Samenvatting
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Samenvatting van tijdvak 10, hoofdstuk 10, voor VWO examen geschiedenis
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis SV Tijdvak 1010.1
KA: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
Verenigde Naties (VN) 1945
- Door Amerikaanse president Roosevelt
- Sovjet-Unie onder leiding van Stalin ook in VN
- Wederzijds wantrouwen Amerika en Sovjet-Unie door tegenovergestelde ideologieën
Kapitalisme en communisme
- Westen: kapitalisme, democratische besluitvormingen, meerpartijenstelsel,
regelmatige vrije verkiezingen, vrije meningsuiting, naleven mensenrechten, weinig
bemoeienis economie door overheid (vanuit Verlichting)
- Sovjet-Unie: communisme door Karl Marx; ineenstorting kapitalisme, proletariaat zou
de macht grijpen.
o 1917: Lenin vestigt dictatuur van de communistische partij, tegenstanders
vervolgd
o Particuliere eigendoom van productiemiddelen planeconomie met
staatsbedrijven
o Jozef Stalin (1927-1953) regeerde als tiran, staatsvijanden slachtoffer van
terreur en verdwenen in strafkampen
Koude Oorlog 1946-1962: spanningen tussen Amerika en Sovjet-Unie
- Uitkomst WWII zorgde voor conflict over heerschappij in Europa tussen US en SU
- Conferentie van Jalta (februari 1945): staten in Midden-Europa (voornamelijk Polen)
kregen democratische regering, maar moesten ‘bevriend’ zijn met de SU
o Stalin maakte van deze staten satellietstaten met communisten in regering
o Churchill bang, scheid Westen en Oosten als IJzeren Gordijn.
- 1949: Sovjet-Unie beschikt ook over atoomwapens wapenwedloop van
massavernietigingswapens bondgenootschappen sluiten, spionage,
propagandaoorlog Blokvorming: kapitalistische (westerse) landen vs.
Communistische landen (onder invloed van Sovjet-Unie)
Trumandoctrine 1947: ieder land dat zich bedreigd voelde kon rekenen op Amerikaanse hulp
(door president Truman)
- Containmentpolitiek: Amerika wil machtsuitbreiding van tegenstander inperken
Marshallhulp: Amerika schenkt/leent geld aan landen die door de oorlog getroffen zijn, want
arme landen zijn vaak aangetrokken tot communisme
- Rusland en Oostbloklanden wijzen (gedwongen) Marshallhulp af duidelijkere
scheiding Oost en West
Situatie Oostbloklanden
- Maatschappelijke omwenteling: fabrieken werden staatseigendom, collectieve
boerderijen, politieke partijen monddood, geen vrije pers, kerken moesten in gareel
lopen, geheime diensten controleerde bevolking, communistische regering, totalitair
systeem, communistische dictatuur
- Tegenstanders veroordeeld en vermoord, tegenstanders intimideren
, Verdeling Duitsland
- Conferentie van Potsdam 1945: DU door Geallieerden opdelen in 4 bezettingszones:
een deel van de VS, ENG, FR en SU
o Ook Berlijn verdeeld in 4 zones
- Bestuur valt uiteen: Oostelijke zones (SU) geen hulp maar herstelbetalingen,
westelijke zones Amerikaanse economische hulp
o 1948: invoering D-mark Westen SU-blokkade van Berlijn luchtbrug door
VS om Berlijn te bevoorraden (11 maanden) 1949 ophef blokkade
NAVO 1949: militair bondgenootschap van VS, Canada en Europese landen
- 1949 Bundesrepubliek Deutschland (BRD) en Demokratische Republik (DDR)
- 1955: West-Duitsland treedt NAVO toe Warschaupact Sovjet-Unie:
bondgenootschap Oost-Europese landen Oostbloklanden ontevreden, burgers uit
DDR vluchten via gaatje in ijzeren gordijn (via West-Berlijn)
- 1961: Berlijnse Muur: afsluiten Oost-Berlijn om leegloop te stoppen/voorkomen
Chinese revolutie & Koreaoorlog
- 1949: Chinese regime van president Chiang valt Communistische partij van
guerrillaleider Mao Zedong neemt regering over communistisch blok Azië
o Mao een marxist-leninist/ stalinist, neemt economisch model SU over in 1949
(collectivisatie), ‘Haat-Amerika’ campagnes
Grote Sprong Voorwaarts 1958: collectieve boerderijen samengevoegd
als grote zelfvoorzienende eenheden, industrie gedecentraliseerd,
bevolking onder druk met slavenarbeid zonder planning
economische ramp, 45 miljoen doden 1961 tijdelijk nieuwe
regering, Mao leider, geeft fouten niet toe
- 1945: verdeling Korea na bezetting Japan
o Noord-Korea: onder invloed SU, communist Kim Il-Sung macht, totalitaire
dictatuur, persoonsverheerlijking
o Zuid-Korea: onder invloed VS, prowesters regime
- Juni 1950: Koreaoorlog
o Noord neemt Zuid in met toestemming van Stalin Truman reageert en
veroverd Zuid en Noord-Korea terug Mao Zedong biedt als vriendendienst
aan Stalin een leger aan en dringt Zuid-Korea/VS weer terug 1953
wapenstilstand na veel doden
Cubacrisis
- 1959: Cuba onder leiding van communistische Castro
- 1961: Kennedy geeft toestemming aan Cubaanse tegenstanders van Castro om Cuba
binnen te vallen SU (Chroesjtsjov) installeert kernbommen op Cuba om Castro te
beschermen en de VS onder druk te zetten VS blokkeert zee rond Cuba voor
leveringsschepen van SU op het laatste moment compromis: bommen Cuba
weghalen door SU, bommen Turkije weghalen VS
- Gevolg: 1963 directe telefoonverbinding (hotline) tussen Witte Huis en Kremlin
- Gevolg: détente: SALT-akkoorden: grenzen gesteld aantal raketten, en relatieve
politieke ontspanning Oost en West
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samhoogendoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen