Centraal veneus infuus
Het kenmerk van de centraal veneus katheter / Cvc of centrale lijn, is dat de punt van deze katheter
in een vene van de thorax ligt. Deze wordt ingebracht via de vena jugularis of de vena subclavia. De
reden om een Cvc te kiezen boven een perifeer infuus zijn =
- Langdurige behandeling met een infuus nodig.
- Er moeten hypertone infuusvloeistoffen toegediend worden.
- Het is wenselijk om bloed af te nemen via het infuus.
- Er moeten verschillende medicijnen worden toegediend.
Gevaren bij een centraal veneus katheter
- Bloedingen = In plaats van een vene kan er ook een arterie worden aangeprikt. Het
inbrengen gebeurt daarom het liefst met behulp van echografie.
- Pneumothorax = Door het aanprikken van de pleurabladen is de kans op een pneumothorax
aanwezig. De zorgvrager heeft het dan benauwd en klaagt over pijn in de longstreek. Er
wordt altijd een thoraxfoto gemaakt voor controle van de ligging en eventueel een klaplong.
- Infecties = Om gevaar van infectie te beperken kan een centrale lijn getunneld ingebracht
worden. Deze zijn in een soort tunneltje onder de huid gelegd. Daarmee is de afstand tot de
vene groter en voor bacteriën moeilijker te overbruggen. Een zogenaamde Hickmann
katheter is een bijzondere getunnelde Cvc. Om de ingebrachte lijn zit een manchet die
vastgroeit in de huid.
- Sepsis = Bloedvergiftiging kan ontstaan als er sprake is van het binnendringen van
ziektekiemen via het infuus. Een van de verschijnselen is een verhoogde temperatuur.
- Luchtembolie = Dit is wanneer er lucht in het bloedvaatstelsel komt. De vergrote kans op
een luchtembolie heeft te maken met de lage centraal veneuze druk in de vena.
- Overvulling vaatstelsel = Bij een Cvc heeft een overvulling van de bloedvaten snellere en
heftigere gevolgen dan bij een perifeer infuus, omdat het uiteinde van de katheter valk voor
het hart ligt.
Toedienen parenterale voeding
Parenterale voeding is voeding die buiten het maag darmkanaal wordt gegeven. Deze voeding is
bedoeld voor zorgvragers die vaak ziek zijn en verzwakt door chemokuren of een aandoening aan de
dunne darm, waardoor zij geen voedingsstoffen kunnen opnemen. Er zijn twee soorten =
- Perifeer veneuze voeding / Pvv = De voeding wordt toegediend via een ader in de arm. De
keuze voor Pvv of Tpv hangt af van de verwachte duur en de noodzakelijke hoeveelheid
voeding die iemand moet krijgen. Via een perifeer infuus kan maximaal 2 liter per 24 uur
worden gegeven.
- Totale parenterale voeding / Tpv = Voeding wordt toegediend via een Cvc in een centrale
ader. Iemand krijgt Tpv als iemand langer dan 10 dagen parenterale voeding toegediend
moet krijgen of meer dan 2 liter per 24 uur nodig heeft.
Het gebeurt vaak dat zorgvragers tijdens Tpv insuline toegediend krijgen. Vanwege de samenstelling
van vloeistoffen en omdat de toediening direct in de bloedbaan komt, moet dit nauwkeurig. Er wordt
altijd een infuuspomp gebruikt bij parenterale voeding, omdat het risico op overvulling en grote
hoeveelheden glucose een risico zijn.
, Peripheral inserted central catheter
Een perifeer ingebrachte centrale katheter / Picc is een recente ontwikkeling. De lijn die in de arm is
ingebracht, lijkt een perifeer infuus, maar in feite gaat het om een diepe veneuze lijn. Met een
splitnaald prik je de vena brachialis aan. Via de holle naald voer je een katheter op, voorbij het
sleutelbeen tot in de vena cava. Deze techniek voorkomt een pneumothorax.
Port a cath
Een port a cath is een reservoir dat je onder de huid inbrengt en een verbinding heeft met de
bloedbaan. De tip van de katheter ligt na het inbrengen op dezelfde plek als een Picc. Het reservoir is
gevuld met een oplossing van fysiologisch zout en Heparine. De speciale naald heet een Pac naald of
grippernaald is. Een port a cath gebruik je bij zorgvrager die vaak geprikt moeten worden.
De verhouding tussen bloedcellen en bloedplasma heet de hematocrietwaarde / Ht. Daarnaast is
bloedserum het bloedplasma zonder eiwitten.
Bloedarmoede
Bloedarmoede wordt ook wel anemie genoemd. Hierbij heb je een tekort aan hemoglobine. Dit is
een eiwit dat in rode bloedcellen zit en zich aan zuurstof bindt. Deze geeft het zuurstof af in de
haartvaten en het weefsel. Oorzaken van bloedarmoede =
- Verminderde aanmaak van erytrocyten en / of hemoglobine door afname stamcellen in het
beenmerg, nierziekten, tekort aan vitamine B12 of een tekort aan foliumzuur.
- Verminderde aanmaak van hemoglobine door ijzertekort, verhoogde ijzerbehoefte of
bloedverlies.
- Versnelde afbraak van bloedlichaampjes / hemolyse.
- Bloedverlies waardoor rode bloedcellen verloren gaan.
Verschijnselen die ontstaan bij bloedarmoede =
- bleek zien.
- Gebrek aan energie.
- Moeheid en kouwelijk.
- Oorsuizen.
- Duizeligheid.
- Ademhalingsfrequentie gaat omhoog en dyspnoe.
- Hartritmestoornissen.
Bloedgroepen
Op het membraan van onze erytrocyten zitten antigenen. Dit zijn stoffen waar
je antistoffen tegen maakt als je ze niet kent. Antigenen zijn stoffen in je
lichaam die zeggen wat je bloedgroep is. antistoffen zijn stoffen waar je geen
bloed van kan ontvangen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hollmerel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.