Seminarie Bestuursniveau: Social Profit Sector (F710355)
Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van het vak Seminarie Bestuursniveau: Social Profit Sector. gedoceerd door prof. Ben Suykens en Bram Verschuere. Volledige samenvatting van de slides, notities en gastcolleges.
Seminarie Bestuursniveau: Social Profit Sector (F710355)
Alle documenten voor dit vak (3)
1
beoordeling
Door: cyrillebruyland • 2 jaar geleden
Verkoper
Volgen
aliasbpm
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING
SEMINARIE BESTUURSNIVEAU:
SOCIAL PROFIT SECTOR
2020-2021
UNIVERSITEIT GENT | PROF BEN SUYKENS, BRAM VERSCHUERE | SOCIAL PROFIT
SECTOR
,Seminarie bestuursniveau: social profit sector
Cluster 1. Situering social profit sector………………………………………………………………………….……..2
Les 1. Inleiding, plaatsbepaling en definities……………………………………………………………………….…2
Les 2. Ontstaanstheorieën……………………………………………………………………………………………….….13
Les 3. Non-profit governance en management……………………………………………………………………21
Les 4. Relatie overheid-middenveld…………………………………………………………………………………….27
Les 5. Coproductie……………………………………………………………………………………………………………….34
Cluster 2. Uitdagingen social profit sector
Les 6. Case non-profit management – Iedereen ondernemer? Vermarkting in het Vlaamse
middenveld…………………………………………………………………………………………………………………….…..39
Les 7. Case non-profit management – Ze komen niet. Het middenveld in Vlaanderen en
nieuwe Vlamingen…………………………………………………………………………………………………………..….46
Les 8. Case relatie overheid-middenveld: Bestuurlijke relaties onder druk?...........................49
Les 9. Case relatie overheid-middenveld: Neemt het middenveld nog een politieke rol op?.61
Les 10. Case Coproductie: publieke waarden gerealiseerd?....................................................66
Les 11. Case non-profit management – Beroepskrachten in het middenveld: onvermoeide
idealisten of de burn-out nabij?......…………………………………………………………………………………….70
1
,CLUSTER 1. SITUERING SOCIAL PROFIT SECTOR
LES 1. INLEIDING EN PLAATSBEPALING
- Alles wat niet publiek (staat), for-
profit (markt) en informeel
(gemeenschap)
- Heterogene groep van organisaties:
kleine theatergezelschappen,
jeugdbeweging tot mutualiteiten &
vakbonden
- Ontstaan vanuit de gemeenschap
(wederzijds vertrouwen), met als
doel om in te zetten op sociale
dienstverlening, politisering, en/of
samenlevingsopbouw
- Logica: wederzijdse zorg
1.1 DEFINITIE VAN DE SOCIAL PROFIT SECTOR
4 definities: wettelijke, functionele, economische en structureel-operationele definitie.
1.1.1 WETTELIJKE DEFINITIE:
Uitgangspunt: Hoe nonprofit in de wet geschreven staat: landgebonden. Nuttig voor nationaal
onderzoek – homogene populatie.
2 soorten nonprofits met belastingscode c3 en c4 in de non-profit-
sfeer van de VS:
Internationale vergelijking: bottom-line = andere regelgevende
kaders stimuleren ander organisatiegedrag, bv:
Ondanks dat deze social profits op papier hetzelfde zijn, zijn ze actief in een andere juridische
omgeving, wat leidt tot andere keuzes.
2
,1.1.2 FUNCTIONELE DEFINITIE:
Uitgangspunt: je bent wat je doet. Oogmerk publiek belang.
1. Het dienen van het ‘publiek belang’: hulp aan doelgroepen: armen, ouderen, zieken (= private
activiteiten voor het publieke goed)
2. Grosso modo drie rollen:
o dienstverlenende rol
o politieke rol
▪ politiek debat aanwakkeren (campagnes, signaalfunctie)
▪ beleidsbeïnvloeding/belangenbehartiging
o maatschappelijk weefsel versterken
1.1.3 ECONOMISCHE DEFINITIE:
Uitgangspunt: ‘nonprofit’. Financieel gedrag zoals winst maken en uitkeren
Inkomstenstructuur: inkomen niet hoofdzakelijk uit verkoop van goederen en diensten, of belastingen,
maar uit giften en bijdragen van leden en uit overheidssubsidies.
