Samenvatting
Samenvatting geschiedenis historische context: Nederland (hoofdstuk 3). Examenstof havo
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Dit is een samenvatting van het hoofdstuk Nederland. 1 van de 3 examen onderwerpen voor havo.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Nederland (1948-2008)3.1 Een welvarende samenleving (1948-1978)
Economische groei en verzorgingsstaat
Na de Tweede Wereldoorlog werden sociale verhoudingen van voor de oorlog hersteld. Voor de
oorlog was Nederland in 4 levensbeschouwelijke groepen genaamd zuilen:
- De katholieken
- Protestanten
- Socialisten
- Liberalen
Ze leefden in hun eigen wereld met ieder hun eigen scholen, sportclubs, kranten en politieke
partijen. Deze verzuiling keerde na de oorlog weer terug. Veel politieke partijen werden
heropgericht. Toch was er ook verandering in de politiek. In het interbellum werd Nederland
geregeerd door confessionele kabinetten. Maar van 1946 tot 1958 waren de rooms-rode kabinetten
(KVP en PvdA) aan de macht.
Ook in de internationale politiek nam Nederland een andere positie aan. Nederland was niet langer
neutraal en sloot zich in de koude oorlog aan bij de VS. Ook werd Nederland lid van de NAVO en de
Europese samenwerking in de EGKS.
Het grootste verschil met de vooroorlogse jaren in de sterke economische groei. Aanvankelijk zag het
daar niet naar uit, veel was vernietigd tijdens de oorlog en de wederopbouw kwam niet goed op
gang. Doordat landbouw en industrie niet meer goed kon produceren werd er meer ingevoerd dan
uitgevoerd. Om meer te produceren moest er steenkool, machines en tractoren worden gekocht,
maar daar was geen geld voor.
Doordat de regering in ging op de Marshallhulp ging de wederopbouw snel en daarna bleef de
economie groeien in een temp dat nog niet eerder voor was gekomen. Ook hielp de industrialisatie
erg mee. De Nederlandse economie profiteerde ook van het Duitse wirtschaftswunder. De handel
met Duitsland werd belangrijker dan ooit omdat de Duitse economie nog sneller groeide.
De rooms-rode kabinetten onder leiding van Willem Drees voerden een geleide loonpolitiek in. Het
kabinet bepaald hoe hard de lonen mogen stijgen. De lonen werden beperkt, zodat de producten
goedkoper waren waardoor de Nederlandse concurrentiepositie verbeterd.
In de jaren 1960 kwam aan de loonpolitiek een eind, de lonen stegen snel. Dat kwam ook doordat
Nederland profiteerde van de grote aardgasvoorraden die onder de provincie Groningen werden
gevonden. Mede dankzij het aardgas werd Nederland een van de rijkste landen van Europa.
De toenemende welvaart werd gebruikt voor uitbreiding van de verzorgingsstaat. Belangrijke
uitbreidingen van de sociale zekerheid waren:
- WW
- AOW
- Bijstand
- WAO (je kunt door je ziekte niet werken)
, Bij de uitbreiding van de verzorgingsstaat werkte de overheid nauw samen met werkgevers en
vakbonden (sociale partners). Het was een geslaagd voorbeeld van het poldermodel: het voeren van
overleg gericht op overeenstemming.
De opbouw van de verzorgingsstaat past bij het idee van een maakbare samenleving. In de politiek
geloofde men dat ze konden bepalen hoe de samenleving zich ontwikkelde. Dit ging samen met het
idee van meer sociaaleconomische gelijkheid.
Maatschappelijke veranderingen
De welvaart leidde tot sociaal culturele veranderingen. Er werd meer apparatuur gekocht en ze
gingen meer eten. Ze gingen luxer leven. Veel mensen kochten hun eerste auto waardoor mobiliteit
toenam. Hierdoor, en door meer vrije tijd, gingen mensen meer op vakantie. Ook nam het woon-
werkverkeer toe door de auto.
Onder invloed van de welvaart kwam ook de ontzuiling op gang. Mensen kwam vaker in aanraking
met anders denkenden. Dat gebeurde vooral door:
- In hun nieuwe wijken
- Op de camping
- Televisie
- Radio
Op radio en televisie gebeurde dit door Veronica en TROS. Veronica zond commerciële radio uit
vanaf een schip op de Noordzee, omdat commerciële radio in Nederland verboden was. Ze zonden
de hele dag popmuziek uit en werden daardoor erg populair onder de jongeren. Veronica had
luisteraars uit alle zuilen. TROS kreeg zendvergunningen om dit via televisie te doen.
Ook in de politiek sloeg de ontzuiling toe. Bij de verkiezingen verloren KVP en PvdA flink en won de
niet-verzuilde partij D66. Toen de 3 confessionele partijen steeds minder stemmen kregen, besloten
ze tot een fusie en ontstond het CDA.
Jongeren en vrouwen
Door de naoorlogse babyboom was er in de jaren 1960 veel jeugd. Ze hadden meer geld en vrije tijd
dan ouderen en volgden ook langer onderwijs. Hierdoor ontstond een aparte jongerencultuur,
waardoor jongeren eigen leefstijlen ontwikkelen met eigen smaken en consumptieartikelen.
Ook was hier in de pop muziek belangrijk. De Amerikaanse rock n roll van Elvis Presley was populair
bij de Nederlandse nozems. Dit waren stoer geklede jongeren met vetkuiven en brommers die op
straat samenkwamen.
Er ontstonden ook jongerenbewegingen die kritisch waren op de maatschappij. Vanaf 1965 keerden
de provo’s zich met provocerende en speelse acties tegen de bestaande gezagsverhoudingen. Ze
bespotten het gedrag van oudere generaties en eisten meer inspraak.
Vanaf 1967 zetten de hippies zich op vredelievende en afwijkende manieren af tegen de
consumptiemaatschappijen de heersende opvattingen. (liefdeloosheid, oorlog, discriminatie en
geweld).
Ook de positie van vrouwen veranderde. In 1919 werd aan het einde van de eerste feministische golf
het vrouwenkiesrecht ingevoerd. Maar daarna was de vrouwenemancipatie tot stilstand gekomen.
Doordat de confessionele partijen aan de macht waren was de getrouwde vrouw nog lang wettelijk
handelingsonbekwaam. Ze mochten zelf geen rechtsgeldige overeenkomsten sluiten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laroutenijenhuis1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen