Volledige samenvatting van het boek basisboek aanpak schulden. alle stof die je nodig hebt voor het tentamen staat erin. ISBN 5657 1e druk Nadja Jungmann en Tamara Madern.
schuld= een ander krijgt nog geld van je. Er is sprake van schuld als je nog geld moet betalen. Van een
achterstallige betaling is pas sprake als iemand zijn betalingsverplichting niet op tijd nakomt. Het
Nibud is het nationaal instituut voor budgetvoorlichting. Het is een onafhankelijke stichting die
informeert en adviseert over financiën van Nederlandse huishoudens. Hoge vaste lasten en
zorgkosten zijn hoofd redenen voor schulden.
1.2 risicovolle schulden
Bij een risicovolle schuldsituatie kan een huishouden de schulden nog wel zonder hulp van bv een
gemeente oplossen, maar het is wel moeilijk. Er is sprake van een risicovolle schuldsituatie als een
huishouden voldoet aan één of meer van de volgende risico indicatoren:
- Meer dan drie soorten achterstallige rekeningen vanwege financiële redenen. Dus
rekeningen die iemand niet betaald heeft omdat hij het geld er niet voor had.
- Een of meer achterstallige rekeningen vanwege financiële redenen in de categorieën
hypotheek, huur, elektriciteit, gas of water, ziektekostenverzekering, afbetaling leningen.
- De (totale) omvang van de achterstallige rekening(en) bedraagt meer dan 500 euro.
- De leden van het huishouden staan minstens één keer per maand of meestal rood voor meer
dan 500 euro.
- Er is een creditcardschuld van meer dan 500 euro.
Om dit op te lossen zul je bv moeten bezuinigen, meer gaan werken of afspraken maken met
schuldeisers. Budget coaching en advies kan helpen.
1.3 problematische schulden
bij problematische schulden is de situatie niet meer zelf op te lossen. Dit is als het bedrag dat je moet
afbetalen per maand hoger is dan het bedrag dat je zou overhouden als je door een gemeente of
schuldhulpverlenende organisatie geholpen zou worden met een schuldregeling. Een schuldregeling
is een betalingsafspraak met je schuldeisers die drie jaar duurt. Na afloopt van de drie jaar krijg je
kwijtschelding over bedrag dat nog niet is betaald. Gedurende drie jaar moet je rondkomen van een
bedrag dat gelijk is aan 90 procent van de bijstandsnorm. De bijstandsnorm is het bedrag waarover
geldt dat we in Nederland vinden dat het absolute minimale bedrag is dat je nodig hebt om van te
leven. Er is ook sprake van problematische schuldsituatie als iemand schulden heeft die tot grote
problemen kunne leiden, bv huisuitzetting. Een van de twee is genoeg om te voldoen aan
problematische schulden.
Zowel bij risicovolle schulden als bij problematische schulden kom je in aanmerking voor
schuldhulpverlening. Maar alleen als de schuldsituatie problematisch is, komt het huishouden in
aanmerking voor een schuldregeling met kwijtschelding.
1.4 omvang schuldenproblematiek en bereik schuldhulpverlening
Bijna een of de vijf huishoudens heeft risicovolle of problematische schulden of maakt gebruik van
schuldhulpverlening. Een schuldpakket is de verzameling van schulden die iemand heeft. In de
omschrijving van schuldenpakket worden ook de schuldeisers genoemd.
1.6 kenmerken van huishoudens met schulden
,Er wordt ook wel met de aanduiding lichte of ernstige financiële problematiek gehanteerd. Dit
onderscheid wordt gemaakt op basis van de gevolgen van de schuldsituatie, zowel voor de
schuldenaar, de schuldeiser als voor de maatschappij. Deze zijn ingrijpender bij de situaties
beschreven onder ernstige financiële achterstanden. Bij ernstige achterstanden heeft de schuldenaar
meerdere betalingen bij een schuldeiser gemist en kan het voorkomen dat hij wordt afgesloten van
energie, uitgezet of dat er sprake is van beslag op zijn inkomen. Bij lichte achterstanden is er sprake
van enkele achterstanden, de schuldenaar is in gebreke gebleven, maar er zijn nog geen aanwijzingen
dat hij uiteindelijk niet gaat betalen.
H2 soorten schulden en verbanden
2.1 overlevingsschulden
Overlevingsschulden ontstaan als een huishouden te lang moet rondkomen van een (te) laag
inkomen. Onvoorziene uitgaven kunnen niet betaald worden. typische overlevingsschulden zijn
achterstanden op huur, energie en zorg. Deze groep gaat zorgvuldig met haar geld om, maar het
inkomen is te laag om normaal rond te kunnen komen. De huur is bv duurder geworden en ook de
zorgkosten.
