Samenvatting
Samenvatting Politiek en politicologie, ISBN: 9789001885434 Politicologie
Dit is een uigebreide samenvatting met de belangrijkste aspecten binnen het vak politiek en politicologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: sporty144 • 3 jaar geleden
Door: karlientimmers • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Politiek en politicologie samenvatting.Hoofdstuk 1 – Problemen, politiek en politicologie
Wat is een politiek probleem?
,Een politiek probleem is een als ongewenst en veranderbaar beschouwde situatie, waarbij de
overheid betrokken is of zou moeten zijn.
Een regionaal probleem is bijvoorbeeld het aanleggen van speel-en hangplekken voor kinderen en
jongeren die overlast kunnen geven voor de buurt. Een nationaal probleem kan het gaan om het
bestrijden van de jeugdwerkloosheid. Een internationaal probleem is de opvang van vluchtelingen
door oorlogen zoals in Syrië.
Er is wat onenigheid over wanneer iets een politiek probleem is. Dit heeft te maken met de
subjectiviteit van de mensen. De ene ziet iets wel als een politiek probleem en de ander niet.
Wat is politiek?
Politiek = een situatie waarbij de overheid betrokken is of zou moeten zijn. (Deth & Vis)
Het eerste deel ‘’politiek is een situatie waarbij de overheid betrokken is’’ houdt in dat als je
buurman je raam ingooit en de politie wordt ingeschakeld. Dan wordt de buurman door de rechter
gestraft. Dit is politiek. Het tweede deel is dat de overheid er (nog) niet bij betrokken is bijvoorbeeld
uitsterven van een bepaalde vogelsoort of smart drugs. Er zijn burgers of organisaties die vinden dat
de overheid hier zich mee zou moeten bemoeien.
Wat is een probleem?
- Mensen beschouwen de situatie als ongewenst
- Mensen denken de situatie te moeten en te kunnen veranderen
Problemen kennen twee aspecten: de feitelijke werkelijkheid en de werkelijkheid zoals die wordt
ervaren.
Politiek en de overheid
Politiek is een situatie waarbij de overheid betrokken is of zou moeten zijn. Burgers, organisaties en
bedrijven wenden zich vaak tot de overheid voor een oplossing voor hun problemen. Mensen
stappen met hun problemen naar de overheid, omdat zij als enige bevoegd zijn om wetten en regels
te maken.
Politiek = het overheidsbeleid, alsmede de totstandkoming en effecten ervan (Hoogerwerf)
In deze definitie komt de belangrijke rol van de overheid ook naar voren. De definitie concentreert
zich echter niet alleen op het bestaande overheidsbeleid alsmede de totstandkoming en effecten
ervan. Toch zou in de definitie van Hoogerwerf te veel nadruk op het feitelijk overheidsbeleid
worden gelegd. Dit zou een belemmering zijn voor de bestudering van problemen waar de overheid
zich (nog) niet mee bemoeit. Kinderarbeid is door deze definitie geen politiek probleem in landen
waar de staat zich er niet mee bemoeid.
Politiek = elke mengeling van conflict en samenwerking (Laver)
Stel dat iemand voordringt in een wachtende rij bij de supermarkt en dat er daardoor ruzie ontstaat.
Volgens deze definitie is er dan sprake van politiek. Daarom vinden bijvoorbeeld Deth & Vis het
belangrijk om de overheid in je definitie op te nemen. De overheid speelt immers een belangrijke rol
in het oplossen van politieke problemen. Volgens sommige politicologen gaat politiek over
verdelingsvraagstukken. Volgens andere politicologen heeft politiek vooral te maken met collectieve-
actieproblemen.
Politiek en het verdelingsvraagstuk
,Volgens diverse auteurs is het verdelingsvraagstuk de kern van de politiek. In de politiek worden
besluiten genomen over de vraag hoe de beschikbare overheidsgelden verdeeld moeten worden.
Extra geld voor de een betekent vaak minder geld voor de ander (zero-sum game). Het
verdelingsvraagstuk beperkt zich overigens niet tot financiën. In de politiek worden bijvoorbeeld ook
rechten en plichten verdeeld.
Politiek = wie krijgt wat, wanneer en hoe? (lasswell)
Volgens zijn definitie zou het verdelingsprobleem zich kunnen voordoen op het niveau van de staat,
maar ook in bedrijven of gezinnen. Hij zegt niet wat moet worden verdeeld. Zo zou het verdelen van
de gehaktballetjes in de tomatensoep bij een gezin aan tafel als politiek moeten worden aangemerkt.
De definitie is daarom te ruim.
Politiek = het vormen en verdelen van macht (Lasswell & Kaplan)
Macht speelt zonder meer een belangrijke rol in de politiek. Niet voor niets associëren we de
woorden machtspolitiek, machthebbers of machtenscheiding met politiek. Deze definitie is te ruim
omdat de definitie toepasbaar is op ieder sociaal systeem. Ten tweede beperkt deze definitie zich tot
het verdelen van macht. De toedeling van al het andere dan macht is dan geen politiek.
Politiek = de gezaghebbende toedeling van waarden voor een samenleving. (Easton)
Waarden verwijzen naar alles wat mensen belangrijk vinden. Mensen streven twee soorten waarden
na:
1. Materiële waarden zoals voedsel en huisvesting
2. Immateriële waarden zoals vrijheid van meningsuiting en een gevoel van veiligheid op straat.
De gezaghebbende toedeling van waarden verwijst naar bindende en als legitiem erkende regels
voor een samenleving. Bindend betekent dat de toedeling van waarden dwingend wordt opgelegd.
De toedeling van waarden wordt door burgers geaccepteerd als zij deze toedeling als legitiem en
rechtvaardig beschouwen. Volgens Easton is politiek meer dan staatsoptreden of overheidsbeleid.
Alles wat zich in de samenleving afspeelt, dreigt onder de gezaghebbende toedeling van waarden
voor een samenleving te vallen.
Politiek en collectieve-actieproblemen
In een collectieve-actieprobleem conflicteert het eigenbelang van elk individu in een bepaalde mate
met het eigenbelang van ieder ander individu. Hier kiest iedereen voor zichzelf en zal het ten koste
gaan van het resultaat. Als ze samengewerkt hadden dan waren ze tot een beter resultaat gekomen.
Collectieve-actieproblemen treden ook op bij publieke goederen bijvoorbeeld dijken. Deze goederen
worden gekenmerkt door:
- Ondeelbaarheid
- Niet-uitsluitbaarheid
Ondeelbaarheid betekent dat de hoeveelheid niet vermindert als iemand het consumeert. De niet-
uitsluitbaarheid van publieke goederen betekent dat niemand van de consumptie van het goed kan
worden uitgesloten als het goed eenmaal tot stand is gebracht. Mensen denken nu: waarom zou ik
betalen voor dijken, straatlantaarns of schone lucht als ik er niet van kan worden uitgesloten?
Politiek = het oplossen van collectieve-actieproblemen (Taylor)
1. Overheidsingrijpen
, 2. De verleiding om te free-riden
3. Moraal, normen, waarden en tradities
Overheidsingrijpen
- Fysieke instrumenten
- Juridische en handhavingsinstrumenten
- Financieel-economische instrumenten
- Communicatieve of informatieve instrumenten
De instrumenten werken het best in samenhang met elkaar.
Mogelijkheden tot free-riden verkleinen = Doormiddel van economische prikkels,
Enkele kenmerken van politiek
1. Publiek versus privaat: moet de staat ingrijpen?
2. Democratie versus leiding: moet de macht bij burgers liggen of bij de leiding en de staat?
3. Vrijheid versus gelijkheid: hoe moeten middelen verdeeld worden?
4. Eenheid versus verscheidenheid: staat individuele vrijheid voorop of is de eenheid in de
samenleving belangrijker?
5. Idealisme versus realisme: moet de politiek streven naar het goede en staan idealen voorop?
Of moet de politiek streven naar het haalbare en realiteitszin hebben?
6. Doelmatigheid versus aanvaardbaarheid: moet het beleid vooral doelmatig en rationeel zijn
of is draagvlak voor beleid het belangrijkste?
7. Orde versus verandering: moet de samenleving de bestaande maatschappelijke orde
handhaven?
Theoretische politicologie:
Zuivere theorieën -> theorie van machtenscheiding van montesquieu
Waarin de wetgevende functie van de staat opgedragen wordt aan de volksvertegenwoordiging, de
uitvoerende functie aan de regering en de rechtsprekende functie aan onafhankelijke rechters.
- Vereenvourdiging
- Abstrahering
- Generalisatie
Empirische politicologie:
Het toetsen van theorieën aan feitelijke gegevens -> onderzoek naar referenda
Empirische cyclus: probleemstellng->theorie->operationalisering->gegevensverzameling-
>gegevensanalyse->conclusie->bijstelling theorie
Normatieve politicologie:
Het vraagstuk van de gewenste politieke orde -> rechtvaardigheidstheorie van Rawls
Wetenschappelijke benadering van de politicologie.
Vergelijkende politicologie:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jelleofficial. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen