De samenvatting is nog best groot en uitgebreid maar hij is wel heel duidelijk en ik werd hier een stuk gelukkiger van dan al die boeken! Het heeft mij onwijs geholpen !
Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen 1
Hoofdstuk 3: Inzicht in leren
3.1 Informatie, weetjes, kennis en vaardigheden
Informatie: het bestaat uit onbewerkte gegevens (vertrektijden, telefoonboek).
Weetjes: losse feiten die niet of nauwelijks verbinding hebben met andere feiten (de slag van
nieuwpoort rond 1600 was, alle presidenten van Amerika)
Kennis: een samenhangend geheel van gegevens, waarin een hierarchitische structuur aanwezig is.
Het bestaat uit theorieën, principes, procedures en begrippen. Het begrip: vaardigheden, hoort hier
ook bij.
Kennis kan worden uitgebouwd tot bijv: professoren
Vaardigheden kunnen worden uitgebouwd tot bijv: violist
Opbouw vaardigheden: bijv: een coach die helpt bij het tennissen.
Opbouw kennis: bijv: een coach als leerkracht die moet weten wat een kind nodig heeft en hoe
kennis in elkaar zit om te kunnen lesgeven.
Leerkracht: kennis en vaardigheidscoach (bij activiteiten)
Use it or loose it: de knooppunten kunnen slechts groeien als er steeds gebruik van wordt gemaakt.
Kennis en vaardigheden zijn niet het automatisch gevolg van leeractiviteiten.
Westhoff (2009): flipperkasteffect: er ontstaan voor iedere leerling verschillende leeractiviteiten in
een onderwijsactiviteit.
Voorwaarde coach leerkracht: een goed ontwikkelde kennisstructuur
3.2 Leren van leerlingen
De definitie leren heeft verschillende betekenissen door de verschillende leerpsychologische
stromingen.
Leren = veranderen, betekent dat nieuwe dingen geautomatiseerd raken.
Voordeel: cognitieve ruimte
Leren is cumulatief: er wordt steeds iets bijgebouwd, wardoor je steeds meer inzicht krijgt in de
samenleving en de wereld om je heen.
Inkapseling: wanneer het leren niet verbonden is met al opgebouwde kennis treed dit op waardoor
de nieuwe kennis niet/nauwelijks een rol kan spelen.
De zone van naaste ontwikkeling: de plek waar je de nieuwe kennis moet aansluiten op al
opgebouwde kennis. Om goed te weten waar deze zone zit moet de leerkracht de ontwikkeling van
de leerlingen goed in kaart brengen en tegelijkertijd een goed beeld hebben van de mogelijke
ontwikkelingen in het kennisbouwwerk.
,Intentioneel: doelbewust leren (vooral op school)
Incidenteel: spontaan en ongepland leren
Formele leeromgeving: waar vooral intentioneel word geleerd : school
Informele leeromgeving: waar vooral incidenteel word geleerd: musea, televisie.
2
Brandsford 2002: in de vorige eeuw werd onderwijs en leren gezien als het aanleren of overdragen
van kennis en vaardigheden: taal, lees en rekenvaardigheid.
Verschuiving: van het aanleren en overdragen van wat de leerkracht kan en weet, naar onder andere
het systematisch opbouwen van kennis en vaardigheden, kritisch leren denken over zaken,
problemen leren oplossen en het goed leren verwoorden van standpunten.
Waarom is deze verschuiving nodig?
De maatschappij verandert in een hoog tempo, jonge kinderen zijn daarom niet goed voorbereid op
de toekomst.
3.3 Leerpsychologische stromingen
Onderzoeken in de psychologie levert:
1. Inzicht in wat werkt in het onderwijs en waar we rekening mee kunnen houden zodat we
betere opbrengsten kunnen realiseren.
2. Inzichten op wat er niet werkt en wat we dus niet voor een zoveelste keer hoeven uit te
proberen.
Drie stromingen die gaan over de aanpak van leren:
1. Behaviorisme; verklaring van leerprocessen
2. Cognitivisme; benaderen vanuit een cognitivistische perspectief
3. Sociaal constructivisme; vergroting van inzicht over leerprocessen.
Dit is de exacte volgorde van verleden naar nu.
3.3.1 Behavioristische inzichten
Conditioneren:
Klassieke conditioneren (Pavlov): een actie een vaste reactie oproept.
gebaseerd op de stimulus-responstheorie; een actie een vaste reactie oproept.
Operante conditioneren (Skinner): leren draait om een gedragsverandering die je moet kunnen zien.
Gebaseerd op het belonen en straffen
In plaats van veel werken met dit soort beloningssystemen is het beter om het volgende te
doen (Tuckman & Monetti):
1. Leerlingen zelf laten aangeven welke beloning zij willen, bijvoorbeeld een spelletjes, of even
buiten spelen;
2. De beloning snel geven nadat het gewenste gedrag is getoond;
3. Uitdrukkelijke leerprestaties ook belonen, naast positief sociaal gedrag;
4. Specifieke waardering geven, waarbij je ook aangeeft waarom het goed is.
Geprogrammeerde instructie: leerkracht moest zorgen voor bepaalde acties en leerlingen moesten
(bijna) autoatisch de juiste reactie aangeven.
, Behavioristisch gebruik is positief in:
1. Beloningsprincipes (operant conditioneren)
2. Inslijpen van routines en het aanleren van vaardigheden; het leren schrijven van letters.
Hierdoor ontstaat er cognitieve ruimte voor de leerlingen om zich emt andere dingen bezig te
houden.
3
3. Aanleren van vaardigheden: vaardigheden vragen oefening en zorgen ervoor dat er op een
gegeven moment hier niet meer over nagedacht hoeven worden. Dit heeft met betrekking
op conditioneren (klassiek conditioneren).
3.3.2 Cognitivistische inzichten
Cognitie: kennis en kennisverwerving
Cognitivisme stroming: vooral in op de werking van het geheugen en de wijze waarop
kennisverwerving gestimuleerd kan worden.
Een globale tweedeling van het verwerken van informatie:
1. Declaratieve kennis: ‘weten wat’,
2. Procedurele kennis: ‘weten hoe’, zonder het te kunnen omschrijven.
Declaratieve kennis:
1. Feiten gemakkelijk aan leren, inzichten moeilijk aanleren.
2. Goed terug te vinden in boeken en op internet
3. De feiten kunnen snel vergeten worden; de inzichten niet:
- definities
- formules
- wetten
- verschijnselen
- verbanden binnen kennisdomeinen
Procedurele kennis:
1. Aanleren kost tijd
2. Niet goed terug te vinden in boeken en op internet
3. Hierbij wordt declaratieve kennis gebruikt:
- specifieke procedurele kennis, zoals letters schrijven, koprol maken.
- algemene procedurele kennis, zoals problemen oplossen, samenvatten.
Procedurele kennis is bij het stellen van doelen soms ook een vaardigheid.
Toegepast op leraarschap
declaratieve kennis: de kennis van diverse vakken
Procedurele kennis: de kennis om ermee te kunnen werken.
Verband declaratieve en procedurele kennis:
Ze zijn nauw aan elkaar verbonden. Het procedurele bestaat niet zonder het declaratieve en
andersom heeft het ook geen zin.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maroesja. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,48. Je zit daarna nergens aan vast.
