Samenvatting Literatuurgeschiedenis Hoofdstuk 9: 16e en 17e eeuw
1500 – 1600 Tijd van Ontdekkers en Hervormers
1509 Erasmus: Lof der zotheid
1517 Maarten Luther spijkert stellingen op de Hofkerk: begin van hervorming
1555 Filips II (koning Spanje) volg vader Karel V op en wordt heer der Nederlanden
1566 De beeldenstorm
1568 Begin Tachtigjarige Oorlog
1584 Willen van Oranje wordt vermoord
1585 Val van Antwerpen
1588 Begin Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1600 – 1700 Tijd van Regenten en Vorsten
1602 Oprichting van de VOC
1609 Begin Twaalfjarig Bestand, Hugo de Groot: Mare Liberum
1612 De Beemster, droogmakerij polder
1613 Amersterdam belangrijkste handelscentrum Europa, grachtengordel ontstaat,
P.C. Hooft: Geeraerdt van Velsen
1614 Roemer Visscher: Sinnepoppen
1617 P.C. Hooft en Samuel Coster: Warenar
Oprichting Nederduytsche Academie door Samuel Coster, Bredoro en Hooft
1618 Bredero: Spaanschen Brabander. Nationale synode van Dordrechts, opdracht tot
vertaling van Bijbel.
Gevangenneming van Oldenbarnevelt en Hugo de Groot
1619 Executie van Van Oldenbarnevelt
1621 Einde Twaalfjarig Bestand, Hugo de Groot ontsnapt, oprichting WIC
1622 Bredero: Boertigh, Amoureus en Aendachtigh Groot Lied-boeck
1625 Stichting van Nieuw Amsterdam
1628 Piet Hein verovert de Spaanse zilvervloot
1632 Spinoza geboren (filosoof in de Republiek)
1637 Verschijning van de Statenbijbel, Jacob Cats: Trou-ringh
1638 Joost van den Vondel: Gysbrecht van Amstel
Première voor opening Amsterdamse schouwburg
1642 Rembrandt schildert de Nachtwacht, Hooft: Nederlandse Historiën
1648 Einde Tachtigjarige Oorlog, Vrede van Münster
1655 Ontdekking van de maan Titaan bij Saturnus door Christiaan Huygens
1656 Uitvinding slingeruurwerk Christiaan Huygens
1667 Michiel de Ruyter vernietigt deel Engelse vloot
1669 Oprichting van Nil volentibus arduum in Amsterdam (classicistisch toneel)
1672 Rampjaar
Republiek wordt aangevallen door ENG en FR en Keulen en Münster
Legenda:
…….... = persoon
…….... = begrip
, De Hervorming
De hervorming ontstond door onvrede over misstanden in de RK-kerk > heersende kerk in Europa.
Ook de (hogere) burgerij had kritiek op macht van geestelijkheid, zij wilden ook dat kerkdiensten in
volkstaal in plaats van in het Latijn.
Maarten Luther (1483 – 1546)
Een van de eersten die zich verzette tegen kerk, vooral tegen aflaathandel
1517: spijkerde 95 stellingen aan de kerkdeur van de Hofkerk in Wittenberg met kritiek
Vertaalde Bijbel in het Duits
Johannes Calvijn (1509 – 1564)
Verdedigde de gedachte van de predestinatie (uitverkoren door God)
Grondlegger calvinisme
Calvinisme: benadrukken (in maatschappelijke zin) het belang van hard werken, ijver,
spaarzaamheid en plichtbetrachting > sloot aan bij ontwikkelde burgerij
Kreeg vanaf 1560 veel invloed in West-Europa, ook in de Nederlanden
Door drukpers konden ideeën van o.a. Luther en Calvijn snel worden verspreid. Gelovigen konden
zelf de Bijbel gaan lezen. Gelooftegenstellingen leidden tot oorlogen.
De Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden
De Nederlanden waren eind middeleeuwen verenigd onder Bourgondische hertogen:
Karel V werd heer van de Nederlanden en koning van Spanje > absolutisme
Trad streng op tegen hervorming
Filips II (zoon van) nam plaats Karel V over
Tijdens zijn regeringstijd nam verzet absolutistische centralisatiepolitiek toe en calvinisten
zetten geloofsvervolging in.
Willem van Oranje (1533 – 1584)
Leider van verzet tegen Filip II > werd heftiger na beeldenstorm (1566)
Alva kwam verzet onderdrukken > leidde tot Nederlandse Opstand / Tachtigjarige oorlog
Na zijn dood werden zijn zoons stadhouders/legeraanvoerders tegen Spanje
Na de Opstand vielen de Nederlanden uiteen: onafhankelijk noorden = Republiek van de Zeven
Verenigde Nederlanden. Tachtigjarige Oorlog stopte door Vrede van Münster (was geen einde voor
interne tegenstellingen). Tijdens Twaalfjarig Bestand (1609 – 1621) leidde tegenstellingen tot
conflicten
Twee stromen binnen calvinisme:
Contraremonstranten: accepteerden predestinatieleer
Remonstranten: accepteerden predestinatieleer niet
Werd afgewezen binnen Nationale Synode > ging Bijbel vertalen (Statenbijbel)
Johan van Oldenbarnevelt
Vrede met Spanje
Remonstrant > werd gevangengenomen met Hugo de Groot namens Maurits
Maurits
Oorlog met Spanje voortzetten
Contraremonstrant
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosMB05. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
