Examenkatern Geschiedenis. Historische Contexten, havo vanaf 2021.
Hoofdstuk 4, Nederland 1948-2008
Paragraaf 1
Na WOII:
- Verzuiling komt terug (Socialistische SDAP -> PvdA) (Liberale VDB -> VVD)
- Internationale samenwerking in plaats van neutraliteitspolitiek:
- NAVO, verdediging tegen Oostblok
- EGKS, voorkomen bewapening. Europese gemeenschap kolen en staal.
- Babyboom.
Enorme economische groei:
- Marshallhulp: financiële hulp van VS voor economisch herstel van Europa
- Van geleide loonpolitiek: overheid bemoeit met loonvorming. Lonen verplicht laag houden,
Nederlandse producten goedkoop, veel export, ondernemers veel kapitaal voor investering.
Naar vrije loonpolitiek: 1960, gemiddelde inkomen in 1970 verdubbeld.
- Economische herstel van Duitsland: werd grootste handelspartner van Nederland.
- Winning van aardgas in Groningen: overheidsinkomen vergroot. Algemene bijstandswet
ingesteld, kon iedereen een beroep op doen met te weinig of geen inkomen.
- Rooms-rode samenwerking: socialisten en confessionelen gaan samenwerken voor
wederopbouw van NL.
Paragraaf 2
Verzorgingsstaat:
- Maakbare samenleving, economische gelijkheid.
- PvdA wilde meest regelen als overheid, VVD minst overtuigd.
- Drees stelt ouderdomsuitkering in.
Consumptiemaatschappij:
- Loonstijgingen = toenemende welvaart.
- Behoefte aan luxe en status.
- Reclame
Groei van steden en mobiliteit
- Toenemen werkgelegenheid en scholing = uitdijende industriële en commerciële stadskernen
- Woon- en werkverkeer groeit.
- Sociale controle verdwijnt = buren kennen elkaar niet meer, iedereen kan eigen gang gaan.
, Nieuwe partijen, ontzuiling:
- D66: kloof burgers en regering. Persoonlijke vrijheidsrechten, vrouwenemancipatie en milieu.
Oprichters = hoogopgeleide jongeren.
- Nieuw links binnen PvdA: vernieuwing, ontzuiling, polariserend (verschillen met rechtse
partijen sterk benadrukt).
- Nieuwe omroepen, ontzuiling:
- Veronica radiozender -> popmuziek
- Tros: niet gebonden aan een zuil
Jongeren verzetten zich:
- Jeugd kreeg meer vrije tijd.
- Meer geld: jeugdloon steeg, hoefden niet alles aan ouders af te dragen, zakgeld.
- Deel volgde steeds langer onderwijs: afstand tussen ouders en kind groter.
- Invloed van popmuziek uit Engeland en de VS.
Jongerenbewegingen:
- Nozems onder werkende jeugd: spijkerbroek, leren jas, vetkuif, bier.
- Kikkers onder schoolgaande jeugd: zwarte kleding, Franse wijn, diepzinnig zwijgen.
Jongerengroepen:
Provo’s: tegen de vastgegroeide burgerij
- Luieren, uitdagen.
- Tegen consumptiemaatschappij
- Provoceren = uitdagen
- Tegen milieuvervuiling
Hippies = maatschappij zonder kapitalisme en materialisme
- Vrijheid, vrede, liefde en plezier
- Flowerpower: teruggetrokken kring, voorbeeld te zijn, oosterse godsdiensten en drugs.
- Muziek brengt mensen bij elkaar.
Positie vrouw
- Einde aan wettelijke handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen 1956
- Intro en acceptatie pil 1963
