Het concept Markt (domein D) komt aan bod in de lesbrieven Marktgedrag, Mobiliteit en
Vraag en Aanbod.
De kandidaat kan in contexten analyseren dat keuzes en ruil die plaatsvinden worden
gecoördineerd via de markt. Prijsvorming is het coördinatiemechanisme waarmee vraag en
aanbod op elkaar worden afgestemd. De manier waarop prijsvorming plaatsvindt, is
afhankelijk van de marktstructuur (marktvormen) en heeft gevolgen voor toetreding, welvaart
en economische politiek.
De kandidaat kan in contexten herkennen en toepassen:
• betalingsbereidheid als zijnde de maximale prijs die een vrager bereid is te betalen
voor één eenheid van een goed; Mobiliteit Hoofdstuk 2
• de individuele vraaglijn die het verband weergeeft tussen de gevraagde hoeveelheid
van één vrager bij uiteenlopende prijzen; Mobiliteit hoofdstuk 2
• het verband tussen de individuele vraaglijn en de collectieve vraaglijn; Mobiliteit
hoofdstuk 2
• het verband tussen de betalingsbereidheid van alle vragers en het verloop van de
collectieve vraaglijn; Mobiliteit hoofdstuk 2
• Verschuiving van de collectieve vraaglijn als gevolg van verandering van het
inkomen, behoeften, prijzen van andere goederen en het aantal vragers.
• de mate waarin het marktresultaat Pareto-efficiënt is; Mobiliteit hoofdstuk 2
• consumentensurplus als het verschil tussen de marktprijs en de betalingsbereidheid
van vragers die bereid zijn meer te betalen dan die marktprijs; Mobiliteit hoofdstuk 2
• producentensurplus als het verschil tussen de marktprijs en de prijs waartegen alle
producenten bereid zijn aan te bieden Mobiliteit hoofdstuk 2
• het totale surplus als de optelsom van het consumentensurplus en het
producentensurplus; Mobiliteit hoofdstuk 2
• de omvang van het totale surplus als maat voor het marktresultaat; Mobiliteit
hoofdstuk 2
• de omvang van het totale surplus als een indicator van maatschappelijke welvaart;
Mobiliteit hoofdstuk 2
• de invloed van marktmacht op de omvang van het totale surplus/verloren surplus
(deadweight loss = Harberger-driehoek) Mobiliteit hoofdstuk 3
• de invloed van marktmacht op de verdeling van het totale surplus tussen aanbieders
en vragers; Mobiliteit hoofdstuk 3
• de invloed van overheidsingrijpen via heffingen of subsidies op het marktresultaat en
daardoor op de omvang en de verdeling van het totale surplus. Mobiliteit hoofdstuk 3
• de invloed van prijsregulering door middel van minimumprijzen of maximumprijzen op
het marktresultaat en daardoor op de omvang en verdeling van het totale surplus;
Mobiliteit hoofdstuk 3
• effecten van octrooien/patenten op marktgedrag en marktresultaat; Mobiliteit
hoofdstuk 4
• de gevolgen van prijsdiscriminatie voor prijzen, afzet en winst bij monopolie; Mobiliteit
hoofdstuk 4
• de manier waarop een monopolist via prijsdiscriminatie een deel van het
consumentensurplus kan afromen Mobiliteit hoofdstuk 4
2
,• prijselasticiteit (alleen segmentelasticiteit) als een maat voor de relatieve verandering
van de gevraagde hoeveelheid als gevolg van een relatieve prijsverandering;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• het onderscheid tussen een prijselastische en een prijsinelastische vraag;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• inkomenselasticiteit (alleen segmentelasticiteit) als een maat voor de verandering van
de gevraagde hoeveelheid als gevolg van een relatieve inkomensverandering;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• het onderscheid tussen inferieure, normale en luxe goederen in relatie met de waarde
van de inkomenselasticiteit; Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• Substitueerbaarheid en complementariteit van goederen, in relatie tot de vraag naar
een (ander) goed; kruislingse elasticiteit; Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• de individuele aanbodlijn die het verband weergeeft tussen de aangeboden
hoeveelheid van één aanbieder bij uiteenlopende prijzen; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• het verband tussen de individuele aanbodlijn en de collectieve aanbodlijn;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 4
• de verschuiving van de collectieve aanbodlijn als gevolg van een verandering van de
kosten van productiefactoren, technische ontwikkeling en aantal aanbieders;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 4
• de verschuiving van de collectieve aanbodlijn als gevolg van heffingen of subsidies;
Mobiliteit hoofdstuk 3
• de betekenis van de prijselasticiteit van de vraag voor de invloed van
prijsveranderingen op de totale opbrengst; Vraag&Aanbod hoofdstuk 2
• de samenhang tussen prijs, afzet en totale opbrengst (omzet); Vraag&Aanbod
hoofdstuk 3
• de onderverdeling van totale kosten in vaste kosten en variabele kosten;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• het onderscheid en de samenhang tussen totale, gemiddelde en marginale kosten;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• het verband tussen de individuele aanbodlijn en het verloop van de marginale
kosten(lijn) bij hoeveelheidsaanpassing; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• de invloed van het verloop van opbrengst en kosten voor de omvang van de winst,
zowel gemiddeld als totaal; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• de bepaling van de break-even-afzet bij een gelijkheid van totale kosten en totale
opbrengsten; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• de invloed van marginale opbrengsten en marginale kosten op de marginale winst en
de totale winst; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• de betekenis van de markt als coördinatiemechanisme van vraag en aanbod;
Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• marktevenwicht als zijnde de gelijkheid van de gevraagde en aangeboden
hoeveelheid bij de evenwichtsprijs; Vraag&Aanbod hoofdstuk 3
• de invloed van veranderingen in vraag en aanbod op de evenwichtsprijs, de
evenwichtshoeveelheid en de totale evenwichtsopbrengst(omzet); Vraag&Aanbod
hoofdstuk 3
• het onderscheid tussen de marktvormen op basis van het aantal marktpartijen,
heterogeniteit van de goederen en toetredingsmogelijkheden; ELO
• 1 Volledige mededinging/volkomen concurrentie: veel aanbieders, een homogeen
goed en vrije toetreding. Marktgedrag hoofdstuk 1
Marktvormen waarbij sprake is van onvolkomen concurrentie kennen beperkte
toetredingsmogelijkheden:
2 Monopolistische concurrentie: veel aanbieders en heterogene goederen.
Marktgedrag hoofdstuk 3
3 Oligopolie: weinig aanbieders en een homogeen goed of heterogene goederen.
3
, Marktgedrag hoofdstuk 4
4 Monopolie: één aanbieder. Marktgedrag hoofdstuk 2
• de gevolgen van prijsdiscriminatie voor prijzen, afzet en winst bij monopolie.
Marktgedrag hoofdstuk 3 en 4
• het bepalen van de prijs en afzet die bij elk van de genoemde marktvormen maximale
totale winst en omzet opleveren; Marktgedrag hoofdstuk 2, 3 en 4
4
, De individuele vraaglijn en het verband tussen de individuele vraaglijn en de
collectieve vraaglijn
Zoals individuele vraaglijnen kunnen worden samengevoegd tot een collectieve
vraaglijn, zo kunnen ook individuele vraagfuncties worden samengevoegd tot een
collectieve vraagfunctie. Om tot een collectieve vraagfunctie te komen, tellen we de
individuele vraagfuncties bij elkaar op.
In de figuur hieronder staan de individuele vraagfuncties van Ilse en Sanne gegeven.
In de onderstaande figuur zie je de verschillende vraaglijnen en de collectieve
vraaglijn. Te zien is dat de collectieve vraaglijn een knik vertoont. Deze knik ontstaat,
doordat Sanne geen vraag meer uitoefent als de prijs hoger wordt dan € 80.
De collectieve vraaglijn bestaat daardoor vanaf een prijs van meer dan € 80 alleen
nog uit de individuele vraaglijn van Ilse.
In de collectieve vraagfunctie moet deze knik ook terug te vinden zijn, doordat de
functie vanaf een prijs van meer dan € 80 verandert. De collectieve vraagfunctie
bestaat in dit geval dus eigenlijk uit twee functies: één waarbij de individuele
vraagfuncties bij elkaar zijn opgeteld, namelijk voor het definitiegebied 0 < P < 80
En één waarbij alleen nog maar de vraagfunctie van Ilse geldt, namelijk bij P > 80.
De collectieve vraagfuncties zien er dan als volgt uit:
Qvcol = Qv1 + Qv2 = - 0,05P + 6 (- 0,0625 P + 5) = - 0.1125 P + 11 (als 0 < P < 80)
Qvcol = Qv1 = - 0,05 P + 6 (als P > 80)
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yhaggui. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.