BIOLOGIE SE/CE STOF KLAS 4, 5 & 6 VWO/GYMNASIUM
VERSIE 5
DATUM mei 2021
DEEL 8
INHOUDSOPGAVE
Pagina H(1, 2) Globale aanduiding van de behandelde onderwerpen
1 Gedrag, prikkels, aangeboren gedrag, aangeleerd gedrag, conflictgedrag, samenvoegingen van gedrag
2 Soorten en populaties, binominale naamgeving, leefgebieden, interspecifieke relaties, symbiose
3 Ecosystemen, voedseldiagrammen, energiestromen, producenten, consumenten, reducenten
Cel en leven, plantaardige cel, dierlijke cel, celdifferentiatie, DNA, RNA, nucleotiden, aanvang celdeling, aanvang
4
eiwitsynthese, actief en passief transport, diffusie, concentratie
5 Onderzoek, controlegroep, diagrammen, kwalitatief onderzoek, kwantitatief onderzoek, (on)afhankelijke variabele
Voortplanting, bevruchting, innesteling, ovulatie, eicel, zygote, embryo, follikel, klievingsdeling, morula-fase,
6
blastula-fase, IVF, ICSI, prenatale diagnostiek
Erfelijkheid, allelen, genen, letaal, genoom, recombinatie, mono- en dihybride kruisingen, intermediair, co-
7
dominant, genotype, fenotype, onafhankelijke en gekoppelde allelen, nature and nurture
8 Evolutietheorieën, Hardy-Weinberg-evenwicht, allel- en genotypefrequente, endosymbiose, co-evolutie
Bloedsomloop, hart- en slagaderkleppen, atrium, ventrikel, aorta, kleine en grote bloedsomloop, dubbele
9 bloedsomloop, slagaders, aders, capillairen, bloedcellen, open en gesloten bloedsomloop, AV-knoop, bundel van
His, hartpunt, PQRST-ECG-complex, Bohr-effect, reparatie van bloedvaten
Uitscheiding, homeostase, receptor, effector, norm, longcapaciteiten en -volumes, bronchiolen, alveoli, wet van
Fick, astma, COPD, bronchitis, longemfyseem, interpleurale ruimte, dialyse, ultrafiltratie en van voorurine tot
urine, colloïd osmotische waarde, dalende en stijgende been van de lus van Henle, bijnierschors en -merg, ADH,
10
permeabel, ureum, poortader, lever, alle functies van de lever, glucose, glycogeen, glucagon, glyco-/gluco-
/gluconeo-/lipogenese, de-/transaminering, eiwitsynthese, gal, essentiële vetzuren, twaalfvingerige darm,
cholesterol, detoxificatie, levercirrose, bilirubine, biliverdine
Voeding, WHO, ADH/RI, ADI, vezels, koolhydraten, brand-/reserve-/bouwstof, beschermende stof, (an)organisch
stoffen in voedingsbeperkende termen, darmepitheel, de drie manieren van oppervlaktevergroting in de dunne
darm, vitamine, lysozymen, activeringsenergie, substraat, enzym, enzym-substraatcomplex, actieve plaats,
11
denaturatie, buffer, optimum, sachariden, verteringsproducten, maagsapklieren, zoutzuur, pepsinogeen en
peptase, maagportier, alvleesklier, exo- en endopeptidasen en -nucleasen, emulgeren, hydrofiel en hydrofoob,
polair en apolair, vetzuurstaartmoleculen, pro-enzymen
Mechanische en chemische afweer, dekweefsel, virus, bacterie, niet-specifieke en specifieke afweer,
complementsysteem, macrofaag, MHC-I- en MHC-II-moleculen (HLA-moleculen), antilichaam en antistof,
12 antigeen, antigeenpresenterende cellen, milt, B-lymfocyten, T-lymfocyten, T-helpercellen, lymfevatenstelsel, lysis,
chemotaxis, opsonisatie, geheugencellen, immuun, cellulaire en humorale immuniteit, natuurlijke en kunstmatige
immunisatie, actieve en passieve immunisatie, bloedgroep, resus, mediator, auto-immuunziekten
Hormonen, endocriene en exocriene klieren, doelwit, releasing RH, inhibiting IR, neurohormonen, primaire en
13
secundaire boodschapper, steroïd-/tyrosine-/eiwithormonen, diabetes, positieve en negatieve terugkoppeling
Centraal en perifeer zenuwstelsel, neuron, ruggenmerg, uitlopers, motorische en sensorische schors, primaire
en secundaire verwerkingscentra, grote en kleine hersenen, spinale ganglion, bloed-hersenbarrière, reflexboog,
14
schakelneuron, gliacellen, natrium-kaliumpomp, rustfase, prikkel, de-/re-/hyperpolarisatie, refractaire periode, pre-
en postsynaptisch membraan, animaal en autonoom zenuwstelsel, (para)sympatisch, orthosympatisch
15
Waarnemen, evenwicht, buis van Eustachius, middenoor, gehoorbescherming, convergeren en divergeren,
blinde vlek, gele vlek, receptieve velden, chemo- en drukreceptoren
Sport, pees, collageen, fibril, vezel, bindweefsel, filament, actine, lijnen, sarcomeer, ATP, ADP, matrix,
16 pyrodruivenzuur, oxidatieve fosforylering, melkzuur- en alcoholische gisting, regulatie, contractie, gekartelde en
gladde tetanus, tonus
17 Stedelijke ecosystemen, chemosynthese, microklimaat, adaptatie, fitness, flessenhals- en eilandtheorie
Wereldwijde kringlopen, broeikasgassen, archaeabacteriën, snelle en langzame koolstofkringloop,
18
stikstoffixatie, ammonificatie, nitrificatie, denitrificatie, deammonificatie, vermesting, rhizosfeer, persistent
DNA, telomeer, mtDNA, silent/missense/nonsense mutation, puntmutatie, deletie, insertie, duplicatie, inversie,
helicase, (RNA-)primer, DNA-/RNA-polymerase, DNA-ligase, Okazaki-fragmenten, 3’- en 5’-kant, polymerase
chain reaction (PCR), sequens, NER- en BER-herstelsysteem, RNA-transcriptie, afleesrichting, TATA-box,
4 19
bouwrichting, mattrijsstreng (template), pre-mRNA, mRNA, capping, poly-adenylering, exon, intron, splicing,
startcodon, rRNA, translatie, eiwitsynthese, anticodon, translocatie-eiwit, prokaryoot, eykaryoot, operon, DNA-
methylering, tumorsuppressorgenen, proto-oncogenen
Eiwit, peptidehormonen, soorten eiwitten, ‘sleutel-slot’-model, ‘induced-fit’-model, product-/allosterische -
8 20 /competitieve remming, allosterische zijde, allosterische activatie, inhibitormolecuul, RNA-interferentie, micro-
RNA-gen, DNA-microarray, proteomics
Planten, veredelen, cisgeen, transgeen, wortelharen, endodermis(cellen), houtvat, (laagjes van) Caspari, netto-
21 en brutovergelijking van fotosynthese, (niet-)cyclische fotofosforylering, vastvat, vaatbundel, source en sink,
assimiliatie en dissmiliatie, bruto en netto primaire productie (BPP, NPP), productiviteit, fotorespiratie, rubisco
9 BONUS BONUSHOOFDSTUK: TIPS & OPMERKINGEN BIJ DE MOEILIJKE ONDERWERPEN IN DE SAMENVATTING.
, BIOLOGIE SE & CE STOF KLAS 4, 5 & 6 VWO/GYM ∙ BIOLOGIE-VWO456-2021-881928851-DEEL8 ∙ © DAAN KORST
INFORMATIE OVER DEZE SAMENVATTING
VAK Biologie
METHODE Nectar
EDITIE 3e editie
JAAR klas 4, 5 en 6
DEEL 8
VOLGNR. Biologie-VWO456-2021-881928851-Deel8
Deze samenvatting bevat alle stof die in dit boek behandeld wordt en van belang is voor de schoolexamens en
eindexamens. Enkele stukken of gehele hoofdstukken behoren niet tot de eindexamenstof biologie omdat niet alle
domeinen daar worden getoetst. Zaken die niet op het CE komen, zijn meestal verplichte onderdelen op het SE.
Raadpleeg hiervoor de syllabus biologie of vraag dit aan je docent.
De stof in deze samenvatting komt van de bovenstaande methode en editie. Het kan zijn dat je een andere methode
of andere editie gebruikt. Let er dan goed op of alle belangrijke termen en vaardigheden ook hier behandeld
worden. Meestal is dit het geval aangezien de daadwerkelijke stof die je op het einde van de middelbare school
moet beheersen niet veel verandert, maar let hier toch goed op.
De samenvatting kan fouten bevatten maar ik heb mijn uiterste best gedaan om zo zorgvuldig mogelijk te werk te
gaan. Als ik of iemand anders een fout had gevonden, is die gecorrigeerd, ook als dat na de toetsen was.
Als je vragen over de stof of opmerkingen over de tekst hebt, kan je dit altijd laten weten.
Dit is mogelijk via de website of door me een e-mail te sturen naar:
daankorst43@gmail.com
Vermeld hier dan alle gegevens bij “informatie over deze samenvatting” en het paginanummer waar je
hulp nodig hebt. Dus paginanummer, vak, methode, editie, jaar, deel, volgnummer (voor mij
makkelijker om te zien waar je het over hebt).
VOETNOTEN VOORBLAD
1
H= hoofdstuk, berust op mijn methode.
2
Blauwe hoofdstukken zijn die in deze samenvatting zijn opgenomen.
PAGINA 2
