Traditionele samenleving = accent op de invloed van de omgeving
→ veel meer variatie, bv ouderen in de steek laten als ze ziek worden (nomadenvolkeren)
Moderne samenleving = eigen wil en en voorkeuren van iemand spelen een grote rol
→ wij hoeven ons weinig aan te passen als we naar Duitsland gaan, de moderne
samenlevingen lijken op elkaar door processen als rationalisering, staatsvorming,
democratisering, institutionalisering, individualisering en globalisering.
a) Institutionalisering = het proces waarbij een complex van waarden en min of meer
geformaliseerde regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van
mensen en hun onderlinge relaties reguleren.
Moderne samenleving → Dit proces geeft mensen zekerheid in het alledaagse handelen en
meer ruimte en tijd. Het stelt hun in staat om zich met nieuwe activiteiten en ontwikkelingen
bezig te houden. Waarden van mensen krijgen een plaats in het alledaagse leven en kunnen
zij voor zichzelf duidelijke maken waarom zij dingen doen zoals zij die willen doen.
In het proces van institutionalisering ontstaan organisaties die zich richten op standaard
gedragspatronen die worden gevormd.
- Organisaties zijn verschillende banden tussen mensen die een gemeenschappelijk
doel nastreven
- Winst maken → bedrijven
- Beschermen van waarden → belangenorganisaties
Gebrek institutionalisering in traditionele samenleving zorgt voor meer variatie in normen
dan in de moderne samenleving, het is moeilijk te voorspellen welke normen er gelden
vanwege de vele verschillen.
b) Rationalisering = het proces van ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de
bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het zo doelgericht inzetten
van middelen om zo efficiënt mogelijke resultaten te bereiken.
Een groot verschil tussen het denken en handelen in traditionele samenlevingen en in een
moderne samenlevingen kan worden verklaard door rationalisering. Dit proces houdt in dat
traditionele opvattingen en handelswijzen worden vervangen door een weloverwogen
doelgericht handelen.
In het tijdperk van de moderniteit zijn mensen steeds meer op een rationele manier gaan
handelen. In de moderne tijd verminderde het belang van tradities, emotionele binding en
opvattingen en waar er minder aandacht voor het bovennatuurlijke. Max Weber typeerde
dit als ‘onttovering van de wereld’.
, Rationalisering is een lange termijn veranderingsproces kenmerkend voor de maatschappij
als geheel. Volgens Weber waren de opkomst van het kapitalistische systeem, maar ook de
toenemende bureaucratisering van de staat een uiting van het proces van rationalisering.
Voordelen rationalisering
- De verdere uitbouw van de wetenschap en daardoor een grotere mate van
beheersing van sociale processen en de natuur
- De rationele en efficiënte vormgeving van de arbeidsorganisaties
- De nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke gevallen in
plaats van personen gunsten verlenen op basis van emotionele bindingen
- Het meten van opbrengsten en de aandacht voor de juiste man of vrouw op de juiste
plaats.
Nadelen rationalisering
- Een wereld waarin ons bestaan als mens steeds meer dreigt te worden
gecontroleerd en waarbij de middelen steeds meer de doelen gaan overheersen
- Differentiatie in arbeidsverdeling die leidt tot enerzijds vervreemding van werknemers
ten gevolge van de ver doorgevoerde specialisatie van werkzaamheden en
anderzijds tot grote machtsverschillen in bedrijven, organisaties en de samenleving
als geheel.
- De onpersoonlijke benadering en formele, bureaucratische opstelling in relaties
tussen mensen
- De hoge eisen die het moderne arbeidsproces aan werknemers stelt waardoor veel
mensen zich ziek moeten melden als gevolg van stress, Daarnaast is er een
onderklasse ontstaan die niet aan de eisen kan voldoen en daardoor door de
samenleving wordt uitgesloten.
- De toename van de macht van bureaucratische organisaties.
c) Paradigma’s
Het functionalisme paradigma gaat vooral uit van de voordelen van rationalisme van
Weber. Het wordt gezien als de motor voor de kapitalistische economie en daarmee voor de
materiële welvaart. Verwant aan Durkheim die een onderscheid maakte tussen mechanische
en organische solidariteit waarbij dat laatste een gedifferentieerde moderne arbeidsmarkt is
en de andere de traditionele.
Het conflict paradigma focust op het ontstaan van ongelijkheid door rationalisering, omdat
rationalisering kapitalisme en dus winst gerichtheid en de waarde van bezit verergert.
vervreemding gaat over het isolement van de mens die niet meer zelf bepaald wat er
geproduceerd wordt en machteloos is.
Het rationele-actor paradigma benadrukt dat actoren door rationalisering steeds meer het
proces beheersen om eigen doelen te bereiken. Doelrationeel handelen. Mensen hebben
gerichte doelen en gedragen zich hiernaar en baseren hun relaties hierop
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florinevandendungen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.