“Residuele economische identiteiten”: de organisaties die overblijven wanneer commerciële firma’s,
overheidsdiensten en huishoudens geïdentificeerd zijn.
Angelsaksische landen: Non-
distribution constraint1
West-Europa: Limited distribution
constraint
De hervorming van vzw wetgeving is
erop gericht om een anomalie uit de
wetgeving te werken:
- VZW’s: mogen bijkomstige
commerciële activiteiten
uitvoeren: wat is bijkomstig vs
substaniteel (bv. Natuurpunt
brouwt een eigen bier, wanneer
concurreren ze met for-profit
brouwerijen?)
- Nieuwe invulling vzw is erop
gericht om deze discussie te omzeilen, en stelt dat men het niet mag verdelen
- Om te vermijden dat for-profit die geen winst uitkeren zich als nonprofit voordoen
1
Organisaties mogen geen winsten distribueren aan stakeholders of werknemers
3
, ARTIKEL: Haeck, B. (2018, 8 mei). Een op de twee jobs ontstaat in een vzw. De Tijd.
https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/federaal/een-op-de-twee-jobs-ontstaat-in-
een-vzw/10009649.html (volledig artikel te vinden in pdf op ufora, is te kennen leerstof)
Vraag: “Wat zijn de verschillen en gelijkenissen tussen een vzw en een onderneming?”
Verschillen Gelijkenissen
• Bottom-line: vzw’s streven niet naar • Grootte (vb. Familiehulp, Broeders van
winstmaximalisatie, eventuele winst moet Liefde)
geherinvesteerd worden in de sociale • Jobcreatie
missie • Juridisch statuut
• Vzw’s kunnen ook failliet gaan.
• Vzw’s zijn in sterke(re) mate afhankelijk van
publieke financiering.
- ‘kwetsbaarheid’
- grote(re) liquide reserve
1.1.4 STRUCTUREEL-OPERATIONELE DEFINITIE
Volgens deze definitie kan een organisatie als non-profit worden beschouwd als ze aan 5 kenmerken
voldoet. De structureel-operationele definite is het nuttigste voor internationale vergelijking.
Structuur en werking van de organisatie, 5 kenmerken:
1. Georganiseerd, geïnstitutionaliseerd
• Mate van formaliteit, groep mensen met gemeenschappelijke doelen, en een
gemeenschappelijke visie van aanpak
2. Privaat, afgescheiden van de overheid
• Geen deel van overheidsapparaat
• Kunnen wel subsidies van overheid ontvangen
• Lakmoesproef: kan de organisatie zichzelf opheffen?
3. Zelfbesturend
• Organisatie moet eigen activiteiten kunnen controleren
• Eigen procedures en autonomie
• Overheidsvertegenwoordiger in RvB kan
4. Non-profit-distributing
• Mogen winst maken
• Maar winst mag niet uitgekeerd worden
• Investeren in de organisatie
• Geen expliciet winstmotief
5. Vrijwillig
• Vrijwilligers werken mee in de organisatie (vb. via raad van bestuur)
• Lidmaatschap, donaties etc. zijn ook vrijwillig. Dit sluit bvb. verplicht aan te
• sluiten beroepsverenigingen uit.
4
, 1.1.5 EEN MAATSCHAPPIJ MODEL
Vzw’s behoren niet tot de overheid. Er zijn veel mengvormen. Noch ideaaltypisch overheid, noch
ideaaltypisch markt.
Social profit als ideaal-type?
Profit en social profit zijn uiteinden van een continuüm.
Eigenschappen van het ideaaltype van de social profit organisatie:
- Levert een product af dienst die een sociaal en sociaal verantwoorde meerwaarde oplevert
- Streeft bewust hoogstens een beperkte vergoeding na van de oprichters voor hun inbreng
- Gebruikt ethisch en maatschappelijk verantwoorde middelen en bedrijfsmethoden
- Houdt rekening met de belangen van al haar stakeholders
Differentiatie tussen verschillende types social profits en bedrijven:
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aliasbpm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
