Samenvatting Farmacologie
Les 1: introductie
Domein van Farmaceutische Wetenschappen
- Ontwikkeling, werking, toediening, fysiologische effecten en gebruik van
geneesmiddelen of farmaca (mv. van farmacon: werkzame stof in een
geneesmiddel).
Wat is een geneesmiddel?
- Diagnostisch: bijv. markers voor het opsporen van tumoren
- Behandeling (therapeutisch)
Causaal: bijv. antibiotica, cytostatica, anti-parasitair
Symptomatisch: bijv. pijnbestrijding en koortsonderdrukking (paracetamol)
Substitutie: bijv. insuline, vitamine B12 (bij vegetarisch dieet)
- Preventief (ter voorkoming): bijv. vaccins, ‘de pil’, cholesterolverlagers
- Ondersteunend: bijv. anesthetica (chirurgie)
Site of action:
- Orgaan of bepaald type cellen
- Effect intracellulair, extracellulair of bij plasmamembraan
Targets: biomoleculen (vaak een receptor); Geneesmiddel-target interactie (sleutel-
slot); Interactie niet specifiek? Ongewenste bijwerkingen en toxiciteit
Active site: de plaats op het target waar interactie plaatsvindt tussen stoffen en het
target.
Farmacodynamiek: wat doet een stof met het lichaam?
, Rational drug design (modelling)
- Ziekte (proces) is bekend target
- Targetbinding (& activatie)
- Verbeteren opname, verdeling, excretie
Random screening
Trial-and-error
Synthetische en natuurlijke componenten (bron: planten en micro-organismen)
Identificeren ‘’lead compounds’’ (beste kandidaat, meeste potentie
een chemische verbinding met farmacologische of biologische
activiteit die waarschijnlijk nuttig is, maar desalniettemin een
suboptimale structuur hebben die aanpassing vereist om beter bij het
doel te passen).
Verbeteren noemt men ‘’lead optimization’’
Chemische naam: geeft nauwkeurige omschrijving van de chemische samenstelling
en rangschikken van atomen of atomaire groepen.
Generiek stofnaam: dit is de officiële, internationaal aanvaarde en aanbevolen naam.
Deze naam is meestal verwant aan of afgeleid van de chemische naam en wordt
geschreven met een kleine letter.
Merknaam: de meest commercieel verkrijgbare farmaca hebben 1 of meerdere
merknamen. Deze naam duidt een bepaalde handelsverpakking aan. De merknaam
wordt met hoofdletter geschreven.
Familienaam: dit is de indeling in klassen, waarbij soms de chemische naam, maar
meestal de farmacologische verwantschap van een groep chemische verbindingen
wordt aangegeven.
Toediening van geneesmiddelen
2
, Toediengsroutes
Enteraal (maag-darm kanaal) vs parenteraal (alles anders dan maag-
darm kanaal)
Lokaal vs systemisch
Toedieningsvormen
Bijv. Tablet, pleister, inhalator
Toediening vaak oral
Opnamen in het bloed: absorptie
Farmacokinetiek: wat doet het lichaam met een stof?
ADME: Absorptie, distributie, metabolisme en excretie samen farmacokinetiek
Wanneer werkt een geneesmiddel?
1. Op de juiste plek terecht komen
2. Binden aan het juiste target molecuul
Chemische eigenschappen zijn belangrijk!
Anatomische barrières (lipofiele (vetoplosbaar) celmembranen)
Chemische barrières (pH maag)
Biochemische barrières en targets (transporters, enzymen, receptoren)
4 typen eiwittargets voor geneesmiddelen
Meeste geneesmiddelen binden aan eiwitten vh eigen lichaam
Geneesmiddel verhoogt of verlaagt normale functie vd target
Eiwittargets:
1. Receptoren
2. Ion kanalen
3. Enzymen
4. Transporters
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manarlzz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.