Samenvatting Jeugdrecht Begrepen (7e druk)
en overige verplichte literatuur voor het tentamen
Hoofdstuk 2 – ouders van de jeugdige
Juridische moeder
De moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is
Draagmoeder blijft na het afstaan van het kind de juridische moeder
1. Draagmoeder niet getrouwd: wensmoeder kan kind erkennen
2. Wensmoeder vraagt rechtbank om gezag over te hevelen
3. Wensmoeder kan kind adopteren (indien minstens 1 jaar heeft opgevoed)
1. Draagmoeder wel getrouwd: erkenning door wensouder niet mogelijk
2. Rechtbank moet gezag eerst beëindigen
3. Wensmoeder kan het kind als pleegkind opnemen
4. 1 jaar later is adopteren mogelijk
Juridische vader
Bij geboorte getrouwd met de moeder (geldt ook voor geregistreerd partnerschap)
Die de jeugdige erkend
o Erkenning is alleen mogelijk als de jeugdige nog geen juridische vader heeft
(indien de man minstens 16 jaar oud is)
o Jeugdige tot 16 jaar: toestemming nodig van de moeder
o Jeugdige tussen 12 en 16 jaar: moeder en jeugdige toestemming geven
o Jeugdige 16 jaar of ouder: alleen toestemming van jeugdige nodig
o Erkenning betekent alleen ouderschap, geen gezag
Door de rechter het vaderschap is vastgesteld
Die de jeugdige heeft geadopteerd
De overleden man blijft de juridische vader
Duo-ouderschap
Voor een vrouw is het mogelijk om de tweede juridische ouder (duo-ouder) te worden
Krijgt een getrouwde lesbische vrouw een kind, dan wordt haar vrouw automatisch de
duo-ouder (voorwaarde: gebruik gemaakt van officiële spermabank)
Een kind kan maximaal 2 juridische ouders hebben
Gezag
De ouders mogen hun kind opvoeden en zeggenschap over hem hebben
Heeft een juridische ouder geen gezag, heeft hij wel recht op omgang
Juridische ouders zijn onderhoudsplichtig (tot 21e verjaardag)
Hoofdstuk 3 – gezag over de jeugdige
Het gezag bestaat uit:
1. Opvoeden en verzorgen
2. Beheer van het eventuele vermogen
3. Verrichten van juridische handelingen namens de jeugdige
Over alle minderjarigen (tot 18 jaar) moet gezag worden uitgeoefend
Gezag of voogdij
Gezag door ouders: ouderlijk gezag
, Gezag uitgeoefend door een niet-ouder: voogdij
Verschil tussen gezag en voogdij
1. Ouders hebben het recht en de plicht hun kinderen zelf te verzorgen en op te voeden.
De voogd kan de zorg voor de jeugdige uit handen geven. Wel houdt hij de
verantwoordelijkheid
2. Ouders zijn onderhoudsplichtig. Voor een voogd geldt dit niet.
Voogdij
Door natuurlijk persoon of door een gecertificeerde instelling
2 eisen aan een voogd:
1. Meerderjarig
2. Bevoegd om voogdij uit te oefenen
Na overlijden van beide ouders: ouderlijk gezag houdt op met bestaan
1. Ouders hebben in testament een voogd aangewezen (testamentaire
voogdij)
2. Ouders hebben geen regeling getroffen benoeming door de rechtbank
(datieve voogdij)
Voogdij na een kinderbeschermingsmaatregel: als ouders ernstig tekortschieten
rechter benoemt een voogd
Ouderlijk gezag
Verantwoorde en betrokken wijze van opvoeden
Beheren het vermogen van hun kind
Vertegenwoordigen de jeugdige in het rechtsverkeer
Ouderlijk gezag door 2 ouders
Wel getrouwd
Als een getrouwde vrouw een kind ter wereld brengt: vader en moeder hebben
automatisch gezag
Gehuwde ouders/geregistreerd partnerschap krijgen het gezag automatisch
Niet getrouwd
Moeder oefent alleen gezag uit. Ze moeten 2 stappen zetten om gezamenlijk gezag
uit te oefenen:
1. Partner van moeder erkent het kind duo-ouder (nog geen gezag)
2. De moeder en de vader (of duo-ouder) schrijven digitaal hun gezamenlijk
gezag in krijgen samen gezag
Ouders scheiden of gaan uit elkaar
Ook na het einde van hun relatie blijven ze samen het gezag uitoefenen
Wanneer zij een diepgaand meningsverschil hebben conflict aan rechtbank
voorleggen
Ouderlijk gezag door 1 ouder
Na overlijden zet de langstlevende gezaghebbende ouder het gezag automatisch
alleen voort
Wordt het gezag niet aan de langstlevende ouder toegewezen rechter benoemt
een voogd over de jeugdige
Deelgezag
, Naast 2 gezaghebbende ouders, kunnen nog maximaal 2 andere personen
deelgezag krijgen.
