel wordt door de
buikwand naar buiten gebracht. De meest voorkomende reden is een tumor in de dikke
darm. Daarnaast is diverticulitis / ontstoken darm uitstulpingen ook een ziekte die tot deze
stoma kan leiden.
- Ileostoma / dunne darmstoma : Deze komt minder vaak voor en wordt op de dunne darm
geplaatst. Wordt vaak aangelegd om een groot stuk van de ontstoken darm rust te geven.
- Urostoma : Wordt later uitgelegd.
Aanleggen stoma
Er zijn verschillende vormen van stomata met ieder een eigen benaming. Zo kan een stoma het
allerlaatste deel van de darm zijn als de rest verwijderd of afgesloten is. Dit wordt een eindstandig
stoma genoemd. Een stoma waarbij er maar een opening van het darmstelsel op de buik zichtbaar is,
wordt een enkelloopsstoma genoemd. Bij een dubbelloopsstoma zijn er twee openingen en soms
twee aparte roosjes. Uit de ene helft komt de ontlasting en uit de andere helft alleen slijm. Als er
twee roosjes zijn wordt dit ook wel slijmfistel genoemd.
Op welke plaats de stoma op de buik komt, hangt af van welk deel van de darm verwijderd moet
worden of rust nodig heeft. Zit een tumor of ontsteking in de endeldarm of het sigmoïd, dan wordt
, het vaak linksonder aangebracht. Een ileostoma bevindt zich vaak aan de rechterzijde. Een stoma
heeft zes weken tot drie maanden na de operatie zijn definitieve vorm. De plaatsbepaling wordt
bepaald door :
- Welk darmstuk verwijderd wordt en eventuele eerdere operaties aan de buik.
- Lichaamsbouw / postuur.
- Leefgewoonten en zitgewoonten.
- Werkomstandigheden.
- Culturele achtergronden.
Ileoanale pouch
Bij zorgvragers met een dikke darmziekte kan het nodig zijn deze darm geheel te verwijderen. Soms
is het mogelijk de anus dan te verbinden met de dunne darm. Van het laatste deel van de dunne
darm wordt dan een reservoir gemaakt, ook wel een pouch genoemd.
Kock pouch
Ook wel een continent stoma genoemd. Wanneer de kringspier niet of minder goed functioneert, is
het mogelijk dit reservoir via de buikwand te laten lopen. Het gemaakte reservoir kan geleegd
worden met een katheter.
Ontlasting uit een stoma kan heel anders van consistentie, frequentie, geur en samenstelling zijn dan
de ontlasting die via de normale weg komt. Dit is afhankelijk van hoeveel van de darm verwijderd is.
Een stoma heeft geen sluitspier en de controle over ontlasting en windjes is daarom verdwenen.
Opvangmateriaal
Omdat iemand met een stoma in feite incontinent is, wordt gebruikgemaakt van opvangmateriaal.
Dit bestaat uit een plastic zakje dat op verschillende manieren op de huid bevestigd kan worden. Je
hebt verschillende systemen :
Tweedelig systeem : Bestaat uit twee losse delen, namelijk de huidplaat of basisplak en het
opvangzakje. De huidplaat is gemaakt van hydrocolloïd of een combinatie samen met een pleister.
Op de huidplaat is een bevestigingssysteem gemaakt voor het zakje. De huidplaat kan drie / vier
dagen tot een week blijven zitten. Dit systeem is goedkoper dan een eendelig systeem.
Je hebt een vlakke huidplaat die het meest wordt gebruikt. Dan heb je een concave / bolle huidplaat
die wordt gebruikt als er een bolling onder de plaats van de stoma is ontstaan. Daarnaast heb je nog
een convexe / holle huidplaat die wordt gebruikt als de stoma verzonken is.
Eendelig systeem : Hierbij vormen het zakje en de huidplaat een geheel. Hierdoor is het systeem vaak
dunner dan het tweedelig systeem. Het voordeel is dat het zakje geen bevestigingsring heeft en
hierdoor flexibeler en makkelijker meebuigt. Ook is het systeem hierdoor platter.
Je hebt open en gesloten stomazakjes. Een open systeem kan je legen zonder het hele zakje te
verwijderen. Bij een gesloten zake gaat dat niet en wordt het zakje weggegooid als het vol is. Bijna
alle opvangsystemen bevatten een koolstoffilter om de geur te neutraliseren.
Aanvullende materialen
Huidbeschermers : Deze worden ook wel barrièrecrèmes genoemd. Dit zijn niet vette beschermende
crèmes en houden de huid soepel en zijn waterafstotend. Ook zorgt het ervoor dat het pH niveau op
peil blijft. Een huidbeschermende poeder kan worden gebruikt bij vochtige huid of
slijmaandoeningen. Removers worden gebruikt om pleisterresten te verwijderen, maar ook als een
vette huid het plaatsen van het opvangmateriaal onmogelijk maakt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hollmerel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.