Hoofdstuk 1
1.1
Evolutietheorie: mensen uit Afrika trekken naar het Midden-Oosten, en verspreiden
vanuit daar verder
- Onderzocht door Paleoantropologen
Leefwijze jagers-verzamelaars
- Tijdens prehistorie en het paleolithicum (oude steentijd)
- Nomaden, trekken rond in kleine groepen
- Voedsel door te jagen en verzamelen
- Weinig bezittingen
- Hutten en tenten als onderkomen
- Grafgriften bij overlijden (geven ook de status van de persoon aan)
Overgang naar landbouw
- Rond 20.000 v. Chr. Ontstond Ohala cultuur: Voldoende voedsel om op 1 plek te
blijven door gunstig klimaat Jagers-verzamelaars geen nomaden meer
- Rond 12.000 v. Chr. Kwamen Natufiërs: grotere bevolkingsgroepen, rond 150
man verandering van klimaat rond 11.000 v. Chr. zorgde voor ontstaan van
landbouw in de Vruchtbare Maan (Midden-Oosten) door Natufiërs ontstaan
nederzettingen van honderden mensen rond 7000 v. Chr.
- Neolithische Revolutie: de grote veranderingen in de overgang naar de
landbouwsamenleving, en dus de overgang van het Paleolithicum (oude
steentijd) naar het Neolithicum (nieuwe steentijd)
o Rond 5000 v. Chr.: Verspreiding van Neolithische revolutie naar West-
Europa
Veranderingen door revolutie
- Nomaden (rondtrekken) sedentair (op 1 plek blijven)
- Hutten en tenten stevige boerderijen van hout en steen
- Nieuwe (landbouw) werktuigen
- Aardewerk
- Meer bezittingen
o zorgde voor statusverschillen/sociale ongelijkheid en sociale hiërarchie.
o Rijke boeren kregen meer inspraak, soms leiding
1.2
Irrigatielandbouw: landbouw langs rivieroevers waarbij gebruik werd gemaakt van
het verbouwen op vruchtbaar rivierslib en het bewateren van grond met rivierwater
door stelsels kanaaltjes en dammen.
o Rond 6500 v. Chr. eerste dorpen langs rivieroevers
o Rijke boeren kregen meer (politieke) macht en werden soms stadsleiders
In Soemerië ontstond oorlog tussen steden door het willen van macht
, Rond 3500 v. Chr. ontstonden stadstaten in Mesopotamië door de bevolkingsgroei
o Stadstaten: kleine staten, ter grote van een stad, met elk een eigen vorm van
bestuur
o Soemerië had gemiddeld 30 stadstaten met elk rond 10.000 inwoners. De
grootste stadstaat was Uruk, met 50.000 inwoners en was de ‘Moeder der
Steden’
Kenmerken van stadstaten
- Hiërarchische indeling van de samenleving
1. Koning
2. Priesters
3. Ambachtslieden
4. Boeren
5. Slaven
- Godsdienstig centrum, de Ziggurat.
o Ziggurat was het middelpunt voor de polytheïstische godsdienst. De
tempel stond midden in elke stadstaat. Economisch diende het als
handelsplek en om belasting te betalen wat werd herverdeeld
- Specialisten (ambachtslieden)
- Gebruik van schrift
o Rond 3300 v. Chr. ontstaat het spijkerschrift voor economische
boekhouding, later ook voor wetten/regels, religieuze en historische
verhalen.
o Het schrift zorgt voor het eind van de Prehistorie
Vorming van Staten door samenwerking tussen stadstaten
1.3
Ontstaan dorpen langs de Nijl door vruchtbaar slib en gebruik van irrigatielandbouw.
Dorpen breidde uit tot een staat, Egypte, wat werd bestuurd door een Farao
Rond 1950 v. Chr. werden Noord- en Zuid-Egypte 1 staat na een oorlog, met Narmer
(leider Noord-Egypte) als Farao van Egypte.
Farao’s regeerde vanuit hoofdsteden Memphis of Thebe en kregen bij het bestuur
van Egypte hulp van ambtenaren en gouverneurs
Egypte vormde de eerste ‘natiestaat’ door saamhorigheid van taal, godsdienst en
cultuur
Rond 2000 v. Chr. was Amon (God van de schepping van leven) de belangrijkste God,
ondanks het polytheïsme
1353 v. Chr.: nieuwe Farao Amonhotep IV
- Voerde veranderingen in om eigen macht te vergroten en macht van anderen (in
connectie met Amon) te verminderen
1. Hij maakt een onbekende god Aton bekend veranderd eigen naam naar
Achnaton geeft bevel tot monotheïsme met Aton als enige god
Achnaton krijg de meeste macht, priesters in verband met Amon minder
2. Achnaton sticht een nieuwe hoofdstad: Achetaton
3. Achnaton veranderd de stijl van het afbeelden van de Farao en zijn familie om
een duidelijker verschil te maken tussen hen en het volk
, 1336 v. Chr.: Achnaton sterf, zoon Toetanchaton als opvolger
- Oude orde wordt hersteld Aton en Achetaton verdwijnen Amon opnieuw
de belangrijkste god Toetanchaton veranderd naam naar Toetanchamon
Kenmerkende Aspecten
1. De levenswijze van jagers en verzamelaars
- Tijdens prehistorie en het paleolithicum (oude steentijd)
- Nomaden, trekken rond in kleine groepen
- Voedsel door te jagen en verzamelen
- Weinig bezittingen
- Hutten en tenten als onderkomen
- Grafgriften bij overlijden (geven ook de status van de persoon aan)
2. Ontstaan van landbouw, landbouwsamenleving
- Landbouw ontstond door de verandering van klimaat (vooral in de Vruchtbare
Halvemaan), waarbij er genoeg eten was en kon worden gemaakt om op 1 plek te
blijven en voor grotere groepen mensen eten te verzorgen. Er kwamen grotere
nederzettingen met honderden mensen die leefden in een landbouwsamenleving
3. Ontstaan van eerste stedelijke gemeenschappen
- De eerste stedelijke gemeenschappen ontstonden door de uitbreiding van de
landbouwsamenleving. Er ontstonden steden en stadstaten met eigen bestuur en
machtsverschil door specialisatie en verschil in bezittingen, wat weer mogelijk
was door de neolithische revolutie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samhoogendoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.