Inhoudsopgave
College 1: Onderzoeksdesigns, frequentie- en associatiematen............................................................2
College 2: Vertekening............................................................................................................................7
College 3: Validiteit en Reproduceerbaarheid......................................................................................10
College 4: Confounding en effectmodificatie........................................................................................14
College 5: Beschrijvende statistiek.......................................................................................................17
College 6: Kwalitatief onderzoek..........................................................................................................20
College 7: kansrekenen.........................................................................................................................22
College 8: kansmodellen.......................................................................................................................25
College 9: Statistisch toetsen................................................................................................................29
,College 1: Onderzoeksdesigns, frequentie- en
associatiematen
Epidemiologie = alles wat niet over het individu maar over de gezondheid van het gehele volk gaat.
Epi = op
Demos = volk
Toepassing:
Beschrijvende epidemiologie: vóórkomen van een ziekte, gezondheidstoestand van populatie
Verklarende epidemiologie: verband tussen determinant en ziekte, oorzaak van ziekte (causatie)
Onderzoeksdesigns
Ecologische studie
= metingen worden niet gedaan aan individuen, maar aan bijvoorbeeld steden of hele landen
o Voordelen:
Snel klaar en efficiënt
Hypothesevormend
o Nadelen:
“Ecologische valkuil”: uitspraken gebaseerd op waarnemingen aan populaties ten onrechte
vertalen naar effecten op individueel niveau
Want geen waarnemingen op individueel niveau
,Patiënt-controle / case
Opzet: Selecteer patiënten (cases) en controles (controls)
Vraag aan alle deelnemers naar determinant
Eisen
Controles moeten representatief zijn voor basispopulatie
Controles hadden patiënt moeten kunnen worden
o Knagende vragen
Uit welke basispopulatie zijn de patiënten afkomstig?
Trek toevalssteekproef niet-patiënten uit
zelfde populatie
Meerdere determinanten in het spel?
o Voordelen
Efficiënt bij zeldzame uitkomsten
Oorzaak – gevolg is sterker dan alleen samenhang
o Nadelen
Selectie van patiënten vaak non-random
Selectie van controles praktisch moeilijk
Gevoelig voor misinformatie
Wenselijke antwoorden
Herinneringsproblemen
Gevoelig voor vertekening (confounding)
Noodzaak tot onderzoek dat meer geschikt is om causatie vast te stellen
cohortstudie
cohort = een groep mensen met een gezamenlijk kenmerk
o Groep individuen die toetreedt tot studie
o Eenmaal toegetreden blijft men lid
o Cohort kan worden gevolgd in de tijd
Prospectief cohortonderzoek
Een cohort heeft een leeftijd
Voordelen
- Geen noodzaak van selectie cases en controles
- Nauwkeurige informatie (Niet afhankelijk van terugrapportage)
- Oorzaak gaat voor gevolg (i.t.t. transversaal onderzoek)
- Gemakkelijk om meerdere blootstellingen te meten
Nadelen
- Bijzonder kostbaar bij zeldzame aandoeningen –
zoals longkanker (!)
- Mogelijke selectiebias door selectieve uitval
Mogelijke samenhang tussen determinant en alternatieve verklarende variabelen
Experimentele studie
o Randomized controlled trial (RCT)
Neem steekproef uit doelpopulatie
Ken at random individuen toe aan een behandeling
Lijkt experiment wel op de werkelijkheid?
Ethische bezwaren?
, o Cross-over trial
Neem steekproef uit doelpopulatie
Stel alle individuen aan beide behandelingen bloot
Randomiseer de volgorde waarin behandelingen worden aangeboden per individu
Voordeel: ieder is zijn eigen controle
Nadeel: retentie-effecten van behandeling
Frequentiematen
= zeggen iets over het vóórkomen van een ziekte of kenmerk
Prevalentie = bestaande gevallen uitgedrukt als fractie
- Puntprevalentie = fractie mensen in toestand X op dit moment
- Periodeprevalentie = fractie mensen die tussen t0 en t1 in toestand X zijn geweest
Incidentie = nieuwe gevallen
- Cumulatieve incidentie (CI) =Fractie nieuwe gevallen vanaf t0 tot t1 , uitgedrukt met
aanduiding van tijdspanne. (Formeel toegespitst op gesloten cohort Informeel vaak
toegepast op populaties met beperkte dynamiek) personen die op t0 ziek zijn, zijn
niet meer at risk en worden niet meegenomen in de incidentie
- Incidentiedichtheid = fractie nieuwe gevallen uitgedrukt in de persoonstijd at risk
(=tijdsduur voor een persoon voordat de ziekte op is getreden)
= aantal nieuwe gevallen/totale persoonstijd at risk
Associatiematen
= zeggen iets over samenhang tussen ziekte en factoren
Risico = een kans dat kenmerk X optreedt gaat steeds om de cumulatieve incidentie nieuwe
gevallen in een bepaalde tijdsframe risico kan niet berekend worden bij een transversale of
patiënt controle studie.
- Anders dan bij een kans, hoort bij een risico een verandering van de status (je was
geen miljonair, maar nu wel)
Odds = relatieve kans dat kenmerk X optreedt: de kans op X t.o.v. de kans op niet X
- Bij odds kan een statusverandering aan de orde zijn, maar het hoeft niet
- Daarom kunnen odds ook gebruikt worden bij transversaal of patiënt-controleonderzoek.
- Odds en risico’s lijken meer op elkaar naarmate de aandoening zeldzamer wordt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svdj02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