2.2 compensatieschulden
Er is ook sprake van weinig geld, maar zijn de schulden nog wel te vermijden. Maken deze schulden
doordat ze in stressvolle situaties zitten. Bv laptop op afbetaling, roodstand om aankopen mee te
financieren of een creditcardsaldo. Bv mensen die hun vaste lasten wel kunnen betalen, maar
daarnaast ook nog goederen willen aanschaffen die niet binnen hun budget vallen. ook wel
‘zorgeloos koopgedrag’ of overvloedige consumptie of compenserende consumptie genoemd.
‘omdat ik zo hard geleerd heb voor dit tentamen, mag ik erna .. kopen.’
2.3 aanpassingsschulden
Als mensen plotseling minder inkomen krijgen of als de vaste lasten flink stijgen. Ze moeten hun
uitgaven aanpassen (bestedingspatroon) aan de nieuwe situatie en dat lukt vaak niet van de ene op
de andere dag. Voorbeelden zijn hoge uitgaven aan uitgaan en andere niet noodzakelijke posten.
2.4 overbestedingsschulden
Ontstaan als mensen consequent te veel uitgeven. Ze weten hoeveel er beschikbaar is, maar (bijna)
elke maand geven ze meer geld uit dan ze hebben. voorbeelden zijn kwartaalkredieten en roodstaan.
Bron hiervan kan bv liggen bij verslaving, onvermogen om de administratie bij te houden, niet
omgaan met druk omgeving of overkreditering.
2.5 bureaucratische schulden
Ze ontstaan als gevolg van het bureaucratisch onvermogen van een huishouden om zaken met de
overheid goed te regelen. De moeite die mensen hebben om hun zaken met de overheid goed te
regelen. Bv omdat ze de brieven niet goed kunnen lezen of niet vaardig zijn met de computer.
Voorbeelden zijn boetes in kader van de sociale zekerheid of terugvorderingen van studiefinanciering
of toeslagen.
2.6 een mix van typen en oorzaken
, Voor de meeste schuldenaren geldt dat hun schuldenpakket kenmerken vertoont van meerdere
typen schulden. Financieel gedrag kan samenhang hebben met psychologische factoren. Factoren die
invloed hebben op financiële problemen:
- Zelfcontrole is het vermogen van mensen om hun gedrag te sturen.
- Tijd oriëntatie: aandacht is gericht op de korte termijn
- Self efficacy: vertrouwen in het kunnen uitvoeren van een bepaalde taak.
- Een positievere houding ten aanzien van geld lenen
- Minder goede kennis over financiën
- Geringe sociale steun
Life event zijn is de meeste gevallen niet de oorzaak van schuldsituatie, mar wel een trigger.
2.7 schulden en een uitkering
Uitkeringsgerechtigden hebben vaker schulden dan mensen zonder uitkering. Daarnaast blijkt dat
mensen met een uitkering en schulden gemiddeld langer gebruikmaken van hun uitkering dan
uitkeringsgerechtigden zonder schulden.
Mensen met een bijstandsuitkering hebben vaker betalingsachterstanden dan mensen met
een UWV uitkering.
Mensen met bijstandsuitkering zeggen vaker dat het maken van schulden noodzakelijk is om
rond te komen dan klanten met een UWV uitkering
Mensen met bijstandsuitkering maken dertig keer vaker gebruik van schuldregeling dan
degenen zonder uitkering.
Schulden vormen een belemmering om werk te vinden. Mensen zijn langer uitkeringsafhankelijk. Dit
omdat bv werkgevers geen mensen met financiële problemen willen of omdat uitkering werk
ontmoedigd of omdat mensen met uitkeringen minder goed functioneren.
Ook vergroten schulden de kans op een boete of maatregel. Want als je een uitkering hebt moet je
aan allerlei eisen voldoen. Zo heb je een inspannings en sollicitatieplicht en moet je persoonlijke
wijzigingen doorgeven, mag je werk niet weigeren. Een maatregel is een korting op je uitkering.
Uitkeringsgerechtigde met schulden houden zich vaker niet aan de voorwaarden dan
uitkeringsgerechtigden zonder schulden.
2.8 schulden en werk
Werkgevers komen vaak pas achter financiële problemen als een deurwaarder beslag legt op het
inkomen. De werkgever is dan verplicht om een deel van het salaris aan de deurwaarder over te
maken. bij schulden is er vaak een hoger ziekteverzuim, slechtere concentratie, verzoeken om
overuren of een voorschot. Dit zijn belangrijke redenen om bv een contract niet te verlengen of
reden voor ontslag. Er zijn ook werkgevers die ondersteuning bij schulden zien als een invulling van
goed werkgeverschap. Ze voeren dan preventief beleid.
2.9 schulden en relaties
Financiële problemen kunnen de relaties met geliefden, familie en bekende onder druk zetten.
mensen trokken zich terug. Terwijl een sociale kring juist belangrijk is voor psychologische
gesteldheid.
2.10 schulden en gezondheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekelitjens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