Bedoeld voor personen die een belangrijke rol in de opvoeding en verzorging van
kinderen spelen
Houdt de bevoegdheid in om met de gezaghebbende ouders en voogden
beslissingen te nemen over dagelijkse verzorging (ouderavonden, doktersbezoek)
Recht op informatie door gezaghebbende ouders in belangrijke zaken (medisch)
Beslissing van de gezaghebbende ouders en voogden is doorslaggevend
Vindplaats van ouderschap en gezag
In het Centraal gezagsregister staan rechterlijke uitspraken over:
o Kinderbeschermingsmaatregelen
o Bij echtscheiding toewijzen van een eenhoofdig gezag
o Benoemen en ontslaan van een voogd
o Gezamenlijk gezag
o Adoptie
Alle vormen van gezag die automatisch ontstaan, komen niet in dit register terecht
Hoofdstuk 6 – Rechtspositie van de jeugdige
Medische behandeling
Geneeskundige behandelingsovereenkomst: regelt de verhouding tussen een patiënt
en een medisch hulpverlener
Minderjarigen kunnen vanaf 16 jaar zelfstandig een geneeskundige
behandelingsovereenkomst aangaan
Is een patiënt nog geen 12 jaar oud, dan moeten de ouders toestemming geven
voor de medische behandeling
Voor een behandeling van een jeugdige tussen de 12 en 16 jaar: toestemming van
de ouders en de jeugdige vereist. Als ouders tegen zijn, geeft de stem van de
jeugdige uiteindelijk doorslag.
Ondanks bezwaren van de ouders mag de behandelaar de jeugdige toch
behandelen:
o Nodig om ernstig nadeel voor jeugdige te voorkomen
o Als jeugdige de behandeling weloverwogen blijft wensen
Is jeugdige nog geen 12 jaar oud: wens van ouders krijgt de doorslag. Tenzij hij door
te behandelen een leven redt.
Literatuur Straatman: een jaar herziening kinderbeschermingsmaatregelen: het kind
meer centraal maar de werking is nog niet optimaal
Jeugdbescherming effectiever herziening kinderbeschermingsmaatregel
ingevoerd (2015): kind meer centraal (i.p.v. ouder)
OTS effectiever en niet te lang
Belangrijke wijzigingen
De kinderrechter moet nu in zijn beschikking de concrete bedreiging voor de
ontwikkeling van het kind beschrijven
Raad voor de Kinderbescherming moet de ontwikkelingsbedreiging duidelijk
vermelden in het verzoekschrift heel concreet
De duur van de OTS moet worden afgestemd op de concrete
ontwikkelingsbedreiging (6 of 12 maanden)
, Sinds 2015 wordt er per kind bekeken welke duur nodig is om de
ontwikkelingsbedreiging weg te nemen (voorheen standaard voor 1 jaar)
Expliciete aandacht voor het adviesgesprek met het kind
Aanvaardbare termijn
Onderscheid tussen de OTS en de Gezagsbeëindigende maatregel
Sneller dan voorheen een keuze op maat gemaakt worden
Aan de Raad voor de Kinderbescherming een prognose te geven van de toekomst
aan de hand van sterke punten en zorgpunten hoe lang kan het kind zijn huidige
situatie aan zonder verdere schade op te lopen
Binnen OTS wordt teruggewerkt naar thuisplaatsing
Bij een Gezagsbeëindigende maatregel is het niet meer de verwachting dat ouders
hun plicht tot verzorgen op een adequate wijze gaan vervullen
Voor het kind aanvaardbare termijn: ouders krijgen de kans om verandering te laten
zien om uithuisplaatsing te voorkomen
Gezagsbeëindigende maatregel
Instemming van de ouders speelt geen rol meer
Doordat er geen voorafgaande termijn van uithuisplaatsing meer nodig is om het
gezag van de ouder te beëindigen, kan er meer recht worden gedaan aan het
centraal stellen van het kind
Rechtbank spreekt op verzoek van de Raad een Gezagsbeëindigende maatregel uit
Bureaucratie
2 bureaucratiepraktijken
1. Verleningsbeslissing (nadeel)
Herziening Kinderbeschermingsmaatregelen heeft niet alleen verbetering gebracht
meer bureaucratie. Voorbeeld; verleningsbeslissing
Raad moet verzoek om een machtiging uithuisplaatsing overleggen met college van
Burgemeester en Wethouders
Raad is namelijk niet bevoegd om zelf een jeugdhulpvoorziening in te zetten en
gemeente moet op de hoogte zijn van verzoek tot uithuisplaatsing
Met de verleningsbeslissing en de machtiging van de kinderrechter kan de
uithuisplaatsing plaatsvinden
Gecertificeerde instellingen hoeven geen verleningsbeslissing te overleggen, omdat
zij de bevoegdheid heeft om eigenstandig jeugdhulp in te zetten.
i.p.v. 1 Bureau Jeugdzorg 36 verschillende gemeenten in Noord-Holland met
allemaal andere werkwijzen
Veel tijd in het verkrijgen van de verleningsbeslissing terwijl dit ook makkelijker zou
kunnen
2. Gelijktijdig verzoek tot onderzoek naar gezagsbeëindiging en daarnaast een
verzoek tot advies over verlening van de OTS
Tegenstrijdig
Hiërarchie in verzoekers
Ouders zijn niet meer primair bevoegd om een OTS te verzoeken
De Raad voor de Kinderbescherming moet eerst onderzoek gedaan hebben en tot de
conclusie zijn gekomen dat een OTS niet nodig is
Natuurlijke personen moeten eerst via Veilig Thuis (niet direct ingang bij de Raad)
Interview met dr. Herczog over babyluiken en babyhuizen
Initiatief babyluik in Nederland
Achterlaten van een kind is strafbaar in NL
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeewoltjer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
