Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde BuiteNLand 5VWO: Hoofdstuk 1 Globalisering
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Aardrijkskunde BuiteNLand 5VWO: Hoofdstuk 1 Globalisering
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting BuiteNLand Aardrijkskunde Hoofdstuk 1: GlobaliseringParagraaf 1: Krimpende wereld
Globalisering of mondialisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen toeneemt. Door deze toenemende vervlechting van gebieden wordt de wereld ook
wel een global village genoemd. Dit komt doordat de relatieve afstand tussen gebieden afneemt als
gevolg van de snelle daling van de reis- en vervoerstijden en de kosten daarvan.
Tijd-ruimtecompressie: de tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt:
1. Ligging verandert: de absolute ligging van plaatsen verandert niet, maar de relatieve ligging
kan wel veranderen. Door een toenemende bereikbaarheid kan de relatieve ligging
toenemen. In korte tijd kan een gebied hierdoor in verval raken of juist opbloeien. Beslissend
hiervoor:
De positie van een gebied ten opzichte van belangrijke economische centra.
De positie van een gebied ten opzichte van een belangrijke vervoersas (corridor).
Bedrijven kunnen zo makkelijk hun producten over grote gebieden distribueren. Het
beste is als een corridor eindigt in een mainport (lucht/haven) voor verder transport.
2. Afstand krimpt. In het tijdvak cyberspace gaan informatie, geldstromen en ideeën snel de
wereld over, maar dat geldt niet voor goederen. Het vervoer wordt wel sneller en
goedkoper. De klassieke geografische regel van afstandsverval geldt nog steeds >> de
interactie tussen gebieden neemt af naarmate de afstand toeneemt.
3. Grenzen vervagen. Zowel staten als multinationals trekken zich steeds minder aan van
grenzen. Ook informatie, ideeën, cultuur, normen en waarden worden snel uitgewisseld.
Deze openlijkheid is niet voor iedereen gelijk (toerist/vluchteling).
Paragraaf 2: Transport
Een belangrijke motor achter de toenemende globalisering is de ontwikkeling van de
transporttechnologie. Het goederentransport heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn in de 20e eeuw spectaculair gedaald
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen. Na de economische crisis in 2008 was er overcapaciteit waardoor de tarieven
daalden.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd. Door elke verbetering van transport
neemt de tijd-ruimtecompressie toe.
Volgens de interactietheorie moet aan 3 voorwaarden worden voldaan voordat er handel komt
tussen twee gebieden:
1. Complementariteit: het ene gebied heeft iets dat het andere gebied wil hebben.
2. Transporteerbaarheid: goederen moeten tegen een goede prijs én binnen beperkte tijd van
gebied naar gebied kunnen worden vervoerd. Hoogwaardige goederen kunnen over grotere
afstand en duurder worden vervoerd dan laagwaardige bulkgoederen.
3. Geen tussenliggende mogelijkheid: als er een tussenliggende mogelijkheid is gaat er handel
gevoerd worden met dat gebied.
, De vervoerbaarheid van goederen kan in de loop van de tijd veranderen:
Het verbeteren van de infrastructuur waardoor de bereikbaarheid toeneemt, bijvoorbeeld
om grondstoffen te winnen die eerst niet bereikbaar waren.
Het verdwijnen van politieke barrières tussen gebieden.
Innovaties op transportgebied. De uitvinding van de container was erg belangrijk.
Transportlijnen voor containervervoer die mainports verbinden vormen nu een
transportnetwerk, waarin mainports belangrijke knooppunten zijn.
Paragraaf 3: De eeuw van de informatie
De ontwikkeling van communicatie- en informatietechnologie gaat heel snel. Internet verbindt
wereldwijd mensen en bedrijven. De factoren die de richting en intensiteit van de internationale
communicatie beïnvloeden zijn:
1. Economische factoren. Internationale communicatie vindt vooral plaats in de
centrumlanden. Rijkere landen beschikken over de beste informatietechnologie en
netwerken. Globaal lopen de handels- en informatiestromen parallel.
2. Geografische factoren. Naarmate de afstand tussen landen toeneemt, daalt de intensiteit
van het contact. Dit wordt doorkruist als een land grote groepen migranten erbij krijgt: dan
versterkt het contact juist met het moederland.
3. Culturele factoren. Tussen landen die sterk verschillen in taal en cultuur is de informatie-
uitwisseling veel minder.
De informatietechnologie heeft vooral veel invloed op de financiële markten:
Investerings- en handelskapitaal
Kapitaal van particulieren bedrijven opzoek naar gunstige omstandigheden
Flitskapitaal (grote bedragen in kortlopende transacties)
Opvallend is de toename van kapitaalstromen tussen opkomende landen “in het Zuiden” als de
BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika). De grootste financiële centra blijven in
steden als Tokyo, Londen en New York.
De moderne informatietechnologie is een overwinning op de klassieke belemmeringen van grens,
afstand en tijd. Mondiale netwerken zijn hiervan het resultaat.
De grens tussen onliners en nonliners komt vrij goed overeen met de grens tussen arm en rijk. De
digitale kloof zal in de wereld blijven bestaan, maar deze zal steeds minder geografisch zijn (bepaalde
gebieden hebben internet, andere niet) en steeds vaker door het generatieverschil worden bepaald
(ouderen gebruiken geen internet, jongeren wel).
Paragraaf 4: Globalisering: economisch bekeken
Door de WTO (Wereldhandelorganisatie) is de vrije markteconomie het leidende economische
systeem geworden. De liberalisering van de wereldhandel is daardoor enorm toegenomen. De motor
achter dit proces zijn de mulitinationals (mno’s). Zij worden ondersteund door:
Enorme verbetering van de transport- en communicatietechnologie
Overheden die veel handelsbelemmeringen hebben opgeruimd > gevolg is vrijhandel
Deregulering (= minder bemoeienis van de overheid) van de financiële markten waardoor
banken en beurzen internationaal werken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosMB05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen