Dit is een samenvatting van thema 3 (stofwisseling in de cel) van het boek biologie voor jou 5b. Dit is voor VWO/Gymnasium 5. Ook zitten hier de aantekeningen in verwerkt van de les.
Hoofdstuk 3 basisstof 1
Het geheel van chemische omzettingsprocessen in een organisme is de stofwisseling (metabolisme).
Dit vindt grotendeels plaats in de cellen. Ze nemen stoffen op en zetten dei stoffen om in andere
stoffen. Basale metabolisme zijn stofwisselingsprocessen die in rust doorgaan. De intensiteit hiervan
hangt af van geslacht, leeftijd en lichaamsgewicht.
Cellen bestaan uit organische en anorganische stoffen. Organische stoffen bevatten altijd 1 of meer
koostofketens, H atomen en meestal ook O atomen. Bij het verbreken van een C-H-binding komt
energie vrij die nodig is in de cel. De energie die in de atoombindingen van energierijke stoffen is
opgeslagen, wordt chemische energie genoemd. Glucose is een organische stof die belangrijk is voor
de stofwisseling als brandstof.
Assimilatie is de opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen. Dissimilatie is de afbraak
van grote organische moleculen tot kleinere moleculen. Bij assimilatie is energie nodig en bij
dissimilatie komt energie vrij. Zie het schema:
Niet alle energie wordt gebruikt voor assimilatie, ook voor transport in de cel en mechanisch werk is
energie nodig.
Alleen autotrofe organismen zijn in staat van anorganische stoffen organische stoffen te maken. Dit
heet koolstofassimilatie. Voortgezette assimilatie is van organische stoffen grotere organische
stoffen maken zoals eiwitten en koolhydraten. Dit gebeurd zowel in autotrofe en in heterotrofe
organismen.
Organische moleculen Anorganische moleculen
Bevatten altijd C, H, O atomen. Soms S, P en N Kan alle elementen bevatten
atomen.
Grote energierijke moleculen Kleine energiearme moleculen
Organisch kan alleen door organismen Komt ook in niet levende natuur voor
geproduceerd worden
Glucose, eiwitten, koolhydraten, vetzuren en Zuurstof, koolstofdioxide, water, zouten en
DNA zijn voorbeelden stikstof zijn voorbeelden
, 1. Bijvoorbeeld glucose uit fotosynthese wordt omgezet in andere organische stoffen,
bijvoorbeeld in vetzuren
2. Glucose als brandstof voor de cel
3. Verschillende organische stoffen kunnen als brandstof dienen
4. Grote moleculen worden afgebroken in de bouwstenen, deze worden hergebruikt in de
assimilatie. Bijvoorbeeld eiwit aminozuren ander eiwit
Moleculen van de stof ATP (adenosinetrifosfaat) transporteren chemische energie naar plaatsen in
de cel waar energie nodig is. ATP bestaat uit adenosine en drie fosfaatgroepen. Adenosine bestaat uit
adenine en ribose. In de bindingen tussen de fosfaatgroepen zit veel chemische energie. Als de derde
fosfaatgroep wordt afgesplitst, ontstaat er ADP (adenosinedifosfaat) en komt er energie
beschikbaar. Als de 2e fosfaatgroep wordt afgesplitst ontstaat AMP (adenosinemonofosfaat). Andere
energiedragers zijn de chemisch aan ATP verwante moleculen NAD+ en NADP+. ATP ontstaat bij de
fotosynthese in chloroplasten en bij verbranding in mitochondriën. Door binding van een
fosfaatgroep aan de ADP ontstaat energierijk ATP, dit heet fosforylering. In reactievergelijkingen
wordt een vrije fosfaatgroep vaak weergegeven door P i (inorganic phosphate). De structuurformules
van energiedragers staan in tabel 67L.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ThijmenP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
