In deze samenvatting staat heel H7 + H13 t/m 15 van Laagland. Hierin staat alle belangrijke informatie voor de toets. Er zijn hierbij ook vragen die je kunt verwachten op de toets.
Literatuur Nederlands laagland samenvatting 6vwo:
H7
• De literaire auteur: Schrijver: maker literaire werk.
Literaire auteur: boek uitgeven door literaire uitgeverij.
- Waarom is literair prestige belangrijk voor een schrijver:
Literaire prestige: mate van aandacht die in dag- en weekbladen en tijdschriften aan
het werk van een schrijver wordt besteed.
Voor een uitgeverij van literatuur moeilijk voorspellen boek koopsucces heeft,
uitgeverij belangrijk schrijver met literaire prestige= Deze schrijver veel aanzien, hun
werk wordt door kenners (beroepslezers) als belangrijk beschouwd.
Het boek wordt dan uitgegeven als men goed literaire prestige heeft.
- Literaire werken zijn op basis van autobiografisch materiaal geen directe beschrijving
van het leven van de schrijver:
Autobiografisch materiaal: ervaringen en gebeurtenissen uit het leven van de
schrijver op een of andere manier verwerkt in zijn tekst.
Literaire werk niet rechtsreeks (‘verwerkt’)
Autobiografisch werk achterhalen: autobiografische karakter ervan,
d.m.v. interviews etc.
- Culturele motieven:
Schrijvers nemen als lezer kennis van culturerel motieven: onderwerpen die in
meerdere teksten van verschillende auteurs voorkomen.
• Goed en kwaad
• Conflicten tussen ouders en kind
• Zoektocht naar identiteit
- Intertekstualiteit: schrijver in een tekst verwijst naar een ander. (Collega, bekend
verhaal)
Erasmus: lof der zotheid
Arnon Grunberg: De mensheid zij geprezen.
° Essentie van het leven gaan
° Maatschappelijke betrokkenheid
- Verschil tussen literatuuropvatting en mens- en wereldbeeld van een schrijver:
Literatuuropvatting: wat is literatuur? Opvatting daarover verschilt per schrijver.
Mens- en wereldbeeld: de visie van een schrijver op de mens en de plaats van de
men in de maatschappij en de wereld om hem heen.
- De uitgeverij als poortwachter: de uitgeverij bepaalt uiteindelijk welke teksten op de
markt verschijnen.
Bepaalt of een schrijver oeuvre kan opbouwen.
Publiceren risico, dus belangrijk schrijvers met hoog literaire prestige. Werk wordt
door beroepslezers gelezen. Groot publiek = winst.
Bestsellers: boeken waarvan in korte tijd tienduizend of meer exemplaren worden
verkocht. Verkoopsucces.
, Publiciteit en media-aandacht met boeken belangrijk:
Gerard Reve
Jan cremer
jan wolkers
- Verschil tussen gebruikswaarde en ruilwaarde:
Ruilwaarde: vanuit commercieel oogpunt wordt een boek beschouwd als een
economisch product waarvan waarde in een bepaald geldbedrag wordt uitgedrukt.
Gebruikswaarde: het belang dat jij als lezer hecht aan het gelezen boek
Literaire kwaliteit, geen geld
- Belangrijkste rol van literaire kritiek:
Literaire kritiek: de berichtgeving in dag- en weekbladen over de waardering van een
boek. Functioneert in openbaarheid, voor iedereen toegankelijk, bepalen ‘wat is’
en ‘wat niet is’.
Literaire recensie: de recensenten schrijven een beargumenteerd oordeel over een
pas verschenen boek.
Goede recensie:
• Vaste elementen
• Informatie over het literaire werk
• Boek te plaatsen in het oeuvre
• Uitgebreide analyse en interpretatie
• Waardeoordeel
Recensenten hebben literatuuropvatting: opvattingen over wat een boek tot een
goed en bijzonder boek maakt.
- Welke vier oordelen mag je in een recensie of literair kritiek verwachten:
1. Informatie over het literaire werk: beknopte samenvattingen inhoud
2. Boek te plaatsen in het oeuvre: boeken vergelijken van dezelfde auteur
3. Uitgebreide analyse en interpretatie
4. Waardeoordeel: kwaliteit van het boek
- Literaire prijzen:
• P.C . Hoofdprijs: oeuvre wordt bekroond.
Moeten al andere prijzen hebben gehad (Constantijn Huygensprijs)
Schrijvers met veel prestige en veel gepubliceerd.
• Prijzen voor een boek:
1. AKO-literatuurprijs (vaker nieuw talent)
2. Librisprijs (gevestigde auteur)
Meer kandidaten die de prijs kunnen winnen.
Nominatiesysteem
- Verschil lectuur en literatuur is in de eerste plaats een kwestie van maatschappelijke
erkenning:
, • Lectuur: de makers en hun werk krijgen geen artistieke erkenning van de groep
beroepslezers. Lage maatschappelijke status.
Passieve leeshouding
• Literatuur: beroepslezers geven artistieke erkenning. Hoge maatschappelijke
status.
Ontstaan vragen, die de lezer uitdagen tot nadenken en reflectie.
Actieve leeshouding
Verschillen aan elkaar door maatschappelijke erkenning die door beroepslezers aan
bepaalde teksten wordt toegekend.
- Canon: boeken en schrijvers die op een bepaald moment in een maatschappij als zeer
belangrijk worden gevonden. Belangrijke literaire teksten met hoge status, niet
statisch en niet definitief.
Verschil tussen literatuur en lectuur
Literatuur Lectuur
• Artistieke erkenning • Geen artistieke erkenning
• Hoge maatschappelijke status • Lage maatschappelijke status
• Waardevol (gebruikswaarde) • Puur voor vermaak (ruilwaarde)
• •
• Veelduidigheid (ambigue) • Vaak maar op een manier te interpreteren
• Taalgebruik geconstrueerd/aangepast op inhoud • Eenvoudig taalgebruik
• Verrassende opbouw • Doorzichtige opbouw
• Diepgang (m.n. karakter) • Vlakke karakters (karaktereigenschappen
• Meer gericht op psyché/personages niet uitgewerkt)
• Doorbreken verwachtingen/ niet cliché • Meer gericht op handelingen
• • Vaste bevestigende rolpatronen/ cliché
• Open of gedeeltelijk gesloten eind
• Zet aan het denken/reflectie (vragen) • Gesloten einde (voorspelbaar)
• Actieve leeshouding • Roept geen vragen op
• Passieve leeshouding
• Waarom bestaat lectuur ‘bij de gratie van het cliché’ citaat Connie palmen:
Lectuur is gebaseerd op veel voorspelbare dinge, opbouw zelfde,
verwachtingspatronen. Alle dingen over lectuur zijn cliché, omdat je ze kan
voorspellen, je lees het boek makkelijk weg, omdat het voldoet aan je
verwachtingspatroon, makkelijk opbouw, makkelijke stijl
• Hoort intertekstualiteit bij een specifieke stroming:
Nee, iedere schrijver kan het namelijk gebruiken, ieder boek kan naar een ander boek
verwijzen, het is iets van alle tijden.
• Verschil biografie, autobiografie en autobiografische fictie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alina_aben. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